Chiều ngày 15/3/2024, tại trụ sở Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã diễn ra Hội nghị Tổng kết công tác phối hợp và ký kết quy chế phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) với Tổng cục Thống kê (TCTK) về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê. Tham dự Hội nghị về phía Bộ NN&PTNT có Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp; về phía TCTK có Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương, các Phó Tổng cục trưởng: Nguyễn Trung Tiến, Lê Trung Hiếu, Đỗ Thị Ngọc; đại diện lãnh đạo và chuyên viên các đơn vị thuộc hai cơ quan Bộ NN&PTNT và TCTK.
Tại Hội nghị, các đại biểu được nghe báo cáo Kết quả thực hiện Quy chế phối hợp giữa Bộ NN&PTNT và TCTK về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê trong thời gian qua. Theo đó, ngày 28/11/2016, Bộ NN&PTNT và TCTK ký kết Quy chế phối hợp số 10068/QCPH-BNNPTNT-TCTK về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê. Sau gần 8 năm thực hiện, hai cơ quan đã phối hợp chặt chẽ để triển khai nhiều hoạt động thực chất, đạt kết quả cao, góp phần tích cực vào việc hoàn thành tốt các nhiệm vụ của mỗi bên.
Trong công tác thống kê, thời gian qua, Bộ NN&PTNT và TCTK đã phối hợp chặt chẽ với triển khai nhiều hoạt động sau:
Thứ nhất, hai cơ quan đã tích cực phối hợp xây dựng và hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thống kê năm 2015 và Luật Thống kê sửa đổi, bổ sung năm 2021; các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thống kê, Thông tư hướng dẫn của các Bộ về công tác thống kê. Bộ NN&PTNT cũng tích cực góp ý các Đề án, Chiến lược phát triển thống kê; chủ động xây dựng ban hành các Thông tư quy định hệ thống chỉ tiêu thống kê, chế độ báo cáo thống kê ngành lâm nghiệp, ngành NN&PTNT; tiến hành rà soát, thống nhất các quy định về quản lý dự án điều tra cơ bản ngành Nông nghiệp và PTNT và các Chương trình điều tra thống kê do Bộ NN&PTNT thực hiện; thống nhất danh mục ngành kinh tế và ngành sản phẩm thuộc lĩnh vực nông lâm thủy sản..., góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về công tác thống kê, trong đó có thống kê ngành NN&PTNT.
Thứ hai, Bộ NN&PTNT và TCTK đã chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ triển khai thực hiện các cuộc điều tra và tổng điều tra trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản được giao từ khâu xây dựng phương án điều tra đến thực hiện và nghiệm thu kết quả như: Tổng điều tra và Điều tra giữa kỳ về nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016 và năm 2020; Tổng điều tra kinh tế năm 2017 và năm 2021; Điều tra lâm nghiệp năm 2018, Điều tra đánh giá và giám sát tài nguyên rừng quốc gia giai đoạn 2016-2020... Hiện nay hai bên đang tiếp tục phối hợp thực hiện một số cuộc điều tra và rà soát thống nhất cách tính tăng trưởng ngành NN&PTNT theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Thứ ba, hai cơ quan đã triển khai thực hiện nhiều hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ thống kê như: Trao đổi thông tin về sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản; Chuẩn hóa quy trình xử lý, tổng hợp báo cáo thống kê của Bộ; Định kỳ xây dựng Niên giám thống kê của ngành Nông nghiệp hàng năm… Đặc biệt, hai bên đã phối hợp tổ chức hai Hội nghị “Phối hợp triển khai công tác thống kê giữa ngành Nông nghiệp và PTNT với ngành Thống kê” tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh với sự tham dự của Sở NN&PTNT và Cục Thống kê 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, từ đó hai cơ quan đã có văn bản liên tịch chỉ đạo triển khai ký kết quy chế phối hợp và đẩy mạnh hoạt động phối hợp giữa 2 ngành tại các địa phương trong cả nước. Đến nay đã có 20 tỉnh, thành phố ban hành Quy chế phối hợp và chia sẻ thông tin thống kê giữa Sở NN&PTNT và Cục Thống kê tỉnh; còn lại hầu hết các tỉnh, thành phố đã có Quy chế phối hợp chung giữa Cục Thống kê tỉnh với các Sở, Ban, ngành của tỉnh, trong đó có Sở NN&PTNT. Hai đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT là Tổng cục Lâm nghiệp và Tổng cục Thủy sản (trước đây, nay là Cục Lâm nghiệp và Cục Thuỷ sản) cũng đã ký kết quy chế phối hợp với TCTK. Các quy chế phối hợp được thực hiện đã giúp 2 ngành cùng thống nhất các nội dung về công tác thống kê nông, lâm nghiệp, để phục vụ cho việc đánh giá kết quả sản xuất, từ đó kịp thời chỉ đạo, điều hành sản xuất nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng mà Chính phủ đề ra.
