Ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong điều tra thống kê

Với quyết tâm ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong điều tra thống kê, Tổng cục Thống kê lần đầu tiên đã áp dụng hình thức phiếu điều tra điện tử trong Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019 (TĐTDSNO 2019) - cuộc tổng điều tra có quy mô lớn nhất cả nước.

TĐTDSNO 2019 đã thực hiện xã hội hóa về thiết bị di động phục vụ tổng điều tra (huy động sử dụng thiết bị của điều tra viên thống kê thay vì mua và trang bị thiết bị cho họ). Kết quả, 99,95% hộ gia đình được thu thập thông tin bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (CAPI) và phiếu điện tử trực tuyến (Webform); chỉ một bộ phận rất nhỏ hộ gia đình được khảo sát bằng phiếu giấy truyền thống do sinh sống tại khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng hải đảo - nơi điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin còn hạn chế.

Việc cải tiến này đã mang lại nhiều lợi ích, hiệu quả thiết thực, cụ thể: nâng cao chất lượng số liệu; giảm công sức của các lực lượng tham gia tổng điều tra trong thu thập thông tin, kiểm tra phiếu và nghiệm thu kết quả; nắm bắt thông tin về chất lượng, tiến độ để có chỉ đạo kịp thời; tăng cường tính minh bạch và chặt chẽ của quy trình sản xuất thông tin thống kê; rút ngắn thời gian công bố kết quả và tiết kiệm ngân sách nhà nước.

Sau thành công của TĐTDSNO 2019, Tổng cục Thống kê tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong Điều tra nông thôn, nông nghiệp giữa kỳ năm 2020 và Tổng điều tra kinh tế năm 2021 với 100% phiếu thu thập thông tin được thiết kế dưới hình thức phiếu điện tử. Ngoài những hiệu quả như đã đề cập ở trên, nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, số lượng phiếu Tổng điều tra kinh tế đã giảm từ 41 phiếu năm 2017 xuống còn 22 phiếu năm 2021.

Đồng thời, việc ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong Tổng điều tra kinh tế năm 2021 giữa bối cảnh cả nước chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19 cũng đã cho thấy những ưu thế vượt trội khi việc giám sát, kiểm tra và duyệt số liệu có thể tiến hành trực tuyến và song song với quá trình thu thập thông tin tại địa bàn, giúp hạn chế tối đa ảnh hưởng của dịch bệnh đến công tác tiến hành tổng điều tra.

Bên cạnh các cuộc tổng điều tra và điều tra giữa kỳ, hàng năm, Tổng cục Thống kê đã tiến hành các cuộc điều tra thường xuyên thuộc nhiều lĩnh vực như: công nghiệp, xây dựng, vốn đầu tư; thương mại, dịch vụ; nông, lâm nghiệp, thủy sản; giá; dân số, lao động và việc làm... Trong năm 2021, Tổng cục Thống kê tiến hành 26 cuộc điều tra (bao gồm tổng điều tra kinh tế); trong đó, 13 cuộc điều tra đã chuyển từ hình thức sử dụng phiếu giấy truyền thống sang sử dụng phiếu điện tử, chiếm 50% tổng số cuộc điều tra.

Song song với việc cải tiến hình thức thu thập thông tin, công tác lập bảng kê, kiểm tra, giám sát và xử lý dữ liệu các cuộc điều tra cũng được thực hiện thông qua các phần mềm, chương trình điều hành tác nghiệp. Ngoài ra, Tổng cục Thống kê cũng đang từng bước chuyển đổi hình thức thu thập thông tin đối với một số cuộc điều tra thường xuyên khác với mục tiêu đến năm 2025, thay thế 85% phiếu giấy bằng phiếu điện tử trong điều tra và tổng điều tra thống kê và đến năm 2030, tỷ lệ này đạt trên 95%./.