Hiện đại hóa hệ thống thủy lợi thích ứng với biến đổi khí hậu

Các đập, hệ thống thủy lợi sẽ tiếp tục được đầu tư hiện đại hóa để thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh
 

Theo số liệu thống kê của Tổng Cục thủy lợi, cả nước hiện có 7.342 đập, hồ thủy lợi, trong đó có 592 đập dâng có chiều cao trên 5m và 6.750 hồ chứa có tổng chiều dài khoảng 1.182km, với tổng dung tích trữ khoảng 14,5 tỷ m3, tạo nguồn nước tưới cho khoảng 1,1 triệu ha đất nông nghiệp và cấp khoảng 1,5 tỷ m3 nước phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất công nghiệp.

Trong thời gian qua, được sự quan tâm đầu tư của Chính phủ cũng như nỗ lực của các địa phương, phần lớn các hồ chứa lớn có dung tích từ 3 triệu m3 trở lên đã được sửa chữa đảm bảo an toàn. Từ năm 2003 đến nay, đã sửa chữa được khoảng 1.100 hồ chứa với tổng kinh phí khoảng 20.000 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2019-2021, Chính phủ đã hỗ trợ cho 30 tỉnh 500 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp 84 hồ, dự án WB8 đã hoàn thành sửa chữa nâng cấp 130 hồ và các địa phương đầu tư sửa chữa nâng cấp bằng các nguồn vốn khác 80 hồ. Cả nước còn 1.104 hồ chứa bị xuống cấp, thiếu khả năng xả lũ.

Trước tình hình đó, Bộ NN&PTNT đã xây dựng và trình Chính phủ Đề án an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước giai đoạn 2021-2030. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành sớm nhất, đảm bảo chất lượng, hiệu quả đối với các hồ trong dự án WB8 (nhóm hồ hư hỏng xuống cấp đã có kinh phí để sửa chữa). Dự án đã bắt đầu vào giữa năm 2016 và dự kiến kết thúc vào ngày 30/6/2022 với tổng vốn đầu tư 443 triệu USD. Trong đó, vốn vay Ngân hàng thế giới (WB) là  415 triệu USD, vốn đối ứng 28 triệu USD. Dự kiến 469 hồ được sửa chữa nâng cấp tại 34/45 tỉnh có hồ trong cả nước, với 52 tiểu dự án và nâng cấp 8 hồ nâng cao khả năng chống lũ.

Đối với Bình Phước, hiện nay có 73 công trình thủy lợi các loại. Trong đó, có 64 hồ chứa vừa và nhỏ, 7 đập dâng, 1 trạm bơm và một hệ thống kênh sử dụng nước sau hồ thủy điện Cần Đơn với năng lực thiết kế tưới hơn 13 ngàn ha và tạo nguồn cung cấp nước sinh hoạt với công suất đạt gần 103 ngàn m3/ngày đêm. Các công trình hồ đập thủy lợi trên địa bàn tỉnh hầu hết đã được xây dựng từ lâu, với khoảnh 30 công trình được xây dựng và đưa vào sử dụng trên 15 năm. Đến nay, một số công trình đã xuống cấp, không đảm bảo an toàn dung tích phục vụ vào mùa khô và tích trữ nước vào mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, một số công trình đã được đầu tư xây dựng hệ thống công trình đầu mối, nhưng chưa có kinh phí xây dựng hệ thống kênh tưới phía sau đập nước.

UBND tỉnh Bình Phước cũng đã xây dựng đề án trình Bộ NN&PTNT tham gia đề xuất dự án vay vốn WB giai đoạn 2021-2025 để đầu tư phát triển thủy lợi trên địa bàn tỉnh. Theo đó, tỉnh sẽ vay vốn tiếp tục đầu tư sửa chữa, nâng cấp các hồ, đập thủy lợi xung yếu đã xuống cấp, hư hỏng đảm bảo an toàn đập và tạo nguồn cung cấp nước phục vụ phát triển sản xuất của người dân. Đồng thời, hiện đại hóa hệ thống thủy lợi, tăng cường năng lực quản lý và vận hành, lắp đặt hệ thống điều khiển, giám sát, vận hành tự động; hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn… cho 45 công trình, dự án với tổng kinh phí hơn 183 tỷ đồng. Qua đó, đảm bảo an toàn đập, vùng hạ du công trình thủy lợi và đảm bảo nguồn nước tưới cho 1.570ha đất sản xuất nông nghiệp, tạo nguồn nước cho sinh hoạt, từng bước thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh./.