Sau gần 8 năm thực hiện Quy chế phối hợp số 10068/QCPH-BNNPTNT-TCTK về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê, hai cơ quan đã phối hợp chặt chẽ để triển khai nhiều hoạt động thực chất, đạt kết quả cao
Bên cạnh những kết quả trên, Bộ NN&PTNT và TCTK còn tích cực, chủ động trao đổi, chia sẻ thông tin thống kê phục vụ chỉ đạo điều hành và nghiên cứu phân tích chuyên sâu. Cụ thể:
- TCTK đã chia sẻ với Bộ NN&PTNT về: Số liệu và báo cáo phân tích tình hình hằng tháng, quý, sơ bộ, chính thức năm trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản; Dữ liệu sơ cấp và tổng hợp kết quả Tổng điều tra và Điều tra giữa kỳ về nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016, 2020, 2023; các cuộc điều tra khác có liên quan (điều tra kinh tế, doanh nghiệp, mức sống dân cư…); Biên soạn, cung cấp số liệu phục vụ tổng kết các Nghị quyết lớn (Nghị quyết 26, các vùng kinh tế,…) và xây dựng Chiến lược phát triển ngành; Cung cấp số liệu và báo cáo chuyên đề về hiệu quả chuyển dịch cơ cấu ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản giai đoạn 2013-2020…
- Bộ NN&PTNT đã chia sẻ với TCTK số liệu về: Tiến độ sản xuất nông nghiệp, số liệu về thiệt hại rừng, số trận thiên tai và mức độ thiệt hại; số liệu về tàu cá, sản lượng cá tra, tôm nước lợ; dịch bệnh cây trồng, vật nuôi; xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản hàng tháng; số liệu về năng lực mới tăng của ngành Nông nghiệp và PTNT như vốn đầu tư, năng lực của các công trình thủy lợi, nhà máy chế biến,… Kết quả Tổng điều tra, Kiểm kê tài nguyên rừng và kết quả các cuộc điều tra thống kê mà Bộ chủ trì phối hợp với TCTK thực hiện.
Là Lãnh đạo phụ trách công tác thống kê tại Bộ NN&PTNT, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, thời gian qua, công tác phối hợp về công tác thống kê cũng như chia sẻ thông tin thống kê tại một số địa phương còn chưa chặt chẽ, cần có sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa từ Bộ NN&PTNT và TCTK xuống các các Sở NN&PTNT và các Cục Thống kê địa phương trong vấn đề này. Thứ trưởng đề xuất, trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang chuyển dịch cơ cấu theo hướng tăng giá trị sản xuất, TCTK cần sớm hoàn thiện phương pháp tính mới để đo lường được đầy đủ giá trị của ngành nông nghiệp. Thứ trưởng đồng thời nhấn mạnh, việc chuyển đổi số trong công tác thống kê là rất quan trọng, hiện TCTK đã có Đề án chuyển đổi số ngành Thống kê và Bộ NN&PTNT cũng đang quyết liệt chỉ đạo chuyển đổi số để tạo kho dữ liệu lớn, từ đó tạo sự đồng nhất dữ liệu với bộ dữ liệu chuẩn, nhanh với thời gian thực.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thống kê trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn; đảm bảo tính thống nhất trong việc thu thập, sử dụng thông tin thống kê; sử dụng có hiệu quả nguồn lực hiện có, đáp ứng tốt hơn yêu cầu quản lý, gần đây, Bộ NN&PTNT và TCTK đã cùng rà soát, xây dựng dự thảo Quy chế phối hợp về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê trong giai đoạn mới. Sau khi nghe đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT và TCTK báo cáo đề xuất nội dung trọng tâm phối hợp công tác giữa hai cơ quan năm 2024, các phát biểu tham luận, dự thảo quy chế mới, các đại biểu đã cùng chứng kiến Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp và Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương ký kết quy chế phối hợp về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê trong giai đoạn mới giữa hai cơ quan.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp và Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương
cùng trao Quy chế phối hợp trong giai đoạn mới
