Thông tin báo chí: về tình hình công tác tháng 10 năm 2021 của Tổng cục Hải quan

1. Cải cách thể chế, thủ tục hành chính (TTHC)

1.1 Về hoàn thiện cơ chế chính sách

Trong tháng 10/2021, Tổng cục Hải quan đã chủ động phối hợp tích cực với các đơn vị liên quan như các Bộ, Ngành, Văn phòng Chính phủ và các đơn vị thuộc Bộ Tài chính trong việc xây dựng, hoàn thiện các dự thảo văn bản và đảm bảo thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục quy định, cụ thể: Nghị định quy định về cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng (KTCL) và kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hàng hóa nhập khẩu (Tổng cục Hải quan đang phối hợp với Vụ Pháp chế để rà soát, hoàn thiện dự thảo nghị đinh trên cơ sở ý kiến của các Bộ, ngành, các đơn vị thuộc Văn phòng Chính phủ, thành viên WTO); Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 (Ngày 06/10/2021, Bộ Tư pháp tổ chức họp thẩm định dự thảo Nghị định); Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử (Hiện đang tổng hợp ý kiến tại Hội thảo xin ý kiến các doanh nghiệp, Sàn giao dịch thương mại điện tử, các ngân hàng thương mại và các tổ chức trung gian thanh toán); Nghị định quy định thực hiện kết nối và chia sẻ thông tin trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh hàng hóa, người và phương tiện vận tải theo Cơ chế một cửa quốc gia (Hiện đang triển khai xây dựng dự thảo Nghị đinh)...

Trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 82/2021/TT-BTC ngày 30/9/2021 quy định về giám sát hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu, chuyển cửa khẩu trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu ùn tắc hoặc có nguy cơ ùn tắc tại cảng biển nơi thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống dịch Covid-19.

1.2 Công tác cải cách hành chính

- Về cải cách hành chính (CCHC): Tổng cục Hải quan triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Thông báo số 589/TB-BTC ngày 23/8/2021 của Bộ Tài chính về việc phân công nhiệm vụ triển khai thực hiện các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, thu hút đầu tư nước ngoài, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam và Thông báo  số 673/TB-BTC ngày 01/10/2021 về xây dựng Đề án phân cấp trong giải quyết TTHC; tổng hợp phản ánh, kiến nghị và ý kiến tham vấn về quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh; gửi Hiệp hội doanh nghiệp Phiếu khảo sát về thực trạng cung cấp, thực hiện TTHC của doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19 theo yêu cầu của Bộ Tài chính; tham gia ý kiến về Phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh của Bộ Công Thương theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ.

Hoàn thành việc chấm điểm, xếp hạng và công bố Chỉ số theo dõi, đánh giá kết quả CCHC năm 2020 của các đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục Hải quan, đồng thời, chỉ đạo các đơn vị khắc phục các tiêu chí thành phần bị trừ điểm của Chỉ số CCHC năm 2020.

- Về kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC): Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp Dự án TFP hoàn thiện hồ sơ đánh giá tác động của TTHC tại dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng và kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

2. Thông tin hàng hóa xuất nhập khẩu [1] 

Trong tháng 10 năm 2021, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam ước đạt 53,5 tỷ USD, giảm 0,4% so với tháng trước. Trong đó tổng trị giá xuất khẩu ước đạt 27,3 tỷ USD, tăng 1% và tổng trị giá nhập khẩu ước đạt 26,2 tỷ USD, giảm 1,7%.

Lũy kế 10 tháng năm 2021, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam dự kiến đạt 537,32 tỷ USD, tăng 22,2% so với cùng kỳ năm 2020; trong đó tổng trị giá xuất khẩu ước đạt 267,93 tỷ USD, tăng 16,6% và tổng trị giá nhập khẩu ước đạt 269,38 tỷ USD, tăng 28,2%.

Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong tháng 10/2021 ước tính thặng dư 1,1 tỷ USD. Tính chung, lũy kế trong 10 tháng/2021,Việt Nam vẫn nhập siêu 1,45 tỷ USD, ngược lại với con số xuất siêu 19,63 tỷ USD của 10 tháng năm trước.

Khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong tháng 10/2021 có tổng trị giá xuất nhập khẩu ước đạt 37,8 tỷ USD, giảm nhẹ 1% so với tháng trước. Trong đó, xuất khẩu ước 20,2 tỷ USD, tăng 1,8% so với tháng trước; nhập khẩu là 17,6 tỷ USD, giảm 4,1%.

Lũy kế trong 10 tháng năm 2021, khu vực FDI  có trị giá xuất nhập khẩu ước đạt 373,65 tỷ USD, chiếm 70% tổng trị giá xuất nhập khẩu của cả nước và tăng 25,3 % so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu của khu vực doanh nghiệp này ước đạt 196,77 tỷ USD, tăng 20,3% so với cùng kỳ năm 2020 và trị giá nhập khẩu ước 176,88 tỷ USD, tăng 31,3%.

(Chi tiết tại Phụ lục I, Phụ lục II đính kèm).

3. Tình hình thu ngân sách nhà nước (NSNN)

Số thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu từ ngày 1/10/2021 đến ngày 31/10/2021 do KBNN cung cấp đạt 28.089 tỷ đồng, lũy kế từ đầu năm đến ngày 31/10/2021 đạt 314.845 tỷ đồng đạt 99,95% dự toán, đạt 95,1% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 25,24% so với cùng kỳ năm trước.

4. Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại:

Trong tháng 10/2021, tình hình hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên toàn tuyến giảm hơn so với tháng trước về số vụ vi phạm, nhưng tính chất vụ việc lại rất phức tạp, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu tinh vi hơn. Do nhu cầu sử dụng trang thiết bị phòng chống dịch bệnh tăng cao, Tổng cục Hải quan đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ kiểm tra thực tế một số các lô hàng quà biếu quà tặng tại kho hàng Công ty Cổ phần nhà ga hàng hóa ALS, hàng hóa được vận chuyển từ Nga về Việt Nam. Kết quả đã phát hiện nhiều lô hàng có thuốc điều trị bệnh Covid-19, bộ test nhanh COVID 19, thuốc điều trị ung thư... Số thuốc phát hiện bắt giữ đều chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và , chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi hoạt động tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia trong lĩnh vực hải quan, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch về phòng, chống tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia giai đoạn 2021-2025. Ban hành các công văn chỉ đạo hướng dẫn các Cục hải quan địa phương về công tác điều tra chống buôn lậu. Trang bị một số máy phát hiện ma túy, chất nổ cho Cục Điều tra chống buôn lậu và các Cục Hải quan các địa phương, đề nghị Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an phối hợp thử nghiệm tính năng máy phát hiện ma túy, chất nổ.

Kết quả: Tính từ 16/09/2021 đến 15/10/2021, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 1.218 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 228,069 tỷ đồng; Số thu ngân sách đạt 18,566 tỷ đồng, Cơ quan hải quan khởi tố 03 vụ; chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 07 vụ

* Một số vụ việc điển hình:

- Ngày 01/10/2021, Phòng PCMT&TP Bộ đội Biên Phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp Đồn Biên phòng Chiềng On, Đồn Biên phòng Chiềng Tương - Bộ đội Biên Phòng  tỉnh Sơn La, Công An huyện Yên Châu, Đội Kiểm soát phòng chống  Ma túy Cục Hải quan tỉnh Điện Biên tuần tra kiểm soát phát hiện 02 đối tượng có hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ gồm: 04 bánh Heroin (1.400gram) và 1.600 viên ma túy tổng hợp.

- Ngày 03/10/2021, Công an huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An đã phối hợp Đội KSPC ma túy - Cục Hải quan Nghệ An tuần tra, kiểm soát, phát hiện 01 đối tượng có hành vi tàng trữ ma túy trái phép. Tang vật gồm: 404,87 gram ma túy tổng hợp.

