Dấu ấn Việt Nam trong ASEAN: Đồng hành, lớn mạnh cùng năm tháng

Chung mục tiêu, gắn kết lợi ích, cùng gánh vác khó khăn

Ngày 28-7-1995, Việt Nam trở thành thành viên thứ bảy của ASEAN, đánh dấu bước đi đầu tiên của đất nước trong hành trình hội nhập khu vực và thế giới. So với 56 năm hình thành và phát triển của ASEAN, 28 năm tham gia của Việt Nam không phải quãng thời gian dài, nhưng gắn với những bước phát triển đầy ý nghĩa của Hiệp hội cũng như của đất nước. Đó là một quá trình gắn kết và tương hỗ.

Tham gia ASEAN mang lại cho Việt Nam nhiều lợi ích, cả hữu hình và vô hình, hỗ trợ thiết thực cho cả ba mục tiêu là bảo đảm an ninh, thúc đẩy phát triển và nâng cao vị thế của đất nước. Về phía Việt Nam, là một bộ phận hữu cơ của ASEAN, Việt Nam luôn là thành viên trách nhiệm và đóng góp hết mình vì thành công chung. Một Việt Nam với cơ đồ, tiềm lực và vị thế của ngày hôm nay càng có thêm điều kiện và cơ sở vững chắc để đóng góp cho ASEAN chủ động hơn, tích cực hơn, trách nhiệm và hiệu quả hơn.

Việc Việt Nam gia nhập ASEAN có ý nghĩa vô cùng quan trọng không chỉ đối với Việt Nam, mà còn với toàn bộ khu vực Đông Nam Á, khởi đầu cho quá trình hoàn tất ý tưởng về một tổ chức bao gồm đầy đủ mười quốc gia thành viên, cùng phấn đấu xây dựng một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển, để từ đó làm cơ sở cho những bước phát triển cao hơn của Hiệp hội sau này là xây dựng một Cộng đồng và đem lại những lợi ích thiết thực cho gần 700 triệu người dân trong khu vực.

Việc kết nạp Việt Nam - một thị trường rộng lớn, tiềm năng - hứa hẹn là bước đi phù hợp với lợi ích của tất cả các bên, đúng như tinh thần câu nói của cố Thủ tướng Thái Lan Cha-ti-chai Chun-ha-van (Chatichai Choonhavan): “Biến Đông Dương từ chiến trường thành thị trường”. Không đơn thuần chỉ là giá trị về kinh tế - chính trị, việc Việt Nam gia nhập ASEAN là sự kiện mang tính bước ngoặt, chấm dứt những nghi kỵ, chia rẽ, đối đầu, mở ra một thời kỳ phát triển mới của hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Bên cạnh đó, Việt Nam còn là hạt nhân, là cầu nối giữa các nhóm nước trong khu vực, giữa Đông Dương với các quốc gia thành viên khác của Hiệp hội.

Việt Nam gia nhập ASEAN, ASEAN-10 hình thành, cục diện khu vực Đông Nam Á thay đổi căn bản. Từ một khu vực nghèo đói, đầy chia rẽ, nhiều xung đột trở thành khu vực hòa bình, ổn định và phát triển với ASEAN ở vị trí trung tâm, là cầu nối cho sự đoàn kết, hòa thuận của các nước thành viên và hòa hiếu với các đối tác. Trên thực tế, nếu phát triển và phồn vinh là mục tiêu chung thì các nguyên tắc và đồng thuận ASEAN chính là chất keo xây nên Đông Nam Á đoàn kết, hữu nghị, hiểu biết và tin cậy lẫn nhau.

Việc Việt Nam tham gia ASEAN, thúc đẩy mười nước khu vực sát cánh trong một tổ chức khu vực thể hiện ý chí và nguyện vọng chung của các nước thành viên về một khu vực tự cường và hợp tác. Chính điều đó làm nên bản chất của ASEAN là một tập hợp lực lượng của các nước vừa và nhỏ trong khu vực Đông Nam Á, nhằm duy trì hòa bình và an ninh khu vực, nâng tầm vị thế của ASEAN trong quan hệ với các đối tác bên ngoài.