Mục tiêu của Quy chế mới là nhằm: (i) Nâng cao hiệu quả công tác thống kê trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn; bảo đảm cung cấp thông tin thống kê kịp thời, thống nhất và chính xác; khai thác tối đa giá trị nguồn dữ liệu hiện có, sử dụng hiệu quả nguồn lực của hai cơ quan đáp ứng yêu cầu quản lý, chỉ đạo điều hành và xây dựng cơ sở dữ liệu ngành; (2) Thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045; Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Quy chế được thực hiện trên 4 nguyên tắc: (1) Tuân thủ Luật Thống kê và các quy định hiện hành liên quan tới việc thu thập, quản lý, khai thác, sử dụng và phổ biến thông tin thống kê; thông tin được chia sẻ chỉ sử dụng cho công tác chuyên môn của cơ quan, không cung cấp cho bên thứ ba khi chưa được cơ quan cung cấp số liệu ban đầu đồng ý; Cơ quan nhận số liệu chia sẻ không được công bố số liệu trước thời điểm cơ quan cung cấp ban đầu công bố; ghi rõ nguồn số liệu khi phổ biến; (2) Tuân thủ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của hai cơ quan do Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quy định; (3) Việc trao đổi thông tin thống kê phải bảo đảm có nội dung cụ thể, rõ ràng, kịp thời, đầy đủ theo yêu cầu đã được thống nhất; (4) Bảo đảm tính cập nhật thường xuyên các nội dung của Quy chế để thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ của hai cơ quan trong từng thời kỳ.
Theo Quy chế mới được ký kết, trong công tác thống kê, hai bên sẽ tiếp tục cùng nhau phối hợp xây dựng văn bản pháp lý; thực hiện Tổng điều tra, điều tra thống kê; thực hiện các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ khác với một số điểm mới được bổ sung. Hai cơ quan đồng thời sẽ cùng nhau chia sẻ thông tin dữ liệu các chỉ tiêu thống kê lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản thông qua nhiều phương thức khác nhau, trong đó chủ yếu qua hệ thống công nghệ thông tin kết nối giữa hai cơ quan. Quy chế phân công cụ thể nhiệm vụ của các đơn vị đầu mối của hai cơ quan trong phối hợp công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê. Việc thực hiện quy chế sẽ được đánh giá hàng năm để đảm bảo triển khai hiệu quả quy chế.
Phát biểu tại Hội nghị, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương khẳng định, đây là Hội nghị quan trọng và có ý nghĩa đối với TCTK, góp phần tăng cường và thúc đẩy hơn nữa công tác phối hợp trong lĩnh vực thống kê với Bộ NN&PTNT trong thời gian tới. Bày tỏ cảm ơn sự chia sẻ phối hợp tích cực, chặt chẽ của Bộ NN&PTNT, Tổng cục trưởng chia sẻ, trong những năm qua, toàn Ngành Thống kê đã nỗ lực thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành của cấp uỷ và chính quyền các cấp; tham gia có trách nhiệm, hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển của thống kê Liên Hợp Quốc và được cộng đồng thống kê quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Kết quả này có được một phần là nhờ sự hỗ trợ từ thống kê Bộ ngành, mà đặc biệt là sự quan tâm, hỗ trợ của cá nhân Bộ trưởng Lê Minh Hoan cùng tập thể lãnh đạo Bộ và các đơn vị chức năng liên quan của Bộ NN&PTNT.
Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương khẳng định, đây là Hội nghị quan trọng và có ý nghĩa đối với TCTK,
góp phần tăng cường và thúc đẩy hơn nữa công tác phối hợp trong lĩnh vực thống kê với Bộ NN&PTNT trong thời gian tới
Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương mong tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, tập thể lãnh đạo Bộ và sự cộng tác, phối hợp chặt chẽ của các đơn vị chức năng thuộc Bộ trong các hoạt động sắp tới của ngành Thống kê:
Một là, phối hợp chặt chẽ với TCTK xác định nội dung Tổng điều tra nông thôn và nông nghiệp năm 2025 để đảm bảo đầy đủ thông tin đánh giá việc triển khai chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
Thứ hai, tăng cường sử dụng dữ liệu hành chính trong công tác thống kê nhằm biên soạn số liệu thống kê theo hướng minh bạch, trách nhiệm và đáp ứng đầy đủ, toàn diện yêu cầu quản lý.
