Đại dịch toàn cầu Covid-19 bùng phát trong 6 tháng đầu năm 2020 khiến cho các quốc gia trên thế giới đã sử dụng nhiều biện pháp nhằm kiểm soát dịch bệnh như đóng cửa biên giới, tạm ngừng các chuyến bay thương mại, cách ly, phong tỏa… đã ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh cũng như hoạt động xuất nhập khẩu; làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, mặc dù ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong nửa đầu năm 2020 có diễn biến phức tạp nóng ở cả ba tuyến đường bộ, đường biển, hàng không và không còn chỉ ở kênh bán hàng trực tiếp mà còn diễn ra ở cả kênh bán hàng trực tuyến do sự phát triển của hoạt động thương mại điện tử.
Các đối tượng buôn lậu với nhiều phương thức và thủ đoạn tinh vi như: khai không đúng với thực tế hàng hoá; khai báo sai về tên hàng, mã số thuế, xuất xứ, số lượng, chất lượng, trị giá; sửa chữa, giả mạo hồ sơ, tự ý tiêu thụ hàng hóa khi chờ được cấp giấy chứng nhận kiểm định của cơ quan chức năng, điều chỉnh Manifest; đăng ký kiểm tra vào giờ cao điểm; “chọn luồng xanh, luồng vàng” để thông quan hàng hóa... đã làm ảnh hưởng đến số thu ngân sách, môi trường hoạt động kinh doanh, sản xuất hàng hoá trong nước, ảnh hưởng đến an ninh chính trị và an toàn xã hội.
Trước tình hình trên, với vai trò là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, Ngành, cơ quan chức năng tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Lực lượng chống buôn lậu ngành hải quan đã triển khai thực hiện kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Canh Tý 2020 theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia; Ban hành 03 kế hoạch lớn: triển khai công tác kiểm soát hải quan năm 2020; Kế hoạch kiểm soát chống buôn lậu hàng giả và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ năm 2020; Kế hoạch điều tra xác minh với hoạt động sản xuất, gia công xuất khẩu vận chuyển đối với mặt hàng thuốc lá, xì gà, rượu bia giả mạo nhãn hiệu, gian lận xuất xứ, mã số mã vạch và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ…
Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo, hướng dẫn, cảnh báo các Cục Hải quan địa phương đấu tranh, phát hiện kịp thời các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại như cảnh báo vi phạm, rủi ro đối với hàng quá cảnh, tạm nhập tái xuất, xuất kho ngoại quan; phòng ngừa, ngăn chặn hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép lợn, các sản phẩm từ lợn qua biên giới; tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đối với nhóm mặt hàng phòng chống dịch Covid-19; tăng cường kiểm tra, kiểm soát để phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu gạo qua biên giới...
Bên cạnh đó, lực lượng chống buôn lậu ngành hải quan đã triển khai chuyên đề nâng cao hiệu quả công tác thu thập thông tin nghiệp vụ hải quan từ nước ngoài. Tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác đa phương trong khuôn khổ các chương trình do Tổ chức Hải quan thế giới RILO AP –WCO tổ chức và điều phối…
Đồng thời, ngành hải quan cũng duy trì triển khai có hiệu quả hoạt động trực ban, giám sát trực tuyến; kết nối hệ thống camera giám sát tại phòng giám sát trực tuyến tới các cửa khẩu đảm bảo công tác chỉ huy của Tổng cục và giám sát, thường xuyên, liên tục 24/7; chú trọng ứng dụng CNTT, tăng cường sử dụng các trang thiết bị, kỹ thuật quản lý hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ kiểm soát hải quan chủ động phòng ngừa, đấu tranh triệt để với các hoạt động buôn lậu...
Vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới vào Việt Nam vẫn còn rất nóng
Do dịch Covid-19, hoạt động xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa trầm lắng nhưng tình hình vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới vào Việt Nam vẫn còn rất nóng... Trong bối cảnh đó, lực lượng chống buôn lậu hải quan vẫn luôn bám sát địa bàn, thiết lập chuyên án, triệt phá được nhiều vụ buôn lậu ma túy xuyên quốc gia. Những tháng đầu năm 2020, lực lượng chống buôn lậu hải quan đã chủ trì, phối hợp bắt giữ hơn 30 vụ, thu giữ 3,23 kg heroin, 17,9 kg cần sa, 3,1 kg thuốc phiện, 94,5 kg và 90.071 viên ma túy tổng hợp, 5 kg ketamine…
Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đánh giá, trong 6 tháng đầu năm 2020, công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, đấu tranh, phòng chống ma túy đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực, lực lượng điều tra chống buôn lậu trong toàn ngành đã tiến công vào nhiều điểm nóng, đường dây, ổ nhóm ma túy, hàng giả, hàng lậu, kịp thời phát hiện, bắt giữ nhiều vụ việc lớn, phức tạp góp phần làm trong sạch môi trường kinh doanh, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
| Từ ngày 16/12/2019 đến ngày 15/6/2020, toàn Ngành đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ 8.681 vụ, trị giá hàng vi phạm ước 1.685,3 tỷ đồng, thu nộp ngân sách nhà nước đạt 304,7 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan ra quyết định khởi tố 18 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 56 vụ. |
Vụ việc điển hình
1. Ngày 25 tháng 01 năm 2020, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì, phối hợp với lực lượng chức năng bắt quả tang 03 đối tượng vận chuyển hơn 13 kg ma túy, 1.000 viên thuốc lắc, 50 triệu đồng, 10.500 USD.
2. Vào hồi 10 giờ 30 phút ngày 15 tháng 02 năm 2020, Tổ công tác gồm: Cán bộ chiến sĩ của Đồn biên phòng Pò Mã và Đội nghiệp vụ Hải quan Nà Nưa đang thực hiện nhiệm vụ trực ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, ngăn ngừa dịch bệnh COVID-19 tại khu vực đường tuần tra đã phát hiện có một số đối tượng nam giới đang vác trên vai các thùng carton có dấu hiệu nghi vấn, tổ công tác đã yêu cầu các đối tượng dừng lại để kiểm tra. Tuy nhiên, các đối tượng đã vứt lại các thùng carton và chạy ngược về hướng biên giới của Trung Quốc, do địa hình hiểm trở, tổ công tác đã không bắt giữ được các đối tượng trên. Tại hiện trường, qua kiểm tra sơ bộ tổ tuần tra phát hiện trong thùng là mặt hàng khẩu trang y tế.(tổng số lượng là 7.500 chiếc khẩu trang y tế). Hàng mới chưa qua sử dụng, do Việt Nam sản xuất.
3. Vào hồi 19 giờ 00 phút ngày 29 tháng 02 năm 2020 tại Bản Phát, xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Đồn Biên Phòng cửa khẩu Lóng Sập chủ trì phối hợp với phòng Phòng Chống ma túy và tội phạm Bộ đội biên phòng Tỉnh Sơn La, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lóng Sập phát hiện 02 đối tượng có hành vi mua bán vận chuyển mua bán chất ma túy, tang vật thu giữ khoảng 600 viên ma túy tổng hợp. Đơn vị đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang theo quy định của pháp luật và Cơ quan điều tra tiếp tục điều tra xử lý theo quy định của pháp luật.
4. Vào lúc 15 giờ 45 phút ngày 02 tháng 03 năm 2020, người đàn ông đi trên chuyến bay VJ 863 mang theo 02 kiện hành lý đến khu vực nhập cảnh để thực hiện thủ tục hải quan, hành khách không khai báo hải quan trước khi đưa hành lý qua soi chiếu. Qua kiểm tra, công chức hải quan thực hiện soi chiếu phát hiện 01 kiện hành lý có dấu hiệu nghi vấn và đề nghị hành khách phối hợp mở kiện hành lý nghi vấn để kiểm tra thực tế, nhưng hành khách nói trong kiện hành lý chứa đựng cá chép Koi đã được xử lý để vận chuyển, nếu mở ra phải có hệ thống oxi để cá không bị chết nên chưa đồng ý mở kiện hành lý. Sau thời gian làm việc và thuyết phục, hành khách đồng ý và mở kiện hành lý để kiểm tra trước sự chứng kiến của đại diện cảng vụ hàng không Miền Nam - Chi nhánh Cần Thơ, An ninh hàng không, Công an xuất nhập cảnh, Đội Kiểm soát Hải quan. Kết quả kiểm tra phát hiện 11 mẫu sừng động vật có hình dạng giống sừng tê giác có tổng trọng lượng 28.759,5 gram, được đánh số từ 01 đến 11.