Hành trình gắn bó, đậm nét Việt Nam

Gần ba thập niên tham gia ASEAN đánh dấu quá trình trưởng thành của Việt Nam trên “sân chơi” hội nhập nói riêng và đối ngoại nói chung. Cũng trong gần ba thập niên đó, từ một nước khởi đầu muộn, từng bước học hỏi, làm quen, Việt Nam đã nỗ lực vươn lên trở thành thành viên nòng cốt, có đóng góp quan trọng, mang đậm dấu ấn trong tiến trình liên kết, hợp tác ASEAN. Những đóng góp đó đã khẳng định hình ảnh một thành viên chủ động, uy tín và trách nhiệm.

Trước khi gia nhập ASEAN, Việt Nam đã trải qua một giai đoạn “làm quen” ban đầu, với việc đáp ứng một số điều kiện cơ bản để trở thành thành viên, như tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC, năm 1992) và là quan sát viên tham dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM). Năm 1994, dù chưa phải là thành viên chính thức của ASEAN, Việt Nam đã tích cực tham gia cùng các nước ASEAN thành lập Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), một cơ chế đối thoại an ninh đóng vai trò quan trọng ở khu vực. Giai đoạn ba năm trước khi gia nhập ASEAN đã giúp Việt Nam có thêm thời gian cần thiết để tìm hiểu về cách thức hoạt động và bộ máy tổ chức của ASEAN.

Năm 1998, ba năm sau khi chính thức gia nhập, Việt Nam đã lần đầu đảm nhận nghĩa vụ thành viên, tổ chức thành công Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ sáu (năm 1998), chủ trì xây dựng và thông qua Chương trình Hành động Hà Nội (HPA) triển khai Tầm nhìn ASEAN 2020, cũng như đề ra biện pháp ứng phó với những vấn đề nảy sinh sau cuộc khủng hoảng tài chính khu vực, để lại dấu ấn tốt đẹp đầu tiên của Việt Nam trong ASEAN. Ba năm tiếp theo, theo cơ chế luân phiên, Việt Nam tiếp tục đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Ủy ban thường trực ASEAN (2000 - 2001) khóa 34, chủ trì thành công chuỗi các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác tại Thủ đô Hà Nội (tháng 7-2001), đề xuất và thông qua Tuyên bố Hà Nội về thu hẹp khoảng cách phát triển cho hội nhập sâu hơn của ASEAN, cụ thể hóa Sáng kiến Liên kết ASEAN (IAI) nhằm đẩy mạnh phát triển đồng đều, bền vững trong Hiệp hội. Hai sự kiện quan trọng này đã khẳng định quyết tâm, năng lực, sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam đối với ASEAN nói riêng, khu vực Đông Nam Á nói chung.

Trên đà phát triển đó, Việt Nam dần tự tin, chủ động hơn, vai trò của Việt Nam dần được thể hiện rõ nét qua những đóng góp tích cực trong xây dựng các định hướng lớn đưa ASEAN chuyển sang giai đoạn mới. Tham gia đóng góp, thậm chí dẫn dắt trong soạn thảo các văn kiện, như Tuyên bố Hòa hợp Bali II (năm 2003), Chương trình Hành động Viêng Chăn (năm 2004), Hiến chương ASEAN (năm 2007), Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN giai đoạn 2009 - 2015, Kế hoạch Công tác Sáng kiến Liên kết ASEAN,... giúp ASEAN chuyển sang giai đoạn phát triển mới, liên kết sâu rộng, hội nhập toàn diện.

Đồng hành với những phát triển của ASEAN, các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam xác định rõ Việt Nam tham gia ASEAN trên tinh thần “chủ động, tích cực và có trách nhiệm”. Năm 2009, Chương trình hành động của Chính phủ về tham gia hợp tác ASEAN đến năm 2015 đã được thông qua, tạo khuôn khổ chính sách quan trọng cho sự tham gia của Việt Nam trong Cộng đồng ASEAN giai đoạn mới.

Điểm nhấn khác đánh dấu sự trưởng thành vững vàng của Việt Nam trong ASEAN là nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2010. Với chủ đề “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”, Việt Nam đã định hướng để ASEAN tập trung đẩy mạnh hành động, nhấn mạnh yếu tố “thực thi” nhằm hiện thực hóa tầm nhìn về Cộng đồng ASEAN, cùng với việc thông qua Kế hoạch Tổng thể về kết nối ASEAN. Bên cạnh đó, Việt Nam chủ động thúc đẩy đưa bộ máy tổ chức của ASEAN đi vào hoạt động, hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý theo quy định của Hiến chương.

Thời kỳ này, quan hệ đối ngoại của ASEAN cũng được mở rộng. Lần đầu tiên tại Thủ đô Hà Nội diễn ra tới mười Hội nghị cấp cao giữa ASEAN với các đối tác quan trọng, đưa ra nhiều định hướng lớn cho hợp tác và phát triển ở khu vực, trong đó có quyết định về việc mời Nga và Mỹ tham gia Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), cũng như việc lần đầu tiên tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)... Những sự kiện này đặt nền móng cho vai trò của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

Năm 2020, Việt Nam một lần nữa thành công rực rỡ khi dẫn dắt ASEAN vượt qua giai đoạn đầy thách thức. Chủ đề “Gắn kết và Chủ động thích ứng” được triển khai trọn vẹn, khu vực từng bước vượt qua đại dịch COVID-19, đoàn kết ASEAN được duy trì, thống nhất ASEAN được củng cố. Đà hợp tác và liên kết khu vực được giữ vững, vai trò trung tâm, vị thế quốc tế của ASEAN được đề cao.

Các sáng kiến lớn do Việt Nam đề xuất và dẫn dắt trong triển khai, như Quỹ ứng phó dịch bệnh COVID-19, Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực, Khung chiến lược ASEAN về các tình huống y tế công khẩn cấp (ASF-PHE), Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (AC-PHEED), Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Khung hành lang đi lại ASEAN đã trở thành tài sản chung của cả cộng đồng, đến nay vẫn đang được triển khai sâu rộng.

Từ tầm nhìn đến hành động: Nỗ lực vì Cộng đồng bền vững

Với phương châm “chủ động, tích cực và có trách nhiệm”, Việt Nam tham gia sâu rộng và toàn diện vào hợp tác ASEAN trên tất cả lĩnh vực. Trong năm ASEAN 2020, Việt Nam đã chủ trì kiểm điểm đánh giá giữa kỳ thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và thông qua định hướng xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025. Đây có thể được coi là một trong những đóng góp quan trọng và lớn nhất của Việt Nam với tư cách thành viên ASEAN.

Đối với lĩnh vực chính trị - an ninh, Việt Nam tiên phong trong triển khai các trọng tâm, ưu tiên hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ và cam kết trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Không chỉ hoàn thành các cam kết đã thỏa thuận, mà Việt Nam còn chủ động tiếp nhận và chủ trì việc thực hiện nhiều dòng hành động trong kế hoạch tổng thể chính trị - an ninh. Ứng xử của Việt Nam trong ASEAN đối với các vấn đề quốc tế, khu vực ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh và ổn định, như vấn đề Biển Đông, Mi-an-ma, thể hiện tinh thần xây dựng, cân bằng, hài hòa và sáng tạo, góp phần củng cố đoàn kết, thống nhất và đồng thuận của ASEAN, luôn được các nước đánh giá cao.

Đề xuất và sáng kiến của Việt Nam trong các diễn đàn của ASEAN, như ARF, ADMM+, được các nước ASEAN và đối tác ủng hộ, góp phần tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin và nâng cao khả năng ứng phó với những thách thức an ninh phi truyền thống mới nổi, duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Trên bình diện kinh tế, Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia tiến trình liên kết kinh tế ASEAN ngay từ đầu trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, tài chính, tiền tệ; tích cực tham gia xây dựng các quy định, thỏa thuận quan trọng của ASEAN cũng như việc thực hiện những cam kết theo lộ trình đã định sẵn. Việt Nam là một trong hai nước có tỷ lệ thực hiện cao nhất các biện pháp ưu tiên trong Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế (AEC) năm 2015 (với tỷ lệ 95,5%, đứng thứ hai sau Xin-ga-po). Việt Nam cũng là một trong những nước đi đầu trong triển khai/thí điểm các biện pháp về thuận lợi thương mại, như cơ chế một cửa ASEAN, tự chứng nhận xuất xứ, cơ sở dữ liệu thương mại...

