Mở rộng hợp tác hải quan, chống gian lận thương mại và hàng hóa

Với mục tiêu nhằm nâng cao hiệu quả của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, nhằm ngăn chặn các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là gian lận xuất xứ hàng hóa, theo hướng toàn diện, đồng bộ và kịp thời, giúp khai thác hiệu quả các cam kết quốc tế, phát triển bền vững xuất nhập khẩu, bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam trong thương mại quốc tế; bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính, Thủ tướng Chính phủ mới đây đã ban hành Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ”.

Đề án đã đề ra 4 nhiệm vụ và giải pháp bao gồm: (1) Tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, đầu tư nước ngoài; (2) Nâng cao nhận thức, hiệu quả thực thi quy định pháp luật về phòng vệ thương mại, xuất xứ, hải quan, chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại; (3) Rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ; (4) Ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa.

Để thực hiện các nhiệm vụ trên, Thủ tướng Chính phủ đã giao các Bộ, ngành thực hiện Đề án. Trong đó, giao Bộ Tài chính chủ trì mở rộng hợp tác với cơ quan hải quan các nước, các tổ chức khu vực, quốc tế để hợp tác trao đổi thông tin và xác minh các gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại. Tăng cường năng lực cho cán bộ hải quan trong công tác kiểm tra, xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan tổ chức theo dõi số liệu nhập khẩu, xuất khẩu các mặt hàng thuộc Danh sách các mặt hàng bị điều tra, áp thuế chống bán phá giá (AD), chống trợ cấp (CVD) bởi các nước thường xuyên áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, các mặt hàng có nguy cơ bị gian lận xuất xứ để hàng tháng cung cấp thông tin cho Bộ Công Thương, đặc biệt lưu ý hiện tượng kim ngạch xuất nhập khẩu biến động bất thường.

Bộ Tài chính bố trí kinh phí, ngân sách dự phòng hàng năm cho Bộ Công Thương phù hợp với quy định hiện hành để triển khai các hoạt động xử lý vụ việc phòng vệ thương mại, vụ việc chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại (bao gồm cả sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý) xảy ra với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Bộ Tài chính được Thủ tướng Chính phủ giao phối hợp với các Bộ, ngành kiểm tra, xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khi có nghi ngờ gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp. Đồng thời, phối hợp với Bộ Công Thương triển khai thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể như:

- Tăng cường hợp tác quốc tế, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan điều tra của nước ngoài trong quá trình điều tra các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ.

- Hoàn thiện các quy định về quy tắc xuất xứ, cấp C/O nhằm ngăn chặn gian lận xuất xứ hàng hóa, thực hiện hiệu quả các cam kết trong các Hiệp định Thương mại tự do.

- Tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạt động ủy thác nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển tải các mặt hàng có nguy cơ bị gian lận xuất xứ và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

- Tăng cường tuyên truyền, phổ biến về chính sách và quy định về xuất xứ và chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là quy định trong các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên; quy định của các thị trường xuất khẩu tiềm năng, các thị trường có kim ngạch xuất khẩu lớn của Việt Nam.

- Xây dựng cơ sở dữ liệu điều tra của các đối tác thường xuyên điều tra, áp dụng biện pháp chống lẩn tránh với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoach và Đầu tư trong công việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ thực hiện nhiệm vụ; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong giám sát hành vi gian lận xuất xứ, vùng nuôi trồng hàng nông, lâm, thủy sản; tham gia trong quá trình điều tra, phối hợp cung cấp thông tin, xử lý các vụ tranh chấp thương mại nông lâm thủy sản.

Bộ Tài chính được giao phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tăng cường kiểm tra thực tế để xác minh C/O, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có lượng đề nghị cấp C/O tăng đột biến; tổ chức theo dõi theo thời gian thực số liệu cấp C/O, đặc biệt đối với các mặt hàng đang bị các đối tác thương mại lớn áp dụng biện pháp AD, CVD; chú ý các doanh nghiệp có lượng đề nghị cấp C/O tăng đột biến…/.