Khái niệm "chất thải nhựa" ám chỉ đến những sản phẩm được chế tạo từ chất liệu nhựa, đã hoàn thành nhiệm vụ sử dụng hoặc trở nên không còn hữu ích và cuối cùng bị vứt bỏ. Nó có thể bao gồm nhiều dạng sản phẩm nhựa đa dạng như túi nhựa, chai nhựa, cốc nhựa, ống hút nhựa, đồ chơi nhựa cũ, cùng với loại khác.
Ô nhiễm chất thải nhựa, thể hiện tình trạng môi trường bị tác động bởi sự tích tụ và xâm nhập của các sản phẩm từ nhựa không phân hủy hoặc phân hủy rất chậm trong môi trường. Đây là một vấn đề nghiêm trọng đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu, ảnh hưởng không chỉ đến môi trường tự nhiên mà còn đến cả con người và hệ sinh thái.
Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải nhựa
Tình trạng ô nhiễm do chất thải nhựa đang được quan tâm mạnh mẽ và nguồn gốc của vấn đề này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, các nguyên dẫn đến ô nhiễm rác thải nhựa:
Nhận thức cá nhân
Hành vi sử dụng đồ nhựa một lần của người dân đã đẩy lượng rác thải lên một tầm cao chưa từng có. Mặc dù đồ nhựa như cốc, thìa, bát có tính tiện lợi và giá cả hợp lý, nhưng việc sử dụng không kiểm soát đã dẫn đến việc lãng phí tài nguyên.
Hơn nữa, nhiều người còn không quan tâm đến việc vứt rác một cách bừa bãi, không tuân thủ quy tắc. Hành động này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự lan tỏa của rác thải ở khắp mọi nơi, gây khó khăn trong việc thu gom và xử lý.
Thêm vào đó, việc phân loại rác tại nguồn cũng đối mặt với nhiều khó khăn, do hầu hết người dân chưa nhận thức đúng mức. Hành vi vứt chất thải nhựa cùng với các loại rác khác làm cho quá trình phân loại và xử lý trở nên phức tạp.
Hệ thống xử lý chưa hoàn thiện
Hệ thống này đang tồn tại nhiều hạn chế và thiếu tiến bộ, gây ra hiệu suất thấp. Hạ tầng xử lý tiếp nhận chất thải nhựa còn hạn chế, khiến khả năng tái chế thấp.
Sự thiếu hụt các biện pháp tái chế và xử lý rác thải gây lo ngại.
Tác hại của ô nhiễm chất thải nhựa:
Với tình hình báo động về lượng chất thải nhựa ngày càng gia tăng, tác động của chúng đối với môi trường trở nên ngày càng đáng lo ngại. Chất thải nhựa không chỉ khó phân hủy trong tự nhiên mà còn gây hại lớn đến môi trường.
Gây tiêu cực cho môi trường
Thời gian phân huỷ của từng loại nhựa kéo dài hàng trăm năm, thậm chí hàng nghìn năm. Chẳng hạn, chai nhựa có thể phân hủy sau 450-1000 năm, ống hút và nắp chai khoảng 100-500 năm, bàn chải đánh răng mất tới 500 năm để phân huỷ. Đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với môi trường và động vật.
Tác động tiêu cực đến động vật
Ô nhiễm chất thải nhựa còn gây tác động tiêu cực đến loài động vật khi chúng ăn phải những mảnh chất thải nhựa. Điều này có thể gây tử vong, thậm chí dẫn đến tình trạng tuyệt chủng, ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái. Việc xả thải rác nhựa ra biển dẫn đến hiện tượng "ô nhiễm trắng", ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của các loài sinh vật biển. Có đến hơn 300 loài sinh vật biển gặp nguy hiểm do bị ăn phải hoặc vướng vào các mảnh rác nhựa trôi nổi trên biển.
Gây hại cho vi sinh vật
Khi chôn lấp, chất thải nhựa làm cho đất mất khả năng giữ nước và dinh dưỡng, gây xói mòn đất và ảnh hưởng xấu đến cây trồng. Đồng thời, rác thải nhựa có thể ô nhiễm nguồn nước và gây hại cho vi sinh vật trong đất.
Tác động xấu đến con người
Các tác động xấu từ ô nhiễm chất thải nhựa không chỉ giới hạn ở môi trường và động vật, mà còn tác động đến sức khỏe con người. Các mảnh vi nhựa nhỏ có khả năng thâm nhập vào thực phẩm và nước uống, khiến cho con người tiếp xúc với những chất độc hại. Những loại rác được làm từ nhựa không được xử lý đúng cách, chẳng hạn bằng việc đốt cháy không đúng quy chuẩn, có thể tạo ra các khí độc như khí dioxin và furan, gây hại trầm trọng cho sức khỏe con người.
Một số giải pháp vấn đề rác thải nhựa:
Nói không với túi ni-lông và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Đem theo túi khi đi mua sắm.
Sử dụng các sản phẩm dùng nhiều lần, thân thiện môi trường.
Sử dụng tiết kiệm và tái sử dụng hợp lý các sản phẩm làm từ nhựa.
Phân loại chất thải để chất thải có thể được tái chế.
Bỏ chất thải đúng nơi quy định, không thải bỏ bừa bãi ra đường phố, kênh rạch..
Không tự ý chôn lấp và đốt chất thải, đặc biệt là chất thải nhựa