Với vai trò then chốt trong việc thực hiện và nâng cấp các thỏa thuận thương mại tự do (FTA) ASEAN+1, Việt Nam đã phê chuẩn hầu hết Nghị định thư về nâng cấp các FTA. Đặc biệt, với vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam đã thúc đẩy ký kết thành công Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sau 10 năm khởi xướng ý tưởng và 8 năm đàm phán, đánh dấu bước ngoặt quan trọng thể hiện cam kết mạnh mẽ của các bên tham gia trong việc thúc đẩy phục hồi kinh tế, hướng tới phát triển bao trùm cũng như ủng hộ các thỏa thuận thương mại và đầu tư rộng mở, bao trùm, dựa trên luật lệ, tạo động lực cho phục hồi bền vững ở khu vực. Việt Nam cũng đề xuất và thúc đẩy nhiều sáng kiến khác nhằm khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19 và thúc đẩy liên kết, hội nhập kinh tế ASEAN, trong đó có Kế hoạch Hành động Hà Nội về tăng cường hợp tác kinh tế và kết nối chuỗi cung ứng ASEAN để ứng phó với dịch bệnh COVID-19 và Biên bản ghi nhớ về thực thi các biện pháp phi thuế quan đối với hàng hóa thiết yếu của ASEAN theo Kế hoạch Hành động Hà Nội về tăng cường hợp tác kinh tế và kết nối chuỗi cung ứng ASEAN để ứng phó với dịch bệnh COVID-19. Hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN thực sự hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm, Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong thúc đẩy hợp tác văn hóa - xã hội của ASEAN; tham gia sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực hợp tác, triển khai hiệu quả các chương trình hợp tác và đưa ra nhiều sáng kiến thiết thực. Ngay sau khi Cộng đồng ASEAN hình thành vào cuối năm 2015, Việt Nam đã sớm xây dựng và triển khai hiệu quả Kế hoạch thực hiện các mục tiêu của Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC) đến năm 2025, tích cực lồng ghép nội dung của Kế hoạch Tổng thể Cộng đồng Văn hóa - Xã hội vào Chương trình mục tiêu quốc gia và chiến lược phát triển của Việt Nam nói chung cũng như các chính sách, kế hoạch, chương trình liên quan của các bộ, ban, ngành và địa phương, được các nước đánh giá cao, coi đây là một sáng kiến hay trong hội nhập khu vực. Cùng với đó, Việt Nam đã đảm nhiệm thành công trọng trách của quốc gia thành viên trong việc chủ trì các hội nghị, tham gia thảo luận, đề xuất sáng kiến góp phần thúc đẩy hợp tác ASEAN trên nhiều lĩnh vực của trụ cột văn hóa - xã hội, như lao động, hợp tác thanh niên, phụ nữ và trẻ em, giáo dục, thông tin truyền thông, công vụ... Đặc biệt, trong năm Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam thể hiện vai trò dẫn dắt, đưa ra nhiều sáng kiến cùng ASEAN đối phó kịp thời, hiệu quả với đại dịch COVID-19, bảo đảm an sinh xã hội, phát triển nguồn nhân lực, hỗ trợ các nhóm yếu thế và thúc đẩy phục hồi trong và sau đại dịch COVID-19.

Song song với nỗ lực thúc đẩy hợp tác và liên kết nội khối, Việt Nam đã tích cực tham gia thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài trên nhiều lĩnh vực khác nhau, đồng thời góp phần đề cao và giữ vững vai trò chủ đạo của ASEAN tại các tiến trình hợp tác khu vực. Thông qua các cơ chế ASEAN+1 với từng đối tác, Việt Nam cùng các nước ASEAN tranh thủ sự quan tâm, coi trọng và hỗ trợ của các đối tác đối với tiến trình xây dựng Cộng đồng, liên kết khu vực và thu hẹp khoảng cách phát triển trong khu vực. Với tư cách là nước điều phối quan hệ đối thoại giữa ASEAN với những đối tác quan trọng, như Trung Quốc, Nga, Mỹ, Ô-xtrây-li-a, Ca-na-đa, Ấn Độ, Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU) và hiện tại là Hàn Quốc, Việt Nam đã phát huy vai trò cầu nối nhằm tăng cường quan hệ giữa ASEAN với các đối tác này, kể cả việc góp phần tháo gỡ một số vướng mắc, giúp nâng tầm quan hệ giữa ASEAN và đối tác, được cả ASEAN và các nước đối thoại đánh giá cao.

