MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ NĂM 2019 VÀ TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

Thứ ba - 21/04/2020 08:28 4434

Ngày 14/6/2019, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Khóa XIV đã thông qua Luật Thi hành án hình sự. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020 và thay thế Luật Thi hành án hình sự ngày 17/6/2010.
Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có 207 điều, được quy định thành 16 chương, cụ thể như sau:
- Chương I (Những quy định chung)
- Chương II (Hệ thống tổ chức thi hành án hình sự, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan có thẩm quyền trong thi hành án hình sự)
- Chương III (Thi hành án phạt tù)
- Chương IV (Thi hành án tử hình)
- Chương V (Thi hành án treo, án phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ)
- Chương VI (Thi hành án phạt cấm cư trú, quản chế)
- Chương VII (Thi hành án phạt trục xuất)
- Chương VIII (Thi hành án phạt tước một số quyền công dân)
- Chương IX (Thi hành án phạt cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định)
- Chương X (Thi hành biện pháp tư pháp)
- Chương XI (Thi hành án đối với pháp nhân thương mại)
- Chương XII (Kiểm sát thi hành án hình sự)
- Chương XIII (Bảo đảm điều kiện cho hoạt động thi hành án hình sự)
- Chương XIV (Giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án hình sự)
- Chương XV (Nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước trong quản lý công tác thi hành án hình sự)
- Chương XVI (Điều khoản thi hành)
1. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN VÀ ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT THI HÀNH ÁN HÌNH SỰ NĂM 2019
* Về phạm vi điều chỉnh
So với Luật Thi hành án hình sự năm 2010, Luật Thi hành án hình sự năm 2019 mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh về thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện; về thi hành bản án, quyết định về đình chỉ hoạt động có thời hạn, đình chỉ hoạt động vĩnh viễn, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, cấm huy động vốn và các biện pháp tư pháp áp dụng đối với pháp nhân thương mại phạm tội; về quyền, nghĩa vụ của pháp nhân thương mại chấp hành án hình sự, biện pháp tư pháp.
* Những nội dung để bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo tinh thần của Hiến pháp năm 2013
- Luật Thi hành án hình sự năm 2019 đã bổ sung điều luật quy định về quyền và nghĩa vụ của phạm nhân (Điều 27).
- Luật Thi hành án hình sự năm 2019 cũng sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc thực hiện các chế độ của phạm nhân theo hướng cụ thể, nhân đạo, bảo đảm tốt nhất quyền con người trong quá trình chấp hành án.

- Luật Thi hành án hình sự năm 2019 đã bổ sung 02 đối tượng được bố trí giam giữ riêng, gồm:

+ Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi theo mẹ vào trại giam;

+ Phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính.

- Bổ sung quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù (Điều 35).
- Bổ sung quy định về tái hòa nhập cộng đồng (Điều 45),
- Luật cũng bổ sung các quy định để giải quyết khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thi hành án phạt tù liên quan đến các quy định về hoãn chấp hành án phạt tù; giảm thời hạn chấp hành án phạt tù; tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù; trích xuất phạm nhân; quản lý, giam giữ phạm nhân.
* Những nội dung mới quy định về thi hành án tử hình
Luật đã quy định cụ thể hơn về thời gian, mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan trong việc thành lập Hội đồng thi hành án tử hình, bao gồm: Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án đã ra quyết định thi hành án làm Chủ tịch Hội đồng; Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp; Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp. Giúp việc cho Hội đồng thi hành án tử hình có Thư ký là cán bộ, công chức của Tòa án, do Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án phân công.
Luật Thi hành án hình sự năm 2019 đã bổ sung Điều 80 về hồ sơ thi hành án tử hình, trong đó quy định cụ thể về những tài liệu có trong hồ sơ.
Điều 83, ngoài quy định về việc nhận tử thi và hài cốt, Luật Thi hành án hình sự năm 2019 bổ sung quy định về việc nhận tro cốt của người bị kết án tử hình, theo đó trường hợp thân nhân hoặc người đại diện của người bị thi hành án tử hình muốn nhận tro cốt của người bị thi hành án và tự chịu chi phí hỏa táng thì cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu bàn giao tử thi và hỗ trợ đưa tử thi về nơi hỏa táng.
* Về thi hành án treo và cải tạo không giam giữ
Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan như: Bổ sung nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân cấp xã, đơn vị quân đội được giao giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ; quy định cụ thể các nghĩa vụ của người chấp hành án...
* Luật cũng bổ sung quy định tha tù trước thời hạn có điều kiện và bổ sung quy định thi hành án hình sự đối với pháp nhân thương mại
2. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
Để triển khai thực hiện Luật Thi hành án hình sự năm 2019 trên địa bàn tỉnh đạt kết quả cao, ngày 17/3/2020, UBND tỉnh Bình Phước đã ban hành Kế hoạch số 73/KH-UBND.
Theo đó, Kế hoạch đã đề ra 3 nội dung trọng tâm cần thực hiện, cụ thể:
1. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, tập huấn Luật
2. Tham gia góp ý xây dựng và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về thi hành án hình sự
3. Tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ hiệu quả, kịp thời, đảm bảo chức năng được giao theo quy định của Luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, nhất là đối với những nội dung mới so với Luật Thi hành án hình sự năm 2010
Chủ tịch UBND tỉnh cũng yêu cầu thủ trưởng các Sở, ban, ngành; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai thực hiện có hiệu quả Luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng; đồng thời, giao Công an tỉnh hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện Kế hoạch; tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện để tham mưu UBND tỉnh báo cáo Bộ Công an theo quy định./.

Tác giả bài viết: Hà Thị Nguyệt