1. Cải cách thể chế, thủ tục hành chính (TTHC)
1.1 Hoàn thiện cơ chế chính sách
Tổng cục Hải quan đã chủ động phối hợp tích cực với các đơn vị liên quan như các Bộ, Ngành, Văn phòng Chính phủ và các đơn vị thuộc Bộ Tài chính trong việc xây dựng, hoàn thiện các dự thảo văn bản và đảm bảo thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục quy định, cụ thể: Nghị định quy định về cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng (KTCL) và kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hàng hóa nhập khẩu (Đã trình Chính phủ Tờ trình số 198/TTr-BTC ngày 01/11/2021 đối với dự thảo Nghị định (lần 2)); Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 (Đã giải trình ý kiến thẩm định của Bộ tư pháp tại công văn số 12546/BTC-TCHQ ngày 02/11/2021); Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử (đã trình Bộ hồ sơ dự thảo Nghị định để lấy ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp); Nghị định quy định thực hiện kết nối và chia sẻ thông tin trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh hàng hóa, người và phương tiện vận tải theo Cơ chế một cửa quốc gia (Hiện đang triển khai xây dựng dự thảo Nghị định)...
Bên cạnh đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ tại cuộc họp ngày 16/11/2021, Tổng cục Hải quan đang hoàn thiện lại dự thảo Thông tư “quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; nộp chứng từ thuộc hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu trong bối cảnh dịch Covid-19” và tổ chức lấy ý kiến tham gia của các đơn vị có liên quan trước khi trình ký ban hành.
1.2 Công tác cải cách hành chính
Về CCHC: Tổng cục Hải quan tiếp tục triển khai thực hiện đầy đủ nhiệm vụ theo kế hoạch CCHC năm 2021; báo cáo Bộ Tài chính kết quả rà soát, đề xuất xây dựng Đề án phân cấp giải quyết thủ tục hành chính (TTHC). Bên cạnh đó tiến hành rà soát, đề xuất phương án thay thế hoặc bãi bỏ các TTHC từ năm 2018 đến nay không phát sinh hồ sơ.
Về kiểm soát TTHC: Tổng cục Hải quan tiếp tục phối hợp Dự án TFP hoàn thiện hồ sơ đánh giá tác động của TTHC tại dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục KTCL và kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu.
2. Thông tin hàng hóa xuất nhập khẩu
Tháng 11 năm 2021, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam ước đạt 59,7 tỷ USD, tăng 8,5% so với tháng trước. Tổng trị giá xuất khẩu ước đạt 29,9 tỷ USD, tăng 3,6% và tổng trị giá nhập khẩu ước đạt 29,8 tỷ USD, tăng 14%.
Với kết quả ước tính trên thì trong 11 tháng đầu năm 2021, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam dự kiến đạt 599,11 tỷ USD, tăng mạnh 22,3% so với cùng kỳ năm 2020; trong đó tổng trị giá xuất khẩu ước đạt 299,67 tỷ USD, tăng 17,5% và tổng trị giá nhập khẩu ước đạt 299,45 tỷ USD, tăng 27,5%.
Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam tháng 11/2021 ước tính thặng dư 100 triệu USD. Nâng mức thặng dư trong 11 tháng/2021 lên 225 triệu USD.
Khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong tháng 11/2021 có tổng trị giá xuất nhập khẩu ước đạt 41,1 tỷ USD, tăng 8,8% so với tháng trước. Trong đó, xuất khẩu ước 21,5 tỷ USD, tăng 4% so với tháng trước; nhập khẩu là 19,6 tỷ USD, tăng 14,7%.
Tính trong 11 tháng đầu năm 2021, khu vực FDI có trị giá xuất nhập khẩu ước đạt 415,13 tỷ USD, chiếm 69% tổng trị giá xuất nhập khẩu của cả nước và tăng 24,5 % so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu của khu vực doanh nghiệp này ước đạt 219 tỷ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2020 và trị giá nhập khẩu ước 196,14 tỷ USD, tăng 29,9%.
(Chi tiết tại Phụ lục I, Phụ lục II, Phụ lục III đính kèm).
