Mở đầu là phiên chất vấn Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Văn Tới về 3 nội dung chính: Tình trạng người dân đang chặt bỏ cao su để thay thế bằng cây trồng mới; tình hình tổ chức, triển khai thực hiện quy hoạch chăn nuôi, giết mổ, chế biến, tiêu thụ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh và kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Hơn 3.313 ha cao su bị thanh lý và chặt bỏ trong năm 2014
Theo ông Nguyễn Văn Tới, tính đến hết tháng 10 năm 2014, diện tích cao su toàn tỉnh năm 2014 được thanh lý và chặt bỏ là 3.313,8 ha (chiếm 1,42%) so với tổng diện tích 232.051 ha cao su năm 2013. Trong đó, cao su đại điền 2.040 ha, tiểu điền 1273,8 ha; đã tái canh trồng lại cao su là 2.378,8 ha (chiếm 71,8% diện tích đã thanh lý, chặt bỏ và chiếm 1% tổng diện tích cao su toàn tỉnh). Diện tích chuyển đổi mục đích khác (đất ở, chăn nuôi...) là 485 ha, chiếm 14,6%; chuyển đổi sang cây trồng khác là 450 ha, chiếm 13,6% (chuyển sang trồng hồ tiêu 256,6 ha, cây ăn quả 133 ha, điều 18,9 ha, khoai mì 20 ha…) và diện tích chuyển đổi sang cây trồng khác tập trung trên diện tích cao su tiểu điền.
Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Tới trả lời chất vấn tại phiên họp sáng nay.
Như vậy, đến thời điểm hiện nay diện tích cao su thanh lý, chặt bỏ chủ yếu vẫn được tái canh (cao su đại điền tái canh 2.038,9 ha, tiểu điền tái canh 538,8 ha). Diện tích chuyển đổi sang cây trồng khác không lớn, chỉ chiếm 13,6% số diện tích cao su chặt bỏ và chỉ chiếm 0,19% tổng diện tích cao su. Nhìn chung, diện tích cao su được chuyển đổi sang các cây trồng khác là ở các nông hộ có diện tích nhỏ và việc chuyển đổi là phù hợp, tập trung ở các diện tích đất trồng cây hàng năm không phù hợp trồng cao su nhưng thời kỳ giá mủ cao su cao người dân cứ trồng, dẫn đến cây sinh trưởng phát triển kém, không cho mủ hoặc chết dần, họ sẽ tiếp tục chặt để trồng loại cây khác phù hợp với đất, cho hiệu quả kinh tế hơn.
Ông Nguyễn Văn Tới cho biết: Với vai trò là cơ quan chuyên môn, giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về sản xuất nông nghiệp, Sở NN&PTNT có trách nhiệm phải quy hoạch diện tích phát triển các loại cây trồng trên địa bàn tỉnh (hiện sở đang thực hiện quy hoạch cao su, rà soát quy hoạch cây điều và ca cao). Trên cơ sở đánh giá lợi thế của từng loại đất đai, khuyến cáo người dân trồng cây phù hợp, hạn chế tình trạng trồng - chặt khi đã trồng đúng quy hoạch.
Mặt khác, bằng hoạt động khuyến nông giúp người dân "thực hành sản xuất nông nghiệp tốt" theo hướng GAP, để nâng cao chất lượng sản phẩm, biết hạch toán kinh tế để giảm chi phí đầu tư hợp lý, bảo đảm sản phẩm có tính cạnh tranh trên thị trường. Từng bước kết nối người dân và doanh nghiệp xây dựng chuỗi giá trị trên các loại cây trồng, vật nuôi, hướng tới sản xuất bền vững như dự án sản xuất tiêu hữu cơ bền vững đang thực hiện ở huyện Lộc Ninh; dự án phát triển chăn nuôi nông hộ theo hướng an toàn sinh học gắn với xây dựng chuỗi giá trị trên gà thả vườn (cao su, điều) giữa các hộ dân với Công ty ADICO nhằm tăng thu nhập và giảm chi phí phân bón do tận dụng phân từ chăn nuôi.
Quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung quá cứng nhắc, chưa phù hợp
Về tình hình tổ chức, triển khai thực hiện quy hoạch chăn nuôi, giết mổ, chế biến, tiêu thụ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh, Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Tới cho biết: Trong 9 tháng năm 2014, Chi cục chăn nuôi thú y thuộc Sở đã thành lập đoàn tiến hành thanh, kiểm tra 27/29 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm; đồng thời kiểm soát được 212.425 con heo, 7.283 con trâu, bò và 344.583 con gia cầm. Bên cạnh đó, Chi cục chăn nuôi thú y còn tham gia đoàn liên ngành của UBND tỉnh, Cảnh sát môi trường kiểm tra, giám sát, lấy mẫu thịt gia súc, gia cầm đưa đi kiểm định và không phát hiện trường hợp vi phạm nào.
Ngoài ra, Chi cục chăn nuôi thú y còn phối hợp các ban, ngành liên quan kiểm tra sản phẩm gia súc, gia cầm, trứng gia cầm lưu thông trên thị trường, xử lý các trường hợp không đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y. Trong 9 tháng năm 2014, đã xử lý tiêu hủy 20,6 kg thịt heo, 42,5 kg sản phẩm gia cầm và 34 con gia cầm không rõ nguồn gốc, đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.
Đánh giá về quy hoạch chăn nuôi, giết mổ, chế biến, tiêu thụ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh, ông Nguyễn Văn Tới nhận định: Quy hoạch vùng nuôi chưa phù hợp, quy hoạch chăn nuôi tập trung quá cứng nhắc gây khó khăn trong cấp phép đầu tư chăn nuôi. Nhiều địa điểm đạt điều kiện vệ sinh thú y để chăn nuôi nhưng lại không nằm trong vùng quy hoạch nên trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh vùng nuôi.
Cùng với đó, việc xây dựng mục tiêu phát triển đàn trâu, bò chưa phù hợp dẫn tới thực hiện không đạt mục tiêu đề ra. Tổng đàn trâu bò năm 2014 chỉ đạt 41.584 con, bằng 16,7% so với mục tiêu 2015; giảm 49.646 con (tương đương 60,5%) so năm 2008. Nguyên nhân là do chưa dự báo chính xác sự giảm sút đồng cỏ do diện tích chăn thả ngày càng bị thu hẹp, trong khi quy hoạch trồng cỏ không khả thi do hiệu quả kinh tế không bằng đầu tư trồng các cây công nghiệp dài ngày.
Do đó, “giải pháp thực hiện trong thời gian tới của Sở là sẽ tiến hành rà soát, điều chỉnh quy hoạch vùng nuôi. Quy định linh hoạt, hợp lý vùng nuôi tập trung chuồng lạnh, chuồng hở; chăn nuôi nhỏ lẻ nông hộ theo hướng an toàn sinh học. Song song đó là điều chỉnh quy hoạch tổng đàn heo, gà phù hợp tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của địa phương. Chú ý phát triển chăn nuôi bò sữa và chăn nuôi trâu trong nông hộ vùng đồng bào dân tộc ở nhưng nơi điều kiện thuận lợi” – ông Nguyễn Văn Tới nói./.
Nhật Phong
