Theo đó, trong thời gian qua, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế có nhiều diễn biến phức tạp, các đối tượng lợi dụng việc không phải khai thông tin trước về hàng hóa để tập kết hàng hóa tại cửa khẩu biên giới đường bộ chờ vận chuyên trái phép, thẩm lậu vào nội địa; nhập khẩu hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; nhập khẩu hàng không đúng với khai hải quan về chủng loại, số lượng, trị giá, hàng hóa thuộc diện cấm nhập khẩu; tự ý tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan (hàng quá cảnh, kinh doanh tạm nhập tái xuất).
Để kịp thời thu thập, phân tích thông tin phương tiện vận tải, hàng hóa nhập khấu trước khi về đến cửa khấu biên giới hỗ trợ cơ quan hải quan giải quyết nhanh thủ tục hải quan nhằm tạo thuận lợi thương mại, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa và tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát, Tổng cục Hải quan mới đây đã yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật hải quan, pháp luật về thuế và các quy định khác có liên quan, trong đó tập trung vào một số nội dung:
- Đối với khai báo thông tin trước khi hàng hóa đến cửa khấu biên giới đường bộ, đường thủy nội địa (trừ trường hợp phương tiện vận tải thủy đã thực hiện thủ tục hải quan xuất cảnh, nhập cảnh theo Điều 79 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 59/2018/NĐ-CP):
Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu biên giới đường bộ, đường thủy nội địa yêu cầu chủ phương tiện vận tải, người điều khiển phương tiện vận tải, người được chủ phương tiện vận tải ủy quyền thông báo cho cơ quan hải quan thông tin về phương tiện vận tải, hàng hóa nhập khẩu trước khi đưa hàng hóa vào lãnh thổ Việt Nam bao gồm các chỉ tiêu thông tin tại Bản kê thông tin hàng hóa nhập khẩu thông qua Hệ thống. Trường hợp hệ thống chưa hỗ trợ thì nộp 01 bản chính Bản kê thông tin hàng hóa nhập khẩu cho Chi cục Hải quan cửa khẩu.
Cơ quan hải quan giải quyết ngay thủ tục cho phương tiện vận tải, hàng hóa đưa vào khu vực cửa khẩu đã có đầy đủ các thông tin về phương tiện vận tải, hàng hóa nhập khẩu nêu trên.
Tại các khu vực cửa khẩu, kho, bãi có sử dụng cân điện tử, Chi cục Hải quan yêu cầu người vận chuyển điều khiển phương tiện qua cân và xác nhận trọng lượng trên Bản kê thông tin hàng hóa nhập khẩu. Trường hợp trọng lượng hàng hóa chuyên chở trên phương tiện vận tải có chênh lệch bất thường với trọng lượng hàng hóa đã khai trên Bản kê thông tin hàng hóa nhập khẩu thì yêu cầu đưa vào khu vực riêng để giám sát chặt chẽ và chờ làm tiếp thủ tục.
Thời gian thực hiện thông báo thông tin về phương tiện vận tải, hàng hóa nhập khẩu thực hiện trên Bản kê thông tin hàng hóa nhập khẩu áp dụng cho các lô hàng đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ 0 giờ ngày 20/01/2021.
- Đối với thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan đối với hàng bách hóa, hàng tiêu dùng nhập khẩu:
Cục Hải quan tỉnh, thành phố chỉ đạo Chi cục Hải quan hướng dẫn người khai hải quan thực hiện khai đầy đủ, chính xác các chỉ tiêu thông tin trên tờ khai hải quan theo Phụ lục II ban hành kèm Thông tư số 38/2015/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 39/2018/TT-BTC) và các văn bản hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, đồng thời gửi đầy đủ các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.
Trường hợp kiểm tra phát hiện hàng hóa nhập khẩu thuộc diện cấm nhập khẩu, tạm ngừng nhập khẩu, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, xuất xứ, hàng hóa thuộc diện phải có giấy phép nhập khẩu nhưng không có giấy phép thì xử lý theo quy định, đồng thời chuyển thông tin cho lực lượng kiểm soát, chống buôn lậu của Cục Hải quan tiến hành điều tra, xác minh...
Trường hợp thông tin khai báo sai tên hàng, mã số, thuế suất, trị giá, số lượng,... làm ảnh hưởng đến số tiền thuế phải nộp, nhưng chưa đến mức độ xem xét xử lý hình sự thì cơ quan hải quan tiến hành xử lý vi phạm và ấn định số tiền thuế phải nộp bổ sung nếu người khai hải quan không khai bổ sung.
- Đối với quản lý, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh, kinh doanh tạm nhập - tái xuất:
Khi làm thủ tục hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu phân tích thông tin hàng hóa quá cảnh, phát hiện lô hàng có dấu hiệu cất giấu hàng cấm, hàng quá cảnh phải có giấy phép (nhưng không xuất trình giấy phép), hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không khai báo... thì kiểm tra thực tế hàng hóa (tỷ lệ 100%) tại cửa khẩu nhập, sau khi kiểm tra thực hiện gắn Seal định vị điện tử từ cửa khẩu nhập đến cửa khẩu xuất và thông báo cho Chi cục Hải quan cửa khẩu xuất thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa (tỷ lệ 100%) đối với lô hàng trên trước khi xác nhận thực xuất.
Các Chi cục Hải quan phải sử dụng Seal định vị điện tử để giám sát đối với hàng hóa quá cảnh, kinh doanh tạm nhập - tái xuất trong quá trình vận chuyển từ cửa khẩu nhập đến cửa khẩu xuất và thông báo cho Chi cục Hải quan cửa khẩu xuất thực hiện kiểm tra niêm phong hải quan trước khi xác nhận hàng qua khu vực giám sát. Chi cục Hải quan nơi hàng hóa vận chuyển đi không xác nhận đủ điều kiện qua khu vực giám sát hải quan nếu container chưa được gắn seal định vị điện tử.
Trường hợp Cục Hải quan tỉnh, thành phố chưa được trang bị seal định vị điện tử hoặc đã sử dụng hết thì sử dụng seal, niêm phong hải quan để niêm phong theo quy định.
Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan rà soát các lô hàng thực phẩm kinh doanh tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan còn hạn sử dụng dưới 02 tháng, thực hiện các biện pháp kiểm soát, giám sát chặt chẽ trong quá trình lưu giữ, vận chuyển đến cửa khẩu xuất đến khi đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam, không để thẩm lậu vào nội địa.