Xin cho biết đánh giá của ông về tăng trưởng kinh tế quý I/2018, khi GDP tăng 7,38%, cao nhất trong 10 năm qua?
- Những năm trước đây, thông thường GDP quý I thường đạt thấp hơn so với những quý trong năm chủ yếu do hoạt động sản xuất, kinh doanh ở Việt Nam đang chịu ảnh hưởng rất lớn từ yếu tố mùa vụ (nghỉ tết, đầu tư, xây dựng nhà ở, sản xuất nông nghiệp theo mùa, các lễ hội, mùa du lịch và cả về thủ tục hành chính…). Tuy nhiên, quý I/2018 GDP lại có tốc độ tăng khá cao, do một số nguyên nhân chủ yếu như: Tăng trưởng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản có sự bứt phá, đạt 4,05%, cao nhất trong 8 năm trở lại đây. Ngành công nghiệp chế biến chế tạo vẫn duy trì được đà sản xuất của 6 tháng cuối năm 2017, tiếp tục là điểm sáng của tăng trưởng quý I khi đạt mức tăng 13,56%, cao nhất kể từ năm 2010. Bên cạnh đó, sau nhiều năm suy giảm do giá dầu thế giới giảm mạnh, quý này ngành khai khoáng đã có mức tăng trưởng không âm cũng góp phần làm tăng tốc độ tăng trưởng GDP.
Đặc biệt, chỉ đạo của Chính phủ với phương châm hành động “Kỷ cương, Liêm chính, Hành động, Sáng tạo, Hiệu quả”, cùng với ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2018 và các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ cũng là yếu tố quan trọng cho tăng trưởng cao của quý I/2018.
Bên cạnh kết quả đạt được, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2018 được đánh giá là vẫn đối mặt còn nhiều thách thức, khó khăn. Xin ông cho biết, đó là những thách thức, khó khăn nào?
- Có thể thấy, tình hình kinh tế - xã hội trong quý I/2018 tiếp tục diễn biến tích cực, nền kinh tế đạt mức tăng trưởng cao, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, trong 3 tháng đầu năm nay vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: Tiến độ giải ngân vốn đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước đạt thấp. Chăn nuôi lợn vẫn gặp khó khăn, tình trạng rau, củ, quả dư thừa xảy ra tại một số địa phương.
Năm 2018 có ý nghĩa rất quan trọng, năm bản lề thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020. Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, dự báo kinh tế nước ta còn gặp nhiều khó khăn, thách thức: Chất lượng tăng trưởng và năng suất lao động thấp. Lạm phát vẫn tiềm ẩn nguy cơ tăng cao hơn mục tiêu Quốc hội đã đặt ra, công nghiệp chế biến, chế tạo những tháng cuối năm khó duy trì tốc độ tăng như cùng kỳ năm trước. Các biện pháp bảo hộ thị trường ở một số nước, đặc biệt là Mỹ tiếp tục gia tăng sẽ là rào cản đối với hàng hóa XK của Việt Nam. Bên cạnh đó, thời tiết, hạn hán, xâm nhập mặn còn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của nhân dân.
Trước những khó khăn đó, theo ông, cần có những giải pháp gì để thực hiện tốt các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2018?
- Theo tôi, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đã đề ra trong Nghị quyết số 01 của Chính phủ và các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, trước hết phải điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, có giải pháp hiệu quả ứng phó với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất cơ bản trong năm 2018 và hấp thụ các luồng tiền từ việc cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại các DN lớn nhằm kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng tín dụng phù hợp gắn với nâng cao chất lượng tín dụng, trong đó chú trọng các lĩnh vực ưu tiên.
Song song với đó, cần thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, tăng cường kỷ luật tài chính, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra thuế, quản lý chặt kê khai và hoàn thuế Giá trị gia tăng, có biện pháp hiệu quả chống thất thu thuế. Cần giám sát chặt chẽ các khoản chi từ ngân sách nhà nước, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý vào thời điểm hợp lý để bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2018.
Với một số lĩnh vực cụ thể như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, cần có những giải pháp nào, thưa ông?
- Trong lĩnh vực nông nghiệp, cần tập trung thực hiện tốt kế hoạch sản xuất vụ Hè Thu, Thu Đông và vụ mùa năm 2018, gắn với việc tiếp tục thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, có giá trị gia tăng cao. Đồng thời, tăng cường các biện pháp giám sát bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng yêu cầu tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường XK.
Còn với ngành công nghiệp, tôi cho rằng cần đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, nhất là công nghiệp chế biến sâu, chế biến sản phẩm nông nghiệp, công nghiệp phụ trợ, sản xuất hàng tiêu dùng. Bên cạnh đó, cần tiếp tục kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho DN phát triển, đồng thời đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các công trình, dự án đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp để nâng cao năng lực sản xuất. Trong lĩnh vực dịch vụ, theo tôi cần tập trung phát triển các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao, dịch vụ hỗ trợ nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, logistics, du lịch. Đồng thời cần tăng cường xúc tiến, quảng bá du lịch, có chính sách, biện pháp thu hút hiệu quả khách du lịch quốc tế, nhất là khách đến từ các thị trường có mức chi tiêu cao, lưu trú dài ngày tại Việt Nam.
Trong bối cảnh hiện nay, cần chú ý đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm và mở rộng thị trường cho XK sản phẩm nông sản chủ lực. Trước mắt để hạn chế những bất lợi đối với XK cá tra sang thị trường Mỹ và EU, các DN cần chủ động củng cố, đẩy mạnh XK cá tra sang các thị trường khác như Trung Quốc, Brazil, Mexico, ASEAN..., đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm, đáp ứng tốt các quy định của nhà NK. Cần kịp thời nắm bắt thông tin, chính sách mới, các biện pháp thuế quan, hàng rào kỹ thuật, thông tin thị trường của các nước để có giải pháp tháo gỡ.
Xin cảm ơn ông!