- Ngày 06/10/2021, Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy - Cục Hải quan Hà Nội đã phối hợp với Phòng CSĐTTP về Ma túy (PC04) - Bộ Công an; Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy khu vực Miền Bắc (Đội 5) - Cục ĐTCBL  kiểm tra 01 kiện hàng gửi từ Bỉ về Hà Nội phát hiện bên trong có chứa 3.986,40 gram ma túy tổng hợp MDMA. 

- Ngày 23/09/2021, qua công tác nghiệp vụ soi chiếu, kiểm tra, giám sát hành lý ký gửi cho hành khách trên chuyến bay QR976 từ Qatar đến Nội Bài, đã phát hiện 05 kiện hành lý của 02 đối tượng có dấu hiệu nghi vấn. Đội thủ tục Hành lý nhập khẩu - Cục Hải quan Hà Nội đã phối hợp với PC03-Bộ CA, CA TP Hà Nội kiểm tra thực tế hành lý phát hiện 26 miếng Sừng Tê giác có tổng trọng lượng 9.345,72 gram.

- Ngày 27/9/2021, Đội Kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan Quảng Trị đã phát hiện 01 lô hàng hóa nhập khẩu vô chủ trong địa bàn hoạt động hải quan, tang vật gồm 60 hộp sữa Ensure và 4.754 hộp mỹ phẩm các loại, trị giá tang vật khoảng 422,68 triệu đồng.

- Ngày 23/09/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu La Lay - Cục Hải quan Quảng Trị đã phối hợp với Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung - Cục Điều tra chống buôn lậu, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế La Lay, Cục Phòng chóng Ma túy và Tội phạm - Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng kiểm tra, kiểm soát phát hiện 01 Công ty có hành vi cất giấu gỗ bên trong các vách ngăn trên Container và hầm hàng được gia cố phía bên dưới sàn của Container. Hàng hóa vi phạm gồm: 5,993 m3  và 16 kg Gỗ xẻ, tròn nghi là gỗ Trắc, xuất xứ Lào;71,377 m3 và 105 kg Gỗ tròn, xẻ nghi là gỗ Cẩm Lai, xuất xứ Lào.

- Ngày 06/10/2021, Đội Kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh đã phối hợp với Phòng Giám sát trực tuyến - Cục Điều tra chống buôn lậu tiến hành kiểm tra 01 lô hàng của Cty TNHH kinh doanh xuất nhập khẩu thực phẩm Vietseatrust, theo tờ khai hàng hóa là sò huyết nguyên con đông lạnh. Kết quả kiểm tra, hàng hóa không được khai báo gồm: Cá Ngựa khô: 505 kg; Mang cá cá đuối loài Manta: 120 kg; Cá Hải Long khô: khoảng 100 kg; Sừng động vật (nghi của trâu, bò): 30 kg; Móng vuốt động vật: 05 kg; Răng (nanh) động vật: 15,2 kg; Xương: khoảng 123 kg (chưa trừ số lượng lấy mẫu giám định); Tổ yến vụn: khoảng 3,5 kg; Phụ tùng xe máy, ô tô các loại: khoảng 40 thùng carton; Tài sản di chuyển bao gồm quần áo, đồ dùng, bánh kẹo, ... khoảng 40 thùng carton; Gỗ cắt khúc nhiều kích cỡ (nghi vấn gỗ Gió bầu): 87 kg; Mực ống nguyên con đông lạnh: khoảng 100 thùng carton (10kg 1 thùng). Tổng trị giá hàng hóa vi phạm ước tính khoảng trên 02 tỷ đồng.

[1] Số liệu kim ngạch xuất nhập khẩu ước tính của tháng 10/2021 dựa trên số liệu xuất nhập khẩu 26 ngày đầu tháng 10/2021. Số liệu đã được thống nhất Liên Bộ (Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước, Tổng cục Thống kê và Tổng cục Hải quan) phục vụ cho phiên họp thường kỳ tháng 10/2021 của Chính phủ.