Thực hiện nội dung của tiểu dự án 06 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2023, Trung tâm văn hóa và thể thao huyện Đồng Phú vừa phối hợp tổ chức Lễ hội lồng tồng cho dân tộc Tày, Nùng trên địa bàn huyện. Tham gia Lễ hội có hàng trăm hạt nhân văn nghệ, thể thao… đến từ các xã: Tân Hưng, Đồng Tiến, Tân Lợi, Tân Hòa và Tân Phước, huyện Đồng Phú.
Ngay từ sáng sớm, ngày 24/6, tại nhà văn hóa ấp 5, xã Tân Hưng, ông Dương Minh Thanh, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số cùng một số thành viên trong ấp đã chuẩn bị mâm cơm, với nhiều vật phẩm từ nông nghiệp, được chế biến theo phong cách truyền thống của dân tộc Tày, Nùng như: Gà, xôi, bánh tét, bánh gai, trái cây... Đặc biệt, trên mâm cơm còn trưng bày những quả “Còn” của môn Ném Còn… để dâng lên trời đất thần linh. Ông Dương Minh Thanh cho biết: Việc tổ chức Lễ cúng thần linh, trời đất nhằm cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, mọi thành viên trong thôn, ấp đều khỏe mạnh, làm ăn phát đạt.
Ông Dương Minh Thanh chuẩn bị mâm cơm để cúng thần linh
Sau đó, ông Dương Minh Thanh và các thành viên trong ấp thực hiện nghi thức dựng Cây nêu để tổ chức phần hội. Tại khuôn viên nhà văn hóa ấp 5, một Cây nêu cao khoảng 13m đã được dựng lên, trên ngọn Cây nêu có gắn bản còn hình tròn được dán kín bằng giấy màu hồng và vẽ lên một hồng tâm. Quả Còn được chuẩn bị sẵn từ trước, bên trong được nhồi cát, dây Còn được trang trí tua rua ngũ sắc. Các đơn vị tham gia ném Còn được chia theo từng nhóm nam, nữ khác nhau, 5 người nam của đơn vị này tham gia ném Còn cùng 5 người nữ của đơn vị khác. Để ném còn trúng đích, người chơi phải dùng sức mạnh cũng như sự khéo léo để ném quả Còn lên vòng tròn trên ngọn Cây nêu. Sau một thời gian tham gia tích cực, cặp đôi Lục Văn Sanh thuộc đội ném Còn đội nam xã Tân Lợi và Hoàng Thị Cươi thuộc đội ném Còn nữ xã Đồng Tiến đã ném Còn xuyên thủng hồng tâm tròn. Anh Lục Văn Sanh cho biết: Theo quan niệm của người Tày, Nùng, khi quả còn xuyên thủng hồng tâm của vòng tròn là lúc âm dương giao hoà, cuộc sống sẽ sinh sôi, nảy nở, mùa màng bội thu.
Thực hiện nghi lễ dựng cây nêu
Các đội nam - nữ tham gia bộ môn ném Còn
Song song đó, người dân còn được thưởng thức nhiều tiết mục như: biểu diễn Đàn tính, hát Then, múa sạp, múa xòe… với nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ kính yêu, tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu đôi lứa… thể hiện nét văn hóa độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa cư dân miền núi phía Bắc và đã để lại ấn tượng cho khán giả. Cũng tại lễ hội, gần 30 vận động viên được tham gia thi môn thể thao đẩy gậy với 4 hạng cân. Anh Hà Tiến Anh, người dân tộc Tày ấp 5, xã Tân Hưng cho biết: Đây là môn thể thao độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số, môn thể thao này rất cần đến sức khoẻ và sự khéo léo của mỗi vận động viên. Khi tham gia thi đấu, sức mạnh kết hợp với tâm lý, kỹ thuật, kinh nghiệm, sự dẻo dai sẽ giúp vận động viên chiến thắng.
. 
Tiết mục nhảy sạp tại lễ Hội
Tiết mục biểu diễn đàn tính, hát Then của đơn vị xã Đồng Tiến
biểu diễn tại Lễ hội
Các vận động viên tham gia bộ môn thi đấu đẩy Gậy
Đặc biệt là trò chơi Lày cỏ, nét văn hóa dân gian độc đáo của người Tày, Nùng, mỗi đơn vị sẽ cử ra những người có kinh nghiệm để tham gia thi đấu. Phần thi này đòi hỏi mỗi cá nhân cần thể hiện bản lĩnh của mình trước đối thủ và đổi mới cách ra tay không theo quy luật nào nhằm làm cho đối phương không đoán được. Nếu xòe tay ra theo quy luật thì hay bị đối phương bắt bài, nhiều lần bị bắt bài thì sẽ thua. Đối với trọng tài phải am hiểu luật chơi, công tâm và trong sáng, nếu trọng tài xử lý tình huống sai thì cũng phải chịu phạt. Khi ra tay, người chơi phải hô to theo cách đếm của người Tày, Nùng. Vì vậy, phần thi này tạo không khí vui vẻ, phấn khởi cho người chơi cũng như khán giả. Anh Lương Văn Lập, ngụ ấp 5 xã Tân Hưng tham gia với tư cách trọng tài, cho biết: Đối với người Tày, Nùng, khi gia đình hay khu dân cư có những cuộc vui thì không thể thiếu trò chơi Lày cỏ nhằm tạo không khí sôi động, vui vẻ, thu hút đông đảo người xem và hưởng ứng. Lày cỏ như món ăn tinh thần không thể thiếu trong ngày vui, ngày trọng đại và nó gắn kết mọi người từ xa lạ trở nên thân quen vì cứ ai biết lày cỏ là sẽ ngồi lại với nhau.
Sau một ngày diễn ra sôi nổi với nhiều nội dung, lễ hội đã kết thúc, ông Dương Minh Thanh, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số đã trao giải thưởng theo nghi thức truyền thống cho cặp nam nữ đầu tiên đã ném quả Còn xuyên thủng hồng tâm, Ban tổ chức còn trao giải Nhất, Nhì, Ba cho các cặp nam nữ ném Còn, chơi Lày cỏ và các vận động viên đẩy gậy xuất sắc nhất.
Ông Dương Minh Thanh, người có uy tín đã trao giải thưởng theo nghi thức truyền thống cho anh Lục Văn Sanh,
xã Tân Lợi và chị Hoàng Thị Cươi, xã Đồng Tiến là đôi nam - nữ đầu tiên ném quả Còn xuyên thủng hồng tâm
Ban Tổ chức khen thưởng bộ môn Đẩy Gậy cho vận động viên xuất sắc tại ngày Hội
Khen thưởng cho những cặp đôi tung Còn xuất sắc nhất
Khen thưởng cho nội dung trò chơi Lày cỏ
Giám đốc Trung tâm văn hóa và thể thao huyện Đồng Phú Lê Xuân Nghị cho biết: Lễ hội Lồng tồng của dân tộc Tày, Nùng được tổ chức ở huyện Đồng Phú mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, mang tính liên kết cộng đồng, thể hiện khát vọng của người dân, cầu mong cho mọi người khoẻ mạnh, cuộc sống ấm no, vạn vật sinh sôi... Những trò chơi trong lễ hội thể hiện nét đẹp tâm hồn phong phú, gắn với thiên nhiên, gắn với những tập tục văn hoá lâu đời của cư dân đồng bào dân tộc Tày, Nùng. Đây cũng là dịp để người dân hội tụ giao lưu văn hoá, khơi dậy niềm tự hào truyền thống dân tộc, tạo điều kiện để các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các trò chơi dân gian, dân tộc phát triển, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam của tỉnh Bình Phước nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
