Kết quả Phiên họp Hội đồng Hợp tác Hải quan 135/136 của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) và các ưu tiên của WCO đến năm 2022

Phiên họp Hội đồng Hợp tác Hải quan 135/136 của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) theo hình thức trực tuyến đã diễn ra vào ngày 25/6/2020. Trong bối cảnh đại dịch Covid, đây là lần đầu tiên Phiên họp Hội đồng WCO được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Phiên họp do Ông Ahrmed H. Al Khalifa, Phó Chủ tịch khu vực Bắc Phi, Trung và Cận Đông của WCO, Chủ tịch Hải quan Ba-ranh, chủ trì, với sự tham dự của đại diện Lãnh đạo cơ quan Hải quan của các nước thành viên WCO.

Ông Ahrmed H. Al Khalifa, Phó Chủ tịch khu vực Bắc Phi, Trung và Cận Đông của WCO, Chủ tịch Hải quan Ba-ranh - Chủ tọa điều hành Phiên họp

Tại phiên họp, Tổng thư ký WCO, ngài Kunio Mikuriya cảm ơn các thành viên đã đóng góp thông tin về hoạt động của cơ quan hải quan trong bối cảnh đại dịch Covid. Trên cơ sở kinh nghiệm của các thành viên, WCO đã đưa ra các khuyến nghị dành cho Hải quan các thành viên nhằm đối phó với những thách thức của đại dịch Covid và khuyến khích các thành viên tiếp tục đoàn kết thúc đẩy các hoạt động hợp tác giữa các cơ quan hải quan và các hoạt động của WCO.

Ông Ahrmed H. Al Khalifa, chủ tọa điều hành phiên họp cũng chia sẻ với những khó khăn, mất mát mà các nước đang phải gánh chịu do hậu quả và những diễn biến phức của đại dịch và hi vọng rằng việc tập trung vào các vấn đề ưu tiên sẽ giúp các thành viên của WCO vượt qua giai đoạn thách thức này.

Phiên họp đã thảo luận và thông qua một số vấn đề sau: (i) Thông qua dự thảo các nội dung đính chính sửa đổi HS2022 đã được Ủy ban HS thông qua, (ii) Thông qua các khuyến nghị của Phiên họp lần thứ 103 của Ủy ban Tài chính, phê duyệt ngân sách của năm tài khóa 2019/2020 và dự toán ngân sách năm tài khóa 2020/2021, (iii) Thông qua trường hợp ngoại lệ về việc kéo dài nhiệm kỳ của vị trí Quyền Chủ tịch Hội đồng, Chủ tịch và các Phó Chủ tịch của Ủy ban Kiểm toán và Tài chính tới tháng 12/2020 do đại dịch Covid ảnh hưởng đến việc tổ chức bầu cử các chức danh trên theo đúng thời hạn, (iv) Ghi nhận các đề cử của các khu vực đối với vị trí Phó Chủ tịch khu vực và thành phần của Ủy ban Chính sách, Ủy ban Kiểm toán và Ủy ban Tài chính, (v) Thông qua lịch họp của WCO năm tài khóa tiếp theo từ 1/7/2020-30/6/2021.

Nhìn chung, phiên họp đã diễn ra thành công tốt đẹp (tuy vẫn xuất hiện một số gián đoạn do yếu tố kỹ thuật). Công tác chuẩn bị của Ban Thư ký WCO để tổ chức một phiên họp trực tuyến với sự tham dự của các thành viên trên toàn cầu cũng nhận được sự đánh giá cao của các đại biểu tham dự.

