Nhiều vụ vi phạm mới liên quan đến hàng hóa phòng, chống bệnh dịch.

Dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do vi rút Covid 19 diễn biến phức tạp và lây lan nhanh chóng không chỉ riêng ở Trung Quốc mà còn lan rộng ra nhiều quốc gia trên thế giới đã làm ảnh hưởng rất lớn đến nhiều mặt, trong đó nó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình xuất khẩu, nhập khẩu nói chung và các cửa khẩu biên giới nói riêng. Việc phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp vô hình chung đã làm cho nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế trong và ngoài nước tăng cao, dẫn đến giá cả đối với mặt hàng này bị đẩy lên không nhỏ. Các đối tượng đã lợi dụng nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế tăng đột biến để buôn lậu. 

Trong tháng 02/2020, lực lượng Hải quan các tỉnh thành phố như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Cao Bằng đã bắt giữ nhiều vụ buôn lậu khẩu trang y tế không rõ nguồn gốc, không có chứng từ hóa đơn. Các đối tượng thường chia nhỏ lô hàng để vận chuyển theo đường mòn qua biên giới. Đây là hành vi rất nguy hiểm khi hàng hóa di chuyển qua vùng dịch mà không được kiểm tra y tế - tiềm ẩn nguy cơ phát sinh bệnh dịch. Điều đó gây khó khăn cho công tác phòng chống dịch bệnh đang diễn biến phức tạp không chỉ ở Việt Nam mà rất nhiều quốc gia khác trên thế giới. 

Bên cạnh đó, công tác phòng chống gian lận giả mạo xuất xứ hàng hóa trong tháng 02/2020 tại Cục Hải quan tỉnh, thành phố đã phát hiện một số doanh nghiệp có hành vi vi phạm khai báo sai về nhãn mác, xuất xứ, chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói, lắp ráp hàng hóa.

Tình hình hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép các chất ma túy vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong tháng, cơ quan Hải quan bắt giữ được nhiều vụ liên quan đến ma túy, trong đó có một số vụ án lớn. Tang vật chủ yếu là ma túy tổng hợp (loại MDMA), heroin, cần sa. 

Trước tình hình đó, thực hiện tốt vai trò cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo toàn ngành tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tại các địa bàn trọng điểm, mặt hàng nhạy cảm, đặc biệt trong cao điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ về xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, chống chuyển tải bất hợp pháp đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; Triển khai quyết liệt các kế hoạch đã được phê duyệt về điều tra xác minh một số doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm. 

Tính từ 16/01/2020 đến 15/02/2020, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ 915 vụ, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 76,57 tỷ đồng, thu ngân sách nhà nước đạt 9,23 tỷ đồng, khởi tố 02 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 09 vụ.

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan giao nhiệm vụ cho lực lượng chống buôn lậu trong tháng 3 tiếp tục phát huy vai trò, nhiệm vụ cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia; Tăng cường kiểm soát, đấu tranh đối với hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, trong đó tập trung vào: kiểm soát tình trạng buôn lậu các mặt hàng: thuốc lá, đường cát, rượu ngoại, gỗ, sản phẩm từ gỗ thuộc phụ lục CITES và lợi dụng phương thức quá cảnh hàng hóa để thẩm lậu các mặt hàng cấm, hàng nhập khẩu có điều kiện; thủ đoạn xuất khẩu khai báo trị giá xuất khẩu cao bất thường, xuất khống để gian lận hoàn thuế GTGT, chuyển tiền bất hợp pháp từ nước ngoài vào Việt Nam và ngược lại,…

Lực lượng chống buôn lậu nghành Hải quan chủ trì triển khai thực hiện các kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại của Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Tổng cục Hải quan. Theo dõi, đôn đốc, chỉ đạo việc thực hiện của các đơn vị theo nhiệm vụ được phân công trong kế hoạch. 

