Đại hội lần thứ I (năm 1952)
Đại hội toàn quốc các chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu diễn ra từ ngày 1 đến ngày 6/5 tại chiến khu Việt Bắc. Đại Hội được Chủ tịch Hồ Chí Minh tới dự.
Đại hội với sự tham gia của 154 đại biểu là những người dân cày, những người thợ, những người trí thức cầm súng giết giặc, giữ nhà, giữ nước, là cán bộ và chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Đại hội đã tuyên dương 07 Anh hùng tiêu biểu và tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất cho 23 chiến sĩ xuất sắc. 07 Anh hùng được biểu dương như: Anh hùng Cù Chính Lan, chiến sĩ La Văn Cầu, nữ Trung đội trưởng du kích Nguyễn Thị Chiên, chiến sĩ Ngô Gia Khảm, Hoàng Hanh, Giáp Văn Khương, Quang Vinh.
Đại hội là một mốc quan trọng đánh dấu những thắng lợi trong các phong trào thi đua diệt giặc dốt, giặc đói, giặc ngoại xâm và là động lực để động viên toàn dân, toàn quân ta hăng hái lập thành tích xuất sắc trên chiến trường và giành thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, giải phóng hoàn toàn miền Bắc.
Đại hội lần thứ II (năm 1958)
Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ II diễn ra từ ngày 7 đến 8/7/1958 tại Hà Nội. Chủ tịch Hồ Chí Minh tới dự Đại hội.
Đại hội có trên 456 đại biểu tham dự, trong đó có 236 chiến sĩ thi đua lao động chân tay và trí óc, 127 chiến sĩ thi đua nông nghiệp, 71 chiến sĩ thi đua của Quân đội Nhân dân và 22 đại biểu cán bộ thuộc đủ các lứa tuổi, các giới, các dân tộc, đồng bào miền Nam và Hoa kiều. Đại diện cho phong trào thi đua tập thể, có đại biểu của 75 đơn vị xuất sắc của các xí nghiệp, công trường, tổ đổi công, hợp tác xã và bộ đội; 18 tập đoàn sản xuất xuất sắc của đồng bào miền Nam; đại diện cho các Anh hùng, Chiến sĩ thi đua năm 1952; có 10 đại biểu công nhân các xí nghiệp thuộc khu vực tư doanh.
Đại hội tuyên dương 26 Anh hùng Lao động (trong đó có 16 đảng viên Đảng Lao động Việt Nam, 5 phụ nữ, 6 đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc, 2 đồng bào các dân tộc ít người, 1 Hoa kiều) và đề nghị Nhà nước tặng 618 Huân chương Lao động các hạng, 38 Bằng khen cho các tập thể và cá nhân tiêu biểu trong phong trào thi đua yêu nước. Một số Anh hùng tiêu biểu thời kỳ đó: Anh hùng Lao động Lê Minh Đức, Trưởng ban sửa và chữa máy đun dầu máy xe lửa Hà Nội; Anh hùng Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ “Lương y như từ mẫu”… áp dụng sáng tạo khoa học tiên tiến vào hoàn cảnh của nước ta; Anh hùng Trịnh Xuân Bái, Tổ trưởng Tổ đổ công (Thanh Hóa)...
Đại hội đã biểu dương phong trào thi đua yêu nước trong các năm qua và vạch ra đường lối, phương châm thi đua yêu nước, với nội dung Xã hội chủ nghĩa rõ rệt của thời kỳ quá độ tiến lên Chủ nghĩa xã hội. Đại hội đã nêu những nhiệm vụ trọng tâm trong phong trào thi đua yêu nước và nêu rõ trách nhiệm của cơ quan lãnh đạo là phải làm cho đông đảo quần chúng tham gia phong trào thi đua làm mùa, hoàn thành kế hoạch Nhà nước năm 1958, khôi phục kinh tế - xã hội ở miền Bắc, động viên tinh thần nhân dân phấn đấu giành thắng lợi trong công cuộc cải tạo kinh tế, phát triển văn hóa, xã hội…
Đại hội lần thứ III (năm 1962)
Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ III diễn ra tại Hà Nội từ ngày 4 đến 6/5/1962. Chủ tịch Hồ Chí Minh tới dự Đại hội.
