Đừng bỡ ngỡ khi không còn sổ hộ khẩu giấy

(CTTĐTBP) - Sau khi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy bị “khai tử”, nhiều người thắc mắc việc đăng ký tạm trú, thường trú sẽ được thực hiện ra sao, đặc biệt là những gia đình vừa chào đón thêm thành viên mới… Để triển khai thực hiện quy định của Luật Cư trú thống nhất, đồng bộ, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an tiếp tục hướng dẫn các phương thức sử dụng thông tin công dân (căn cước công dân) thay cho việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy hết giá trị sử dụng từ ngày 1/1/2023 (theo Luật Cư trú năm 2020). Từ thời điểm này, việc quản lý cư trú từ phương thức thủ công bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy sẽ được chuyển sang quản lý bằng công nghệ thông tin (CNTT) theo số định danh cá nhân.

Bỏ sổ hộ khẩu giấy là bỏ hình thức quản lý dữ liệu cư trú bằng sổ sách, giấy tờ. Thay vào đó, cơ quan chức năng sẽ quản lý thông tin cư trú của người dân bằng phương thức điện tử như: Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, ứng dụng VNeID - định danh điện tử.

Nhà nước vẫn duy trì quản lý cư trú bằng phương thức hộ khẩu, chỉ là thay thế hình thức quản lý bằng phần mềm CNTT hiện đại, hiệu quả hơn. Do đó, người dân vẫn cần làm thủ tục đăng ký thường trú, tạm trú, khai báo tạm vắng, thông báo lưu trú như trước. Hình thức quản lý cư trú bằng CNTT nghĩa là khi công dân thực hiện các thủ tục hành chính về đăng ký cư trú như: thường trú, tạm trú, tạm vắng, lưu trú… thì các thông tin cá nhân cơ bản, thông tin về cư trú của công dân sẽ được cập nhật vào hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; thay thế việc viết tay và cung cấp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy.

Việc không còn sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy chuyển sang quản lý thông tin công dân bằng CNTT sẽ giúp người dân thuận lợi hơn khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự. Cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào mã số định danh cá nhân/căn cước công dân, truy cập vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để tra cứu thông tin, xác thực và khai thác thông tin công dân để thực hiện tiếp nhận thủ tục hành chính mà không yêu cầu công dân phải cung cấp nhiều loại giấy tờ khác như trước, giúp quá trình giải quyết thủ tục nhanh chóng và hiệu quả.

Mỗi công dân có một mã số định danh cá nhân riêng thể hiện đầy đủ thông tin liên quan về: nơi đăng ký khai sinh, giới tính, năm sinh. Đối với trẻ sơ sinh khi chào đời đều được cấp mã số định danh cá nhân trên giấy khai sinh. Đây là cơ sở ban đầu để cơ quan nhà nước xác thực danh tính công dân và làm tiền đề để công dân thực hiện các thủ tục hành chính, đặc biệt là thủ tục đăng ký thường trú.

Bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy hoàn toàn không ảnh hưởng đến việc thực hiện các thủ tục đăng ký thường trú, tạm trú. Đối với thủ tục đăng ký thường trú: Người dân chỉ cần chuẩn bị giấy tờ, tài liệu chứng minh việc sở hữu chỗ ở hợp pháp như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản khác gắn liền với đất; văn bản đồng ý của chủ sở hữu hợp pháp đồng ý cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ... để chứng minh nơi cư trú hợp pháp. Thủ tục đăng ký thường trú được thực hiện trực tiếp tại công an cấp xã, công an cấp huyện nơi không có đơn vị hành chính cấp xã hoặc thực hiện online qua Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.

Đối với thủ tục đăng ký tạm trú: Người dân chuẩn bị giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp (như hợp đồng thuê nhà, mua nhà...) để làm thủ tục tại công an cấp xã nơi mình dự kiến tạm trú. Ngoài ra, người dân cũng có thể làm thủ tục đăng ký tạm trú online qua Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.