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan chỉ đạo lực lượng chống buôn lậu trong tháng 3 triển khai quyết liệt Kế hoạch của Tổng cục Hải quan về tăng cường công tác kiểm soát ma túy, tiền chất trong ngành Hải quan. Chú trọng các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát ma túy trong tất cả các khâu, các tuyến, các địa bàn; đẩy mạnh thu thập, phân tích thông tin và ứng dụng công nghệ kiểm tra, giám sát hiện đại; siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát hải quan.

Bên cạnh đó khẩn trương điều tra, xác minh để xử lý nghiêm đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm liên quan đến: chuyển tiền bất hợp pháp; buôn lậu thuốc lá; nhập khẩu gỗ trái phép... Tham khảo quy định về quy trình, nghiệp vụ điều tra hình sự, tiêu chuẩn cán bộ điều tra của Bộ Công an để hoàn thiện các quy định về hoạt động điều tra hình sự của cơ quan Hải quan. Khai thác và sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị phục vụ công tác kiểm soát ma túy, tiền chất.

Đồng thời hoàn thiện quy trình thống nhất về tiếp nhận, xử lý, thu thập thông tin với nước ngoài, theo đó quy định rõ trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị trong việc tiếp nhận, xử lý, thu thập, thanh khoản thông tin; quản lý, theo dõi, đôn đốc, lưu trữ.

Một số vụ việc điển hình

1. Ngày 25/01/2020, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì; Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Cục Hải quan Tây Ninh phối hợp theo dõi và bắt quả tang 03 đối tượng vận chuyển hơn 13 kg ma túy, 1.000 viên thuốc lắc, 50 triệu đồng, 10.500 USD cùng một số tang vật tại kho hàng của một doanh nghiệp tại cửa khẩu quốc tế Mộc Bài. 

Cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp lập biên bản bắt tội phạm và biên bản niêm phong tang vật, biên bản bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp. 

Cục Điều tra chống buôn lậu đã bàn giao hồ sơ và toàn bộ tang vật cho Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04) – Công an tỉnh Tây Ninh tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

2. Ngày 28 tháng 01 năm 2020, Phòng PC 04, Công an tỉnh Điện Biên phối hợp với Đội Kiểm soát phòng chống ma túy Cục Hải quan tỉnh Điện Biên; Công an huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên phát hiện 01 đối tượng có hành vi mua bán vận chuyển 13 (mười ba) túi nhựa màu xanh, màu hồng (nghi là ma túy tổng hợp): số lượng – khoảng 2.600 viên. Tổ công tác đã lập biên bản bắt quả tang người phạm tội theo quy định của pháp luật.

3. Ngày 02 tháng 02 năm 2020, Tổ Kiểm soát Hải quan thuộc Chi cục Hải quan Tân Thanh đã chủ trì, phối hợp với Trạm Kiểm soát Biên phòng Tân Thanh phát hiện có 02 (hai) người đàn ông đang mang vác các thùng cát tông đi về phía Trung Quốc. Tổ công tác ra tín hiệu dừng lại để kiểm tra thì đối tượng đã vứt bỏ các thùng cát tông lại và bỏ chạy. Tổ công tác tiến hành truy đuổi nhưng do đường mòn có độ dốc rất lớn, trơn trượt, cây cỏ rậm rạp um tùm, Tổ công tác đã không bắt được đối tượng nói trên. Tổ công tác đã đưa 04 (bốn) thùng cát tông về kho hàng của Chi cục Hải quan Tân Thanh để kiểm tra, làm rõ. 

Tại Tại trụ sở Chi cục Hải quan Tân Thanh, trước sự chứng kiến của 01 Cán bộ Phòng Cảnh sát hình sự PC02- Công an tỉnh Lạng Sơn, Tổ công tác tiến hành mở và kiểm đếm thực tế 04 thùng cát tông trên kết quả phát hiện trong 04 thùng cát tông chứa hàng hóa gồm 11.050 cái khẩu trang y tế, không hiệu, chất liệu vải không dệt, loại dùng 01 lần, kích thước (20 x 12)cm, hàng mới chưa qua sử dụng.

Toàn bộ số hàng hóa trên đều không rõ xuất xứ và không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ, không xác định được chủ sở hữu, là hàng xuất lậu trong địa bàn hoạt động Hải quan. 

4. Vào hồi 20 giờ 00 phút ngày 03 tháng 02 năm 2020 trong quá trình tuần tra kiểm soát tại khu vực tổ 10, phường Lào Cai, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai, Tổ công tác Đội Kiểm soát Hải quan chủ trì, phối hợp với Phòng Cảnh sát Môi trường và trạm Biên phòng Phố Tèo phát hiện có một số hộp catton để tại bờ kè sông Nậm Thị thuộc khu vực Tổ 10, phường Lào Cai, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai có biểu hiện nghi vấn. Tổ công tác tiến hành xác định chủ lô hàng và tiến hành làm việc với chủ lô hàng. Theo khai nhận số hàng trên là khẩu trang y tế được mua, thu gom tại thị trường Việt Nam đang chờ xuất lậu sang Trung Quốc bán kiếm lời. 

Qua kiểm đếm có tổng cộng 12.250 cái khẩu trang y tế. Tại thời điểm kiểm tra, chủ hàng không xuất trình được giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của lô hàng, Tổ công tác tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải quan và đưa toàn bộ số hàng hóa là tang vật vi phạm về trụ sở Đội Kiểm soát Hải quan tiếp tục xử lý theo quy định.

5. Ngày 04 tháng 02 năm 2020 tại Khu vực khu Đô thị mới Ka Long Riverside thuộc địa phận Khu 7, phường Hải Yên, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Tổ Kiểm soát cơ động thuộc Đội Kiểm soát Hải quan số 1 phát hiện 01 đối tượng có hành vi  Vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới. Hàng hoá vi phạm: 24.000 chiếc khẩu trang kháng khuẩn 4 lớp, dùng một lần; vỏ hộp ghi chữ Việt Nam (Có 09 thùng loại 50 hộp/thùng, 50 chiếc/hộp; có 01 thùng loại 30 hộp/thùng, 50 chiếc/hộp) mới 100%, không rõ nguồn gốc xuất xứ; trị giá tang vật 24.000.000 đồng.

6. Vào hồi 20 giờ 30 phút  ngày 07/02/2020, tại khu vục mốc 107, thôn Pạc Po, xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, trong quá trình tuần tra kiểm soát, tổ công tác Chi cục Hải quan cửa khẩu Mường Khương chủ trì, phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan, Đồn Biên phòng Bản Lầu phát hiện và bắt giữ đối tượng có hành vi vận chuyển 06 thùng cát tông, mỗi thùng chứa 50 hộp giấy nhỏ, mỗi hộp chứa 50 cái, tổng cộng 15.000 cái khẩu trang y tế, có xuất xứ Việt Nam trong địa bàn kiểm soát Hải quan không xuất trình được giấy tờ, hóa đơn hợp lệ. Tổ tuần tra đã lập biên bản chứng nhận và tạm giữ số hàng trên đưa về trụ sở tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.

7. Ngày 12/02/2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tà Lùng, Cục Hải quan tỉnh Cao Bằng phối hợp với Đồn Biên Phòng Cửa khẩu Quốc tế Tà Lùng; Tỉnh Cao Bằng bắt giữ 02 vụ vận chuyển hàng hóa không có chứng từ hợp pháp trong địa bàn hoạt động Hải quan. Thủ đoạn chung của các đối tượng là lợi dụng giờ cao điểm (sáng sớm) vận chuyển trái phép hàng hóa từ Việt Nam  sang Trung Quốc qua khu vực mốc 942, xóm Tân Thịnh, thị trấn Tà Lùng, huyện Phục Hòa, tỉnh Cao Bằng và tang vật đều là khẩu trang y tế. Vụ thứ nhất có tang vật gồm 20.000 (Hai mươi nghìn chiếc) khẩu trang y tế. Vụ thứ hai có tang vật gồm 19.500 (mười chín nghìn năm trăm chiếc)khẩu trang y tế.

Tổ công tác đã lập Biên bản vi phạm hành chínhvà áp dụng biện pháp ngăn chặn hành chính và tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật./.