Đại hội tuyên dương 45 Anh hùng Lao động, 985 Chiến sĩ thi đua toàn quốc, 267 đơn vị tiên tiến, tổ, đội lao động Xã hội chủ nghĩa, đề nghị Nhà nước tặng thưởng 594 Huân chương Lao động, 27 Huân chương Chiến công các hạng. Một số cá nhân tiêu biểu như Giáo sư, bác sĩ Tôn Thất Tùng với thành tích khoa học về mổ gan, mổ tim; bác sĩ Lương Định Của tạo ra nhiều giống cây nông nghiệp có năng suất cao; Vũ Xuân Thủy, chăm chỉ học hỏi chuyên gia Liên Xô và áp dụng kỹ thuật tiên tiến điều khiển máy xúc; Châu Văn Huy, từ người thợ trở thành cán bộ kỹ thuật giỏi, nghiên cứu và áp dụng thành công việc bơm hơi khô vào dây cáp điện thoại, một công việc đáng lẽ kỹ sư giỏi mới làm được; Huỳnh Văn Tiến ở mỏ than Thống Nhất có sáng kiến cải tiến tổ chức lao động và bố trí quy trình khai thác hợp lý, đưa năng suất của lò mỗi ngày từ 50 tấn lên 135 tấn; Lý Văn Du, tài xế xe lửa đã sáng tạo ra phương pháp lái xe kéo vượt tải trên đường dốc; Phạm Ngọc Chức, trong hơn 7 năm làm công nhân khai thác gỗ đã có 125 sáng kiến lớn, nhỏ...
Đây là Đại hội đánh dấu những thắng lợi quan trọng, góp phần hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ nhất của cách mạng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, tạo sức mạnh chi viện cho chiến trường miền Nam, đánh thắng giặc Mỹ, thống nhất đất nước.
Đại hội lần thứ IV (năm 1967)
Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ IV diễn ra từ ngày 6 đến ngày 07/01/1967 tại Hà Nội. Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự Đại hội.
Đại hội có trên 500 đại biểu tham dự; tuyên dương 45 tập thể và 111 cá nhân Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Trong 111 cá nhân Anh hùng, có 31 Anh hùng quân đội, 7 Anh hùng là dân quân, tự vệ, 7 Anh hùng là công an nhân dân, 29 Anh hùng là công nhân, 21 Anh hùng là nông dân, 4 Anh hùng là trí thức, 40 Anh hùng là thanh niên, 17 Anh hùng là phụ nữ, có 3 Anh hùng là phụ lão và 14 Anh hùng thuộc các dân tộc ít người. Trong số 45 đơn vị Anh hùng, có 22 đơn vị quân đội và dân quân, tự vệ; 5 đơn vị công an vũ trang; 8 đơn vị giao thông vận tải và bưu điện; 4 đơn vị công nghiệp và lâm nghiệp; 1 nông trường; 3 hợp tác xã, 1 bệnh viện; đặc biệt chúng ta có địa phương “Quyết thắng” Anh hùng.
Đại hội đã biểu dương những thành tích đạt được của quân và dân ta ở hai miền Nam, Bắc. Đại hội biểu dương ý chí và lực lượng của toàn quân và toàn dân ta, những người đã và đang làm nên chiến thắng oanh liệt trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Đại hội lần thứ V (năm 1986)
Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ V diễn ra từ ngày 16 đến ngày 17/1/1986 tại Hà Nội.
Đại hội có 218 đơn vị và tập thể Anh hùng, 126 cá nhân Anh hùng và 223 Chiến sĩ thi đua toàn quốc thuộc đủ các tầng lớp nhân dân, các lứa tuổi, các địa phương, miền xuôi và miền ngược.
Đại hội đã biểu dương các Anh hùng, Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần đầu tiên kể từ ngày thống nhất đất nước, tiến lên Chủ nghĩa xã hội; nêu cao quyết tâm khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất, thực hành tiết kiệm, hoàn thành thắng lợi kế hoạch Nhà nước 5 năm, mở đầu thời kỳ đổi mới.
Đại hội lần thứ VI (năm 2000)
Đại hội Thi đua toàn quốc lần thứ VI diễn ra từ ngày 21 đến 24/11/2000 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội.
