Mẫu bệnh khảm lá sắn. Nguồn: Internet.
Theo Sở NN&PTNT, bệnh khảm lá sắn (khoai mỳ) có tên khoa học là Sri Lanka Cassava Mosaic Virus (SLCMV), bệnh lan truyền qua môi giới là bọ phấn trắng (Bemisiatabaci) và qua hom giống lấy từ cây bị bệnh. Đây là bệnh rất nguy hiểm và khó phòng trừ. Triệu chứng đặc trưng dễ nhận biết của bệnh khảm lá sắn là khảm vàng loang lổ trên lá, mức độ hại nhