Truyền thông đối ngoại là gì?
Truyền thông đối ngoại là hoạt động có chủ đích của một quốc gia hướng tới chính phủ và nhân dân các quốc gia khác để thông tin mọi mặt về quốc gia mình, nhằm xây dựng hình ảnh quốc gia ở bên ngoài theo cách mà quốc gia đó mong muốn. Xác định truyền thông đối ngoại là kênh thông tin hiệu quả tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của nước này ra nước khác.
Định hướng hoạt động truyền thông đối ngoại ở Việt Nam
Một là, quán triệt sâu sắc những chủ trương, nhiệm vụ đối ngoại của Đảng và Nhà nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhất là chủ trương “độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.
Đồng thời, cần quán triệt nghiêm túc tinh thần chỉ đạo theo Kết luận của Bộ Chính trị về Chiến lược thông tin đối ngoại đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Theo đó, thông tin đối ngoại là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài của cả hệ thống chính trị; góp phần khơi dậy mạnh mẽ khát vọng, nêu cao tinh thần yêu nước, phát huy ý chí độc lập, tự lực tự cường, lòng tự tôn dân tộc, tạo động lực thúc đẩy sức mạnh nội sinh cho xây dựng và phát triển đất nước; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước và hội nhập quốc tế, tăng cường sức mạnh tổng hợp quốc gia. Luôn luôn bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước đối với các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế, trong đó có hoạt động thông tin đối ngoại. Nhận thức rõ quan điểm trên cơ sở vừa hợp tác, vừa đấu tranh, tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế vì lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Đẩy mạnh đối ngoại song phương và nâng tầm đối ngoại đa phương. Coi trọng phát triển quan hệ hợp tác, hữu nghị, truyền thống với các nước láng giềng; chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước ASEAN. Đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác song phương với các đối tác, đặc biệt là các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện và các đối tác quan trọng khác.
Chủ động, tích cực tham gia các cơ chế đa phương về quốc phòng, an ninh theo tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, hành động can thiệp của các thế lực thù địch vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và ổn định chính trị đất nước. Tiếp tục thúc đẩy giải quyết các vấn đề trên biển, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên cơ sở luật pháp quốc tế. Củng cố đường biên giới hoà bình, an ninh, hợp tác và phát triển; giải quyết các vấn đề còn tồn tại liên quan đến đường biên giới trên bộ với các nước láng giềng. “Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, linh hoạt, hiệu quả vì lợi ích quốc gia - dân tộc”.
Hai là, “Tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về đối ngoại, không để bị động, bất ngờ”19. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và toàn thể nhân dân về vai trò quan trong và những nội dung chủ yếu của công tác tuyên truyền đối ngoại. Chủ động, linh hoạt và sáng tạo, nâng cao chất lượng công tác tham mưu về đối ngoại và hội nhập quốc tế. Tăng cường công tác tuyên truyền đối ngoại, hội nhập quốc tế, tạo đồng thuận trong nước và tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ đất nước. Tiếp tục đổi mới nội dung, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền đối ngoại theo phương châm “Chủ động, thống nhất, sáng tạo, hiệu quả”.
Ba là, tiếp tục hoàn thiện tổ chức, cơ chế chỉ đạo, chủ động phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị và địa phương, bảo đảm tính thống nhất và thực hiện tốt các nhóm nhiệm vụ về thông tin, tuyên truyền đối ngoại. Cần tiếp tục tăng cường sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ ngành cơ quan tham gia làm công tác tuyên truyền đối ngoại; tiếp tục nâng cao hơn nữa tính “chủ động” trong thông tin tuyên truyền cùng với đó là đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới, cải tiến và nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền trong đó có việc mở rộng đối tượng tranh thủ, đổi mới tư duy về cung cấp thông tin. Công tác tuyên truyền đối ngoại không phải là nhiệm vụ riêng của ngành tuyên giáo và các cơ quan trong khối tuyên truyền, mà là nhiệm vụ của mỗi cán bộ, đảng viên, người có uy tín, già làng; đặc biệt là phải có sự tham gia của các tầng lớp nhân dân góp phần vào nhiệm vụ chính trị chung của toàn Đảng bộ tỉnh.
Bốn là, thường xuyên đổi mới, đa dạng hóa nội dung tuyên truyền đối ngoại. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền đối ngoại, bảo hộ công dân, triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Tập trung, thống nhất trong công tác chỉ đạo hoạt động thông tin đối ngoại, trong xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác thông tin đối ngoại từng khu vực trên thế giới, từng địa bàn trong nước, nhất là các tỉnh biên giới.
Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền và thông tin đối ngoại nhằm quảng bá hình ảnh Việt Nam tới tất cả các nước, góp phần xây dựng quan hệ hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Tập trung sản xuất nội dung thông tin tuyên truyền đối ngoại toàn diện, như: xây dựng và sản xuất các bản tin, video, clip, thư viện điện tử... bằng tiếng Việt, tiếng nước ngoài, tiếng dân tộc; nâng cao hiệu quả đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực cơ hội, thù địch.
Năm là, đa dạng hóa phương thức, phương tiện thông tin đối ngoại. Phát huy vai trò của các cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Tăng cường các kênh thông tin bằng tiếng nước ngoài; sử dụng các phương tiện truyền thông mới, nhất là các mạng xã hội vào mục đích thông tin, tuyên truyền đối ngoại một cách kịp thời và hiệu quả; làm tốt công tác phát ngôn, chủ động hơn trong việc cung cấp thông tin, đấu tranh dư luận. Quan tâm thông tin bảo hộ công dân, triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Tuyên truyền đối ngoại cần đóng vai trò tích cực, sáng tạo hơn trong kết nối, thu hút nguồn lực kinh tế, tri thức của người Việt Nam ở nước ngoài, đáp ứng các yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước trong thời kỳ mới.
Tăng cường ứng dụng truyền thông đa phương tiện, nhất là internet, phát thanh, truyền hình để công chúng có thể thu nhận thông tin bằng cả văn bản, hình ảnh, cũng như âm thanh. Ứng dụng hiệu quả mạng xã hội phục vụ tuyên truyền đối ngoại kịp thời, sâu rộng đến cộng đồng xã hội. Đẩy mạnh các kênh tiếp xúc trực tiếp, như kênh Nhà nước, Chính phủ, trong đó cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài là một kênh quan trọng trong tuyên truyền đối ngoại.
Đẩy mạnh công tác ngoại giao nhân dân góp phần vào thành công của công tác tuyên truyền đối ngoại. Làm tốt công tác thông tin tình hình trong nước, giúp đồng bào hướng về Tổ quốc, nhận thức và hành động phù hợp với lợi ích quốc gia - dân tộc, có chính sách thu hút nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sáu là, nâng cao bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, phong cách chuyên nghiệp, đổi mới sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền đối ngoại. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, Đảng chú trọng “Nâng cao bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, tính chuyên nghiệp, hiện đại, đổi mới sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế; chủ động thích ứng trước chuyển biến của tình hình”. Do đó, việc nâng cao bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, phong cách chuyên nghiệp, đổi mới sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, thông tin đối ngoại là yếu tố quyết định, mang tính đột phá nhằm đáp ứng được các yêu cầu nhiệm vụ tuyên truyền đối ngoại ngày một cao hơn trong tình hình mới. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho công tác tuyên truyền đối ngoại theo hướng ngày càng chuyên nghiệp, chú trọng trình độ ngoại ngữ, kỹ năng sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại, có sự am hiểu sâu sắc về văn hóa của Việt Nam cũng như các nước đối tác.
Bảy là, tăng cường đầu tư nhân lực, vật lực phục vụ công tác thông tin đối ngoại. Đầu tư trang thiết bị hiện đại, nhất là các thiết bị công nghệ thông tin phục vụ công tác tuyên truyền đối ngoại ở trong nước và các cơ quan ngoại giao ở nước ngoài. Lồng ghép thông tin đối ngoại với các hoạt động giao lưu, xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh, nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước. Quan tâm chế độ, chính sách đối với các cơ quan và đội ngũ cán bộ làm công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại.
Nhằm nhanh chóng đưa Nghị quyết Đại hội XIII vào cuộc sống, phục vụ công tác đối ngoại, công tác thông tin đối ngoại cần phát huy các thành tựu đạt được, tận dụng các cơ hội truyền thông, không ngừng đổi mới, sáng tạo cả về nội dung, phương thức và lực lượng. Qua đó, lan tỏa sâu rộng các chủ trương đối ngoại của Đảng ta cả ở trong nước và cộng đồng quốc tế, khẳng định đường lối, quan điểm đối ngoại của Việt Nam về các vấn đề quốc tế là phù hợp với xu thế và các giá trị chung của nhân loại tiến bộ. Từ đó, huy động hiệu quả sự ủng hộ, hợp tác, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong giai đoạn phát triển mới./.