5. Ngày 19 tháng 3 năm 2020, tại vùng biển Vịnh Bắc bộ, Hải đội kiểm soát trên biển khu vực miền Bắc - Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan phát hiện đối tượng quốc tịch Indonesia là thuyền trưởng cùng 21 thuyền viên người nước ngoài (12 người Indonesia, 06 người Myanma và 03 người Đài Loan) có hành vi sang mạn hàng hóa trái phép. Theo khai báo của thuyền trưởng, trên tàu vận chuyển 8.549 kiện (thùng) thuốc lá các loại từ cảng Cái Lân – Quảng Ninh đến cảng đã định sẵn. Trên đường hành trình thuyền trưởng tàu nhận được điện thoại chỉ đạo đưa tàu đến tọa độ được thông báo để thả trôi và cho các xuồng cao tốc cập mạn để bốc 2.000 kiện thuốc lá ra khỏi tàu, hiện trên tàu còn khoảng 6.550 kiện thuốc lá các loại. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản chứng nhận ban đầu, đồng thời sai áp phương tiện về vùng neo an toàn để tiến hành làm việc.
6. Ngày 07 tháng 4 năm 2020 tại kho hàng Công ty cổ phần Dịch vụ hàng hóa Hàng không Việt Nam (ACSV). Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài (Tổ Kiểm soát Hải quan) phối hợp với Đội 1- Cục Điều tra Chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan phát hiện lô hàng hóa là thuốc lá điện tử số lượng 500 tút (120kg) có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Đối tượng đã lợi dụng việc vận chuyển hàng hóa là của cá nhân thuộc danh mục hàng nhập khẩu có điều kiện nhằm trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan hải quan. Đơn vị đã niêm phong và bàn giao hàng hóa đã kiểm tra cho Công ty cổ phần Dịch vụ hàng hóa Hàng không Việt Nam (ACSV) lưu giữ tại kho hàng vi phạm dưới sự giám sát của Đội Giám sát Hải quan- Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài. Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài + Đội 1- Cục Điều tra Chống buôn lậu- Tổng cục Hải quan tiếp tục thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, xác minh thông tin lô hàng để xử lý theo quy định của pháp luật.
7. Ngày 08 tháng 04 năm 2020 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đình Vũ phát hiện 01 doanh nghiệp khai sai về tên hàng, thành phần, chủng loại hàng hóa nhập khẩu mà cơ quan hải quan phát hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan. Hàng hóa vi phạm:
Hàng hóa theo khai báo gồm 02 mục hàng là: Khí SF6, Sulfur hexafluoride, purity:99.999%, package: GB40L cylinder, 24kg/ chai,mới 100%, xuất xứ: Trung Quốc, mã số hàng hóa: 28261900, số lượng: 150 bình (mục 1); Chai hình trụ đúc liền băng thép rỗng dùng để chứa khí , dung tích 40 lít, mới 100%, xuất xứ: Trung Quốc, mã số hàng hóa: 73110027, số lượng: 150 chai.
Kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa hàng của cơ quan Hải quan, kết quả giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an thành phố Hải Phòng, hàng hóa thực tế nhập khẩu: Hàng là khí hóa lỏng, loại khí Nitrous oxide, còn gọi là ""khí cười"", ký hiệu hóa học: N2O
8. Ngày 14 tháng 4 năm 2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài chủ trì phát hiện, bắt giữ 7.800 bộ quần áo bảo hộ y tế, thuộc Danh mục hàng hóa phải có số lưu hành khi nhập khẩu.
9. Ngày 17 tháng 4 năm 2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả - Cục HQ tỉnh Quảng Ninh phát hiện, bắt giữ 03 đối tượng mang 75 triệu Won Hàn Quốc không khai báo hải quan.
10. Ngày 07 tháng 5 năm 2020, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh chủ trì phát hiện, bắt giữ 02 đối tượng vận chuyển trái phép 16 bánh (5,28 kg) Heroine.
11. Ngày 15 tháng 6 năm 2020, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung – Cục Điều tra chống buôn lậu – Tổng cục Hải quan phối hợp với Chi cục hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng, Bộ đội Biên phòng TP. Đà Nẵng, Đoàn Đặc nhiệm Bộ Đội Biên phòng, Phòng cảnh sát Kinh tế (C03), Đội Kiểm soát Cục Hải quan TP. Đà Nẵng, Trung tâm Kiểm nghiệm Đà Nẵng, phá thành công Chuyên án. Thu giữ 103 tấn Dược liệu thuốc bắc Trung Quốc các loại, trị giá hàng hóa theo khai báo 20.425,4 USD.
12. Ngày 20 tháng 6 năm 2020, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì xác lập chuyên án, bắt giữ 05 đối tượng, khám xét nơi ở thu giữ 18.200 viên ma túy tổng hợp, 53,3 kg ma túy đá, 01 khẩu súng ngắn, 01 hộp tiếp đạn.
13. Ngày 29 tháng 6 năm 2020, Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp đấu tranh, bắt giữ 04 đối tượng vận chuyển 54 bánh heroin./.