Đại hội có trên 900 đại biểu là Anh hùng, Chiến sĩ thi đua toàn quốc và nhân tố mới, điển hình tiên tiến. Trong đó, có 407 tập thể và cá nhân Anh hùng, 298 Chiến sĩ thi đua toàn quốc, 195 điển hình tiên tiến. Ngoài ra, còn có 362 đại biểu là khách mời, gồm có cán bộ lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, lãnh đạo các tỉnh, thành phố, bộ, ban, ngành đoàn thể Trung ương. Các đại biểu được hình thành: 61 đoàn địa phương, 07 đoàn khối Trung ương, 01 đoàn Bộ Quốc phòng, 01 đoàn Bộ Công thương, 01 đoàn kiều bào và 01 đoàn là người nước ngoài. Một số Anh hùng tiêu biểu trong thời kỳ đó: Anh hùng Hồ Giáo, Anh hùng Đào Thế Tuấn, Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Nga; Anh hùng Lao động Nguyễn Tài Thu.
Đại hội đã chứng minh được khối đại đoàn kết toàn dân, của phong trào thi đua yêu nước trong 15 năm đầu thực hiện đường lối đổi mới của Đảng; thể hiện ý chí quyết tâm thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước; động viên, cổ vũ tinh thần thi đua yêu nước, ý chí vươn lên của các tầng lớp nhân dân hướng tới mục tiêu “Xây dựng lại đất nước ta đoàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đại hội lần thứ VII (năm 2005)
Đại hội Thi đua toàn quốc lần thứ VII diễn ra từ ngày 4 đến ngày 6/10/2005, tại Cung văn hóa Hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội.
Đại hội có trên 1.270 đại biểu (1.160 đại biểu chính thức, 110 đại biểu khách mời) được lựa chọn từ các hội nghị điển hình tiên tiến và Đại hội thi đua của các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương trong cả nước. Trong đó, có 87 Anh hùng và đại diện 241 tập thể Anh hùng; 122 Chiến sĩ thi đua toàn quốc, 10 bà mẹ Việt Nam anh hùng, 53 đại biểu dân tộc thiểu số, 10 tài năng trẻ, 5 thiếu niên tuy tuổi nhỏ đã lập được thành tích xuất sắc, 5 người Việt Nam ở nước ngoài và 5 người nước ngoài đã có công góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam. Cao tuổi nhất là Giáo sư Trần Văn Giàu (93 tuổi), Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Đại hội ghi nhận thành quả chung của phong trào thi đua yêu nước đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh của các ngành, các lĩnh vực trong công tác đổi mới đất nước; đồng thời biểu dương, khen ngợi các tập thể, các cá nhân Anh hùng, Chiến sĩ thi đua và các gương điển hình tiên tiến, nhân tố mới đại diện trong các ngành, các cấp, các tầng lớp nhân dân, dân tộc. Tổng kết và nhân rộng các kinh nghiệm, mô hình kiểu mẫu, các điển hình tiên tiến, đẩy mạnh phong trào thi đua, học tập và làm theo các điển hình tiên tiến trên phạm vi cả nước. Hàng trăm tấm gương điển hình tiên tiến về dự Đại hội đại diện cho hàng triệu những tấm gương sáng từ cơ sở, qua đó thúc đẩy tinh thần thi đua ái quốc, phát hiện và nhân rộng gương điển hình tiên tiến, lấy gương tốt để đẩy lùi các tiêu cực trong xã hội. Đại hội tiếp tục khơi dậy, cổ vũ sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy mạnh mẽ nội lực, tạo động lực mới cho việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và các chỉ tiêu, phát triển đất nước 2005 - 2010.
Đại hội lần thứ VIII (năm 2010)
Đại hội Thi đua toàn quốc lần thứ VIII diễn ra từ ngày 27 đến ngày 28/12/2010, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội.
Đại hội 1.500 đại biểu chính thức; 338 đại biểu là đại diện các tập thể, cá nhân Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; có hơn 1.000 điển hình tiên tiến, tiêu biểu xuất sắc trên các lĩnh vực đời sống, xã hội, tham dự Đại hội, đại biểu người dân tộc tiêu biểu, đại biểu tiêu biểu cho tài năng trẻ, thiếu niên nhi đồng xuất sắc, công nhân, nông dân, trí thức, đại diện các tôn giáo, nhân sĩ, nhà giáo, thầy thuốc, nghệ sĩ, nghệ nhân nhân dân và ưu tú, gia đình và người có công với cách mạng, người khuyết tật vượt khó vươn lên trong cuộc sống; đại biểu là người Việt Nam tiêu biểu ở nước ngoài và người nước ngoài có công với Việt Nam; đại biểu tiêu biểu trong Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Đại biểu cao tuổi nhất là Giáo sư, Anh hùng Lao động Vũ Khiêu, 94 tuổi; đại biểu trẻ nhất là em Trần Ngọc Diễm Huyền, 10 tuổi, học sinh lớp 5 trường tiểu học Thành Công, Đống Đa, Hà Nội.
