Những điểm mới trong phương án điều tra doanh nghiệp năm 2018

Thực hiện Quyết định số 1251/QĐ- TCTK ngày 22 tháng 8 năm 2017 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê về việc tổ chức điều tra doanh nghiệp năm 2018, Tổng cục Thống kê đồng thời ban hành Phương án, bảng hỏi kèm theo Quyết định này. Với tinh thần đổi mới, sáng tạo trong công tác thống kê cũng như cập nhật tình hình thực tế phát triển của doanh nghiệp, phương án điều tra doanh nghiệp năm 2018 có những điểm mới so với phương án điều tra hàng năm.

Cụ thể, về mục đích điều tra: Thứ nhất, cuộc điều tra doanh nghiệp (ĐTDN) năm 2018, bên cạnh việc thu thập thông tin đầy đủ theo đơn vị doanh nghiệp như hàng năm, ngành Thống kê đặt trọng tâm vào việc thu thập đầy đủ thông tin theo đơn vị cơ sở/đơn vị trực thuộc DN, phục vụ tính toán đầy đủ và chính xác hơn GDP của cả nước cũng như GRDP theo đơn vị địa bàn của các tỉnh, thành phố;

Thứ hai, thu thập thông tin phục vụ đánh giá mức độ hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đối với các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương. Thứ ba, khai thác triệt để hồ sơ hành chính (đặc biệt là các chỉ tiêu về tài chính, tài sản và nguồn vốn) để giảm thiểu gánh nặng trả lời cho DN và đảm bảo ĐTDN 2018 hoàn thành sớm hơn, tiết kiệm hơn kinh phí điều tra;

Thứ tư, cơ quan thông kê sẽ thu thập thông tin phản ánh thực trạng và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Và cuối cùng, cơ quan thống kê sẽ thu thập và biên soạn hệ số chi phí trung gian bổ sung cho một số ngành để tính toán VA, GDP chính xác hơn.

Về đối tượng/đơn vị điều tra, nhằm giảm tải gánh nặng cho Cục Thống kê tỉnh, thành phố triển khai thu thập thông tin trên địa bàn, (đặc biệt đối với 2 thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh, nơi tập trung nhiều đơn vị điều tra, chiếm gần 3/5 số đơn vị điều tra trong cả nước), cũng như kịp thời phân bổ giá trị sản xuất cho các tỉnh, thành phố đối với các tập đoàn, tổng công ty hạch toán toàn hệ thống, trong cuộc điều tra doanh nghiệp năm nay, Tổng cục Thống kê chủ trì, trực tiếp thu thập và tổng hợp 58 tập đoàn, tổng công ty hạch toán toàn ngành, tăng 24 đơn vị so với cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2017. Đồng thời phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chủ trì và thu thập thông tin đối với doanh nghiệp thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quản lý.

Về nội dung và phiếu điều tra, cơ quan chức năng sẽ bổ sung nội dung và phiếu điều tra số 2/ĐTDN-CP thu thập và biên soạn hệ số chi phí trung gian đối với một số ngành có hoạt động gia công, chế biến và nghiên cứu phát triển;

Bổ sung nội dung và phiếu điều tra số 3/ĐTDN-HTPT thu thập thông tin đánh giá thực trạng và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0;

Cơ quan thống kê cũng sẽ thay thế phiếu điều tra đối với doanh nghiệp ngoài Nhà nước là phiếu lập danh sách theo mẫu phiếu 1B/ĐTDN-DS;

Ngoài việc bổ sung 2 phiếu ở trên theo yêu cầu của phương án thì điều tra doanh nghiệp năm 2018 bỏ 2 phiếu, gồm: (1) phiếu 1C/ĐTNT-ĐT (Phiếu điều tra đối với doanh nghiệp đang đầu tư chưa đi vào hoạt động SXKD); (2) Phiếu 1A.1/ĐTDN-HTX (Phiếu điều tra chuyên ngành đối với hợp tác xã). Đồng thời nội dung phiếu 1A/ĐTDN-DN và các phiếu chuyên ngành được kế thừa từ điều tra doanh nghiệp hàng năm và cắt giảm nội dung chỉ tiêu theo nguyên tắc: Đã có trong báo cáo tài chính thì không thu thập trực tiếp qua điều tra mà khai thác và tổng hợp từ hồ sơ hành chính do Tổng cục Thuế cung cấp.

Một số lưu ý trong quá trình thu thập thông tin theo phiếu điều tra: Thứ nhất, danh sách mẫu điều tra doanh nghiệp thực hiện phiếu 1A/ĐTDN-DN do Tổng cục Thống kê chọn và gửi về cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để tiến hành điều tra. Riêng đối với danh sách doanh nghiệp tăng mới năm 2017, trong quá trình rà soát, thu thập thông tin nếu phát hiện doanh nghiệp nào đảm bảo tiêu chí về loại hình, quy mô lao động, ngành hoạt động SXKD theo quy định trong phương án điều tra thì bổ sung thêm vào danh sách mẫu điều tra phiếu 1A/ĐTDN-DN;

Thứ hai, đối với 16 tỉnh có quy mô doanh nghiệp nhỏ quy định trong phương án điều tra toàn bộ phiếu 1A/ĐTDN-DN, nếu trong năm 2017 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, không phát sinh doanh thu hoặc chi phí; doanh nghiệp đang đầu tư chưa đi vào SXKD…sẽ thực hiện phiếu 1B/ĐTDN-DS và mã tình trạng doanh nghiệp ghi cụ thể theo quy ước trong phiếu;

Thứ ba, doanh nghiệp được chọn điều tra phiếu 2/ĐTDN-CP hoặc phiếu 3/ĐTDN-HTPT đồng thời làm phiếu 1A/ĐTDN-DN và các phiếu chuyên ngành tương ứng với ngành thực tế hoạt động của doanh nghiệp;

Đối với doanh nghiệp có cơ sở trực thuộc được chọn mẫu điều tra phiếu 1A/ĐTDN-DN thì quy định mỗi cơ sở (mã số thuế 13 số) sẽ thực hiện ít nhất 01 phiếu chuyên ngành từ 1A.2 - 1A.9.3 tương ứng với ngành thực tế hoạt động của cơ sở. Trường hợp doanh nghiệp đơn hoạt động đa ngành thì mỗi ngành thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh tương ứng với 01 phiếu điều tra chuyên ngành.

Về thời điểm điều tra: Để thuận lợi cho việc khai thác, chia sẻ và kiểm tra thông tin phù hợp với niên độ kế toán đối với doanh nghiệp, thời điểm điều tra doanh nghiệp năm 2018 bắt đầu tư 1/4/2018 (các năm trước là 1/3 hàng năm).

Cuối dùng, về phương pháp thu thập số liệu: Ngoài 2 phương pháp thu thập thông tin truyền thống là điều tra trực tiếp và gián tiếp, điều tra doanh nghiệp 2018 ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập thông tin là bảng hỏi điện tử nhằm tạo thuận lợi cho đơn vị cung cấp thông tin cũng như rút ngắn được thời gian thu thập, nhập tin, xử lý và công bố thông tin.

Đến nay, công tác chuẩn bị và tập huấn điều tra doanh nghiệp năm 2018 đã hoàn tất, sẵn sàng cho Cục Thống kê tỉnh, thành phố thực hiện triển khai thu thập thông tin tại địa bàn.

Để các đối tượng cung cấp thông tin, người sử dụng thông tin có thể tham khảo các nội dung liên quan đến ĐTDN 2018 như: Quyết định, phương án, phiếu điều tra và các tài liệu liên quan đến điều tra kinh tế năm 2018, TCTK đã xây dựng trang web điều hành tác nghiệp của cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2018 tại địa chỉ https://www.gso.gov.vn/ItemPreview.aspx?ItemID=18783./.

TS. Phạm Đình Thúy
Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp, TCTK