Tháng 2/2020, WCO đã ban hành Kế hoạch chiến lược của WCO 2019-2022 với hướng tiếp cận mới là đưa bản kế hoạch chiến lược của WCO về vị trí của một bản kế hoạch chiến lược của nội tại của tổ chức thay vì một bản kế hoạch mang tính định hướng về các vấn đề ưu tiên cho các thành viên. Do vậy, nội dung của Kế hoạch chiến lược có nhiều phần liên quan đến việc quản trị tổ chức, sử dụng nguồn ngân sách, chi tiết số hoạt động của WCO cho mỗi mục tiêu chiến lược. Kế hoạch chiến lược 2019-2022 của WCO được ban hành kèm theo chỉ số đánh giá hoạt động của WCO và kế hoạch thực hiện sẽ được ban hành hàng năm. Tuy nhiên, thông qua các hoạt động cụ thể của chiến lược có thể thấy các ưu tiên của WCO trong giai đoạn 2019-2022 là thực hiện vai trò dẫn dắt, hướng dẫn, hỗ trợ của WCO trong việc đưa ra các chuẩn mực quốc tế về hải quan, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan hải quan và tổ chức các hoạt động xây dựng năng lực dành cho các thành viên trong 3 lĩnh vực trụ cột gồm tạo thuận lợi, đảm bảo nguồn thu, bảo vệ cộng đồng.

Các công cụ chính được WCO sử dụng để thực hiện các mục tiêu trên như sau gồm Gói cạnh tranh kinh tế, Gói nguồn thu, Gói Tuân thủ và thực thi, Gói phát triển tổ chức, Hợp tác và chia sẻ thông tin, Chia sẻ kinh nghiệm và các thông lệ tốt, Hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực nhằm thực hiện các chuẩn mực quốc tế, Hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo phát triển nguồn nhân lực.

Từ nay đến năm 2022, WCO đã đề ra các nội dung ưu tiên mới và kế hoạch thực hiện của WCO đối với từng nội dung. Có thể tóm lược các ưu tiên này như sau:

i.        Phối hợp quản lý biên giới (phát triển và cập nhật các tài liệu Phối hợp quản lý biên giới, Cơ chế một cửa theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ việc hợp tác có hiệu quả hơn của các cơ quan quản lý biên giới nhằm đảm bảo nguồn thu và đảm bảo an ninh).

ii.       Rà soát Công ước Kyoto sửa đổi.

iii.      Thực hiện Khung tiêu chuẩn về Thương mại điện tử.

iv.      Đảm bảo an toàn và an ninh thông qua việc tăng cường hợp tác giữa các cơ quan hải quan và tối ưu việc phân tích thông tin gửi trước. WCO sẽ tập trung vào 5 lĩnh vực của Chương trình An ninh gồm: quản lý hành khách (sử dụng API/PRN), chương trình lá chắn toàn cầu, quản lý thương mại chiến lược, vũ khí hạng nhẹ và tài trợ khủng bố. Một công cụ xuyên suốt nhằm thực hiện các chương trình trên sẽ được WCO phát triển là Công cụ đánh giá chuẩn đoán Quản lý rủi ro, Mô hình quản lý rủi ro toàn diện.Một số lĩnh vực khác cũng được nhắc đến gồm: chống buôn bán động vật hoang dã, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, sức khỏe và an toàn của cộng đồng với các dự án hỗ trợ sẽ tiếp tục được thực hiện tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương và Tây/Trung Phi.

v.       Hệ thống HS gồm việc thực hiện phiên bản HS 2022 và chuẩn bị cho việc rà soát phiên bản HS 2027.

vi.      Củng cố chiến lược xây dựng năng lực nhằm hỗ trợ các thành viên thực hiện các công cụ, chuẩn mực quốc tế thông qua việc xây dựng đội ngũ chuyên gia quốc tế và Cẩm nang về Văn phòng Phó chủ tịch khu vực, các Văn phòng xây dựng năng lực khu vực và Trung tâm đào tạo khu vực nhằm đảm bảo vận hành một cách đồng bộ hơn.

vii.     Đánh giá hoạt động (thành lập nhóm làm việc để nghiên cứu một công cụ mới để đánh giá hoạt động của cơ quan hải quan).

viii.    Tăng cường liêm chính của cơ quan hải quan thông qua các hoạt động xây dựng năng lực và phát triển các công cụ hỗ trợ cho các thành viên.

ix.      Hải quan số và phân tích dữ liệu. Dự kiến WCO sẽ xây dựng Gói Hải quan số, xây dựng và phát triển tài liệu Chiến lược dữ liệu.