Đại hội với chủ đề “Đoàn kết, năng động, sáng tạo, thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2015”, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VIII đã đánh giá phong trào thi đua yêu nước và kết quả thực hiện chính sách khen thưởng của Nhà nước 05 năm qua; tôn vinh, biểu dương những tấm gương tiêu biểu nhất của phong trào thi đua yêu nước và đề ra phương hướng tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng nhằm góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh trong giai đoạn 2011-2015.
Đại hội đã khẳng định được những kết quả đạt được của các phong trào thi đua và công tác khen thưởng đã góp phần tích cực vào việc thực hiện những mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2006-2010) của đất nước. Từ những phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân Anh hùng, Chiến sĩ thi đua và các tấm gương điển hình tiên tiến, tiêu biểu trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta ghi nhận, tặng thưởng nhiều danh hiệu và hình thức khen thưởng cao quý…
Đại hội cũng đã chỉ ra những mặt còn hạn chế, đồng thời đã phân tích làm rõ những nguyên nhân, rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức công tác thi đua, khen thưởng trong thời gian tới. Đại hội cũng đã đưa ra được các nội dung để tiếp tục phát huy hơn nữa truyền thống yêu nước, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, ra sức thi đua đạt thành tích tốt nhất, cao nhất, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, thực hiện thắng lợi phát triển kinh tế - xã hội để công tác thi đua, khen thưởng thực sự là đòn bẩy trong công cuộc đổi mới đất nước.
Đại Hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ IX (năm 2015)
Đại hội Thi đua toàn quốc lần thứ IX diễn ra từ ngày 6 đến ngày 07/12/2015 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội. Chủ đề của Đại hội “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Đại hội có 1.800 đại biểu là các Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, Chiến sĩ thi đua toàn quốc, các điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực, vùng, miền, dân tộc, tôn giáo, lực lượng vũ trang nhân dân; điển hình là nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi; điển hình là công nhân lao động trực tiếp; điển hình là các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; điển hình là thiếu niên, nhi đồng; điển hình là các nhà báo tiêu biểu; điển hình là nhà giáo, thầy thuốc, nghệ nhân, nghệ sĩ, trí thức đã được giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước; điển hình là các tài năng trẻ; điển hình là các cựu chiến binh, thanh niên xung phong, những cá nhân có thành tích trong các hoạt động xã hội từ thiện; điển hình trong phong trào thi đua “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; điển hình là doanh nhân tiêu biểu; điển hình là người dân tộc thiểu số…
Đại hội là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước phát triển mới trên cơ sở tiếp nối, phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được trong phong trào thi đua yêu nước trong 67 năm. Đại hội đã khẳng định được ví trí và vai trò của phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong những năm qua. Phong trào thi đua đã có nhiều đổi mới, là nguồn cổ vũ, động viên các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân ra sức thi đua, phấn đấu, khắc phục khó khăn, đạt kết quả tích cực trên các lĩnh vực. Công tác khen thưởng đã bám sát các quy định về tiêu chuẩn, đối tượng, việc khen thưởng cho cho người lao động, công nhân, nông dân, tập thể, cá nhân ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo… đã được chú trọng.
Hướng tới Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X
Đại hội dự kiến tổ chức vào cuối năm 2020 tại Thủ đô Hà Nội, số lượng hơn 2.000 đại biểu.
Chủ đề của Đại hội: “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Mục đích của Đại hội: Tôn vinh các tập thể cá nhân Anh hùng, Chiến sĩ thi đua, các gương điển hình tiên tiến tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước trong 05 năm qua (2016 - 2020); tiếp tục khơi dậy sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết dân tộc, tạo động lực mới nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Qua đó, phát động phong trào thi đua trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình mới./.