3. Tình hình thu ngân sách nhà nước (NSNN)
Số thu NSNN từ ngày 01/11/2021 đến ngày 30/11/2021 đạt 33.696 tỷ đồng, lũy kế từ đầu năm đến ngày 30/11/2021 đạt 349.889 tỷ đồng bằng 111,1% dự toán, bằng 105,7% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 23,77% so với cùng kỳ năm 2020.
4. Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, do nhu cầu sử dụng thuốc và các trang thiết bị phòng chống dịch bệnh tăng cao, một số đối tượng đã lợi dụng tình hình đó để tổ chức nhập lậu, quảng cáo và giao bán công khai trên các trang thông tin điện tử nhiều loại thuốc điều trị Covid-19, bộ test thử và các loại thiết bị y tế với nguồn gốc là “hàng xách tay”. Để chủ động phát hiện, ngăn chặn tình trạng trên, Tổng cục Hải quan đã ban hành văn bản cảnh báo vi phạm trong hoạt động nhập khẩu thuốc điều trị Covid-19, trang thiết bị thiết bị y tế phục vụ phòng chống dịch gửi các Cục Hải quan tỉnh, thành phố.
Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu ban hành Công văn 1091/ĐTCBL-Đ1 ngày 29/10/2021 chỉ đạo một số Cục Hải quan tỉnh, thành phố phía Bắc tăng cường kiểm tra, kiểm soát hàng thực phẩm đông lạnh theo loại hình gia công, tạm nhập - tái xuất, gửi kho ngoại quan nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động xuất nhập khẩu, ngăn chặn nguy cơ thẩm lậu vào tiêu thụ trong nội địa.
Để phục vụ công tác tổng kết Kế hoạch đấu tranh phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới năm 2021 và xây dựng Kế hoạch đấu tranh phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới năm 2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành văn bản khảo sát, nắm tình hình địa bàn và kiểm tra công tác phòng chống buôn lậu hành hóa và vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới địa bàn khu vực miền Trung từ Nghệ An đến Ninh Thuận và các địa bàn liên quan.
Kết quả: Tính từ 16/10-15/11/2021, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 1.131 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 481.734 triệu đồng; Số thu ngân sách đạt 97.702 triệu đồng. Cơ quan hải quan khởi tố 03 vụ; chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 10 vụ. Lũy kế đến ngày 24/11/2021: phát hiện bắt giữ 13.092 vụ vi phạm, Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 2.553 tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính 12.652 vụ thu NSNN đạt 276,980 tỷ đồng; khởi tố 28 vụ, chuyển CQ khác kiến nghị khởi tố 155 vụ.
Các vụ việc điển hình:
- Ngày 31/10/2021 Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo- Cục Hải quan Quảng Trị và Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đồng chủ trì phối hợp kiểm tra, phát hiện 01 đối tượng có hành vi vận chuyển trái phép đạn các loại đạn quân dụng. Tang vật vi phạm gồm: 1.464 hộp đạn Sellier & Bellot Rimfire Ammunition CLUB và Đạn CCI 22LR STANDARD VELOCITY TARGET LEAD ROUND NOSE 40GR - 1070FPS (tương đương 73.200 viên), mới 100%
- Ngày 18/11/2021. Tại kho CFS Vinabridge . Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 3 khám phương tiện vận tải, với lô hàng đóng trong 02 Boxes/cartons đã phát hiện 04 vật phẩm động vật (nghi là sừng tê giác), số lượng 04 chiếc, trọng lượng khoảng 19.5kg
- Ngày 13/11/2021, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh – Cục HQ Hồ Chí Minh đã phối hợp với Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy; Đội 6 - Cục Điều tra chống buôn lậu; PC04 – Công an Tp. Hồ Chí Minh tiến hành kiểm tra thực tế 01 bưu kiện xuất khẩu đi Australia, qua soi chiếu nghi vấn bưu kiện có chứa chất ma tuý. Kết quả kiểm tra phát hiện khoảng 4.934 gram tinh thể màu trắng, vàng và tím, qua test nhanh cho kết quả là Amphetamine cất giấu đúc trong sáp nến đựng trong vỏ bằng thuỷ tinh.
- Ngày 20/11/2021 Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả - Cục HQ Quảng Ninh đã phối hợp Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện 07 đối tượng qua 06 vụ việc có hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa không có chứng từ hợp pháp qua biên giới không khai báo hải quan theo qui định. Hàng hóa tịch thu gồm: 6.486 Điếu thuốc xì gà các loại.