Thứ ba, hỗ trợ và đồng hành cùng TCTK trong việc tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện phương pháp luận thống kê lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, tập trung vào nghiên cứu phương pháp luận biên soạn thông tin của các hiện tượng mới phát sinh như thu từ dịch vụ môi trường rừng, tín chỉ các bon…
Thứ tư, đẩy mạnh phối hợp công tác chuyển đổi số trong công tác thống kê, tập trung vào chuyển đổi sử dụng công nghệ mới trong thu thập dữ liệu (CAPI, WEBFORM) và sử dụng các nguồn thông tin mới (quan sát trái đất, vệ tinh…); trong đó cần có sự trao đổi về kinh nghiệm ứng dụng công nghệ trong thu thập dữ liệu và tiếp cận, sử dụng các nguồn thông tin về quan sát trái đất, dữ liệu vệ tinh để sản xuất thông tin thống kê.
Thứ năm, nghiên cứu, đề xuất giải pháp kết nối hệ thống dữ liệu từ cấp xã, huyện, tỉnh để đảm bảo tính liên thông, cập nhật và đảm bảo phạm vi tính toán thống nhất của số liệu thống kê nông nghiệp.
Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan chia sẻ, số liệu thống kê là bằng chứng để Lãnh đạo Đảng, Nhà nước làm căn cứ đưa ra các chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội cả nước. Công tác thống kê trong lĩnh vực nông nghiệp khó hơn các ngành kinh tế khác bởi chịu tác động từ các yếu tố khách quan như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu... Hiện ngành nông nghiệp đang chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, từ tăng trưởng đơn giá trị sang tăng trưởng tích hợp đa giá trị. Bộ trưởng mong muốn TCTK nghiên cứu bổ sung các chỉ tiêu thống kê trong Tổng Điều tra Nông thôn và nông nghiệp năm 2025, đáp ứng tốt hơn nhu cầu số liệu thống kê về nông nghiệp, đo lường đầy đủ hơn giá trị tạo ra của ngành nông nghiệp, từ đó có được góc nhìn toàn cảnh và rõ nét hơn về bức tranh nông nghiệp, nông dân và nông thôn Việt Nam. Ngành Thống kê cũng cần tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của lãnh đạo chính quyền các cấp về vai trò của thống kê trong công tác điều hành tại địa phương. Bộ trưởng mong muốn hai cơ quan tiếp tục có những buổi làm việc trao đổi với nhau, để có sự thống nhất cao trong số liệu thống kê và hai bên sẽ tích cực phối hợp trong công tác thống kê cũng như chia sẻ thông tin thống kê theo các nội dung tại Quy chế vừa được ký kết.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan và Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp mong muốn hai cơ quan sẽ tích cực
phối hợp trong công tác thống kê cũng như chia sẻ thông tin thống kê theo các nội dung tại Quy chế vừa được ký kết
Thay mặt lãnh đạo TCTK, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương cảm ơn những chia sẻ, sự khích lệ động viên của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan. Điều này tạo động lực để ngành Thống kê tiếp tục thể hiện rõ vai trò của thông tin thống kê trong chỉ đạo, điều hành phù hợp với thời đại, theo đòi hỏi thực tiễn của Việt Nam và xu hướng của thế giới. Tiếp thu những ý kiến của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương cho biết, những ý kiến của Bộ trưởng đã và đang được ngành Thống kê thực hiện, thể hiện qua mô hình bảng cân đối liên ngành. Theo đó, các chỉ tiêu thống kê đo lường giá trị của các sản phẩm nông nghiệp đã được ngành Thống kê đưa vào Bộ chỉ tiêu thống kê quốc gia, Bộ chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, huyện, xã. Đây sẽ là số liệu ban đầu giúp không chỉ đo lường giá trị lan tỏa trong nội bộ ngành nông nghiệp, mà còn đo lường tác động tổng hợp của ngành nông nghiệp đến toàn bộ nền kinh tế cũng như giá trị lan tỏa từ ngành nông nghiệp sang các ngành kinh tế khác. Với tinh thần sẵn sàng hợp tác và chia sẻ của TCTK và Bộ NN&PTNT, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương tin tưởng rằng các nội dung của quy chế phối hợp vừa được ký kết hôm nay sẽ được các đơn vị chức năng của hai cơ quan thực hiện tốt./.
