Giải pháp thúc đẩy thu ngân sách nhà nước năm 2021 của ngành Hải quan

Năm 2021, Tổng cục Hải quan được Quốc hội giao dự toán thu NSNN là 315.000 tỷ đồng. Trong đó, thuế xuất khẩu 6.222 tỷ đồng; thuế nhập khẩu 55.023 tỷ đồng; thuế TTĐB 21.925 tỷ đồng; thuế BVMT 1.830 tỷ đồng; thuế GTGT 230.000 tỷ đồng. Bộ Tài chính giao chỉ tiêu phấn đấu thu NSNN năm 2021 là 331.000 tỷ đồng (tăng 5% so với dự toán). Dự toán được xây dựng trên cơ sở GDP tăng trưởng 6%; giá dầu thô 45$/thùng.

Đây là nhiệm vụ quan trọng cần thực hiện trong bối cảnh hiện nay còn rất nhiều khó khăn do các Hiệp định thương mại tự do (FTAs) tiếp tục trong giai đoạn cắt giảm sâu, một số FTA mới được ký kết.

Bên cạnh đó, tình hình dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp. Nhiều chính sách miễn, giảm, hoàn thuế đang được áp dụng gây ảnh hưởng đến số thu ngân sách của ngành Hải quan. Chính vì vậy, Tổng cục Hải quan đã sớm chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc chủ động xây dựng kế hoạch hành động nhằm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN.

Để hoàn thành mục tiêu thu NSNN tất cả các đơn vị trong toàn ngành cần phải triển khai đồng bộ các giải pháp ở tất các khâu từ thủ tục, thu thuế, kiểm tra giám sát, kiểm soát, quản lý rủi ro, chống buôn lậu, gian lận thương mại… Tuy nhiên, các giải pháp thực hiện được xoay quanh hai nhóm nhiệm vụ chính gồm: Tạo thuận lợi thương mại và chống thất thu ngân sách qua công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát, chống buôn lậu.

Tạo thuận lợi thương mại

Các đơn vị cần tập trung thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 1/1/2021 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2021. Tiếp tục triển khai các giải pháp cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa công tác hải quan để rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; đồng thời tập trung tháo gỡ vướng mắc để doanh nghiệp nắm và hiểu được chế độ chính sách. 

Cụ thể, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo, yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành phối hợp chặt chẽ để đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu như: hoàn thiện Đề án đổi mới mô hình thực hiện công tác kiểm tra chuyên ngành; đẩy mạnh hợp tác với các ngân hàng thương mại mở rộng triển khai chương trình phối hợp thu thuế và thông quan 24/7, chương trình Doanh nghiệp nhờ thu; thời tích cực phối hợp với các bộ, ngành cũng như hải quan các nước trong khu vực đẩy mạnh triển khai Cơ chế Hải quan một cửa quốc gia và Cơ chế hải quan một cửa ASEAN; cải cách thủ tục hành chính, thủ tục hải quan, thủ tục quản lý thuế rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa;… nhằm rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Tăng cường tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật: thường xuyên cập nhật, tổ chức tuyên truyền, phổ biến, tập huấn cho cộng đồng doanh nghiệp về các chính sách mới; thường xuyên đối thoại với doanh nghiệp để tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc phát sinh thuộc thẩm quyền liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, chế độ kế toán, chế độ miễn, giảm, hoàn thuế; tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của nhóm công tác Hải quan – doanh nghiệp.

Đối với công tác phân tích, phân loại: Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu Cục Thuế xuất nhập khẩu chỉ đạo, chấn chỉnh các Cục Hải quan tỉnh, thành phố thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền, trình tự phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu; không tùy tiện lấy mẫu phân tích, kiểm định, gây khó khăn cho doanh nghiệp; rà soát, chuẩn hóa việc phân loại trong phạm vi Cục, Chi cục; tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ; giải quyết triệt để khiếu nại, khiếu kiện về phân loại.

Song song với việc tạo thuận lợi thương mại, cần nâng cao năng lực hiệu quả kiểm tra, kiểm soát hải quan. Tăng cường kiểm soát qua thông tin khai báo trước khi hàng hóa đến cửa khẩu biên giới đường bộ, đường thủy nội địa; thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan đối với hàng bách hóa, hàng tiêu dùng nhập khẩu; quản lý, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh, kinh doanh tạm nhập – tái xuất.