Việt Nam cùng các nước ASEAN thúc đẩy các đối tác tham gia tích cực và hiệu quả vào các cơ chế do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt, như ASEAN+3, EAS, ARF, ADMM+,... Việt Nam cũng đã có những đóng góp tích cực nhằm giữ vững vai trò trung tâm, cũng như góp phần thúc đẩy, đề cao vai trò và vị thế quốc tế của ASEAN.

Việt Nam đóng góp không nhỏ thúc đẩy hình thành hợp tác ASEAN+3, hỗ trợ hiệu quả khu vực vượt qua những hậu quả nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính khu vực năm 1997 - 1998. Việt Nam tham gia tích cực cùng các nước ASEAN thành lập EAS (năm 2005), đồng thời đóng vai trò quan trọng với quyết định chính thức kết nạp Nga và Mỹ vào EAS tại Hội nghị cấp cao EAS-6 diễn ra ở Thủ đô Hà Nội (ngày 30-10-2010). Trong EAS, Việt Nam luôn thể hiện vai trò tích cực trong thảo luận các vấn đề quốc tế và khu vực, đồng thời tích cực thúc đẩy và đóng góp nhiều sáng kiến, tuyên bố quan trọng của EAS ứng phó với các thách thức của thời đại mới, như an ninh phi truyền thống, công nghệ thông tin, kinh tế số, khủng bố, rác thải nhựa trên biển... Trong cơ chế ADMM+, Việt Nam tham gia và chủ động đóng góp nhiều nội dung, sáng kiến quan trọng vào việc thiết lập, duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động hợp tác quốc phòng đa phương ở khu vực, bao gồm việc đưa ra ý tưởng, hiện thực hóa và tổ chức thành công Hội nghị ADMM+ lần thứ nhất tại Việt Nam, tạo sự đột phá và trở thành tiền đề quan trọng cho cơ chế hợp tác quốc phòng giữa ASEAN với các nước đối tác. Là một trong những quốc gia đầu tiên thành lập ARF, Việt Nam tích cực tham gia, chủ động đề xuất nhiều sáng kiến, tham gia soạn thảo nhiều văn bản, chủ trì thành công nhiều hoạt động của ARF, được các nước trân trọng và đánh giá cao. Với vai trò Chủ tịch ARF năm 2020, Việt Nam chủ trì xây dựng Kế hoạch Hành động Hà Nội II giai đoạn 2020 - 2025 đề ra nhiều định hướng, biện pháp nhằm thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin, đi đôi với ngoại giao phòng ngừa ở khu vực; đồng thời, hoàn tất tài liệu hướng dẫn quy trình chuẩn của ARF để giúp diễn đàn hoạt động hiệu quả hơn.

Gắn kết và chủ động thích ứng: Cùng hướng tới tương lai

Tình hình thế giới, khu vực đang chuyển động nhanh chóng, phức tạp, ẩn chứa nhiều rủi ro, bất định. Mặc dù xu thế hòa bình, hợp tác, liên kết và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, nhưng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn hết sức phức tạp, gay gắt, thể hiện rõ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và ở phạm vi hẹp hơn là Đông Nam Á - nơi ngã tư đường giao thoa và hội tụ nhiều lợi ích, mối quan tâm đa dạng của các nước. Các thách thức an ninh truyền thống, “điểm nóng” đều tăng nhiệt trở lại khiến nguy cơ xung đột nổi lên rõ hơn. Tình hình Biển Đông, Mi-an-ma, bán đảo Triều Tiên diễn biến phức tạp. Các vấn đề toàn cầu và an ninh phi truyền thống, như an ninh lương thực, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, an ninh tài chính, an ninh mạng, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh,... ngày càng diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai phát triển bền vững của nhân loại.

Sau gần 60 năm hình thành và phát triển, mặc dù được đánh giá cao vì những thành tựu đã đạt được, song ASEAN cũng đang gặp không ít thách thức. Bối cảnh khu vực đang trực tiếp ảnh hưởng đến ASEAN, đòi hỏi tinh thần đoàn kết, gắn kết hơn nữa, nâng cao năng lực thích ứng với những biến đổi nhanh chóng, phức tạp của tình hình quốc tế và khu vực, cùng chung tay giải quyết các thách thức mà khu vực đang đối mặt.

Với ý thức trách nhiệm sâu sắc và tinh thần sẵn sàng gánh vác các trọng trách, tiếp nối thành quả đạt được, Việt Nam sẽ tham gia và đóng góp chủ động hơn, tích cực hơn, trách nhiệm hơn và hiệu quả hơn vào công cuộc phát triển chung của Cộng đồng ASEAN. Cụ thể:

Thứ nhất, tăng cường liên kết kinh tế sâu rộng và kết nối toàn diện trong nội khối và với các đối tác, thúc đẩy thương mại và đầu tư, hướng tới phồn vinh chung, củng cố nền tảng vững chắc trong quan hệ giữa các quốc gia.

Thứ hai, củng cố đoàn kết, thống nhất, phát huy vai trò và đóng góp tích cực của ASEAN vào công cuộc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, là điều kiện tiên quyết cho hợp tác và phát triển.

Thứ ba, lan tỏa văn hóa tham vấn, đối thoại, đẩy mạnh tinh thần gắn bó, tương trợ và ủng hộ lẫn nhau giữa các nước thành viên; nâng cao khả năng phối hợp lập trường chung của ASEAN trong việc xử lý các vấn đề khu vực và quốc tế; thúc đẩy hình thành và tuân thủ các quy tắc, chuẩn mực ứng xử chung trong quan hệ giữa các quốc gia; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Thứ tư, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội trên nền tảng đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số và các công nghệ mới; tiếp tục nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển; xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của thời đại.

Thứ năm, làm sâu sắc ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN, tạo dựng các giá trị chung của ASEAN và phổ biến rộng rãi trong người dân, thúc đẩy nhận thức về Cộng đồng ASEAN thống nhất trong đa dạng, nâng cao hình ả#nh của Cộng đồng ASEAN trong khu vực và trên thế giới.

Thứ sáu, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững với các nước trên thế giới, phát huy vai trò và đóng góp của ASEAN trong cộng đồng quốc tế; mở rộng và nâng tầm quan hệ với các đối tác trên toàn cầu, góp phần định hình cấu trúc, “luật chơi” mới của khu vực và thế giới.

Thứ bảy, nâng cao năng lực thích ứng và hiệu quả hoạt động của ASEAN, tiếp tục hoàn thiện cơ chế hoạt động, phối hợp của các cơ quan trong ASEAN, nâng cao cao tính hấp dẫn của các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, bảo đảm các thủ tục và quy trình của ASEAN được tuân thủ, tôn trọng.

Nhìn lại gần ba thập niên tham gia ASEAN, Việt Nam đã cùng các nước thành viên đặt từng viên gạch cho sự hình thành và phát triển của Cộng đồng ASEAN. Những đóng góp của Việt Nam thể hiện tinh thần nhất quán và xuyên suốt là hòa hiếu, hòa hợp, hữu nghị vì hòa bình, ổn định, phồn vinh chung.

Một ASEAN đoàn kết, thống nhất, phát triển, vững mạnh và là lực lượng hạt nhân trong duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực Đông Nam Á và rộng hơn là châu Á- Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương là lợi ích chung của tất cả các nước. Trên những bước đường sắp tới, Việt Nam sẽ tiếp tục chung tay và nỗ lực cùng các nước thành viên hiện thực hóa ASEAN trở thành tâm điểm, động lực của hòa bình, hợp tác và phát triển./.