Chống thất thu ngân sách

Tổng cục yêu cầu các đơn vị cần tăng cường chống thất thu qua công tác giám sát kiểm tra thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; tập trung kiểm tra chống thất thu do gian lận về số lượng, mã số, trị giá, xuất xứ, chính sách mặt hàng; miễn, giảm, hoàn thuế,… 

Kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn kịp thời phát hiện kịp thời việc vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong địa bàn hải quan theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền; nâng cao hiệu quả công tác thu thập, trao đổi, xử lý thông tin với các tổ chức, cá nhân nước ngoài, đặc biệt thông tin về các vụ việc, vi phạm của các đối tượng, lô hàng cụ thể, thông tin về buôn lậu ma túy, hàng cấm, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ,...

Các Cục Hải quan tỉnh, thành phố cần theo dõi, bám sát tình hình thu NSNN, có phản ánh kịp thời biến động về số thu trên địa bàn quản lý. Căn cứ chỉ tiêu phấn đấu, các Cục phân bổ chỉ tiêu giao cho các Chi cục để đảm bảo cùng với toàn Ngành hoàn thành chỉ tiêu phấn đấu mà Bộ Tài chính giao.

Về vấn đề nợ thuế, các Cục Hải quan được yêu cầu tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu; đôn đốc các đơn vị và đưa ra các giải pháp thu hồi nợ phù hợp với tình hình thực tế theo từng tháng, từng quý; thực hiện tốt công tác xử lý nợ, phân loại, hoàn thiện các hồ sơ đủ điều kiện xóa nợ để gửi về Tổng cục Hải quan hoặc UBND tỉnh theo thẩm quyền để thực hiện thủ tục xóa nợ. Đối với nợ có khả năng thu hồi các đơn vị triển khai quyết liệt các giải pháp để thu đúng, thu đủ. Cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ đối với các khoản miễn, giảm thuế có điều kiện (đối với nhóm hàng nhập khẩu để gia công, nhập để sản xuất hàng xuất khẩu) nhằm không để phát sinh nợ thuế.

Công tác giá cũng được Tổng cục Hải quan chỉ đạo tăng cường kiểm tra trị giá thông qua công tác trực ban trực tuyến nhằm xử lý kịp thời các trường hợp có khả năng gian lận trị giá cao; tiếp tục triển khai các chuyên đề kiểm tra trị giá, tập trung vào những nhóm hàng, mặt hàng xuất khẩu có thuế suất cao, tần suất nhập khẩu nhiều, kim ngạch lớn; tăng cường công tác kiểm tra nội bộ để kịp thời phát hiện những sai sót trong công tác kiểm tra trị giá.

Đồng thời, Tổng cục Hải quan cũng chỉ đạo các đơn vị rà soát trên hệ thống để chỉ đạo các Cục Hải quan thống nhất trong công tác phân loại, xác định mã số và áp dụng mức thuế; có văn bản chấn chỉnh kịp thời khi phát hiện trường hợp áp dụng không đúng, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu về phân loại hàng hóa đảm bảo một mặt hàng chỉ có một mã số; kiểm tra, rà soát việc áp dụng mức thuế ưu đãi, ưu đãi đặc biệt theo các biểu thuế MFN, FTA; chấn chỉnh kịp thời các trường hợp khai thuế ưu đãi nhưng không đáp ứng điều kiện được hưởng thuế suất ưu đãi hoặc khai thuế suất ưu đãi đặc biệt nhưng không đủ điều kiện áp dụng mức thuế ưu đãi đặc biệt hoặc thuộc đối tượng loại trừ không được áp dụng mức thuế ưu đãi đặc biệt; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu thuộc đối tượng phải chịu thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá, thuế tiêu thụ đặc biệt;...

Công tác miễn, giảm, hoàn thuế, không thu thuế cũng sẽ được đẩy mạnh phát hiện các sai phạm, trong đó tập trung vào các dự án, các trường hợp được hưởng ưu đãi thuế có sự khác biệt giữa Luật thuế xuất nhập khẩu 45/2005/QH11 và Luật thuế xuất nhập khẩu 107/2016/QH13; các trường hợp miễn thuế theo Danh mục hàng hóa nhập khẩu miễn thuế đã được tiếp nhận và trừ lùi trên hệ thống nhằm đảm bảo đúng đối tượng.

Tổng cục Hải quan yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch chi tiết cụ thể tổ chức thực hiện chỉ tiêu thu NSNN. Trong đó có đưa ra đánh giá cụ thể khả năng thu NSNN; phân tích yếu tố thuận lợi khó khăn khi thực hiện chỉ tiêu được giao, đề ra nhóm giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện, định kỳ hàng tháng báo cáo về Tổng cục Hải quan; đồng thời tổ chức các giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại, thu hồi nợ thuế,…

Với sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời ngay từ đầu năm cùng với quyết tâm của các đơn vị trong toàn ngành, hi vọng trong năm 2021 ngành Hải quan sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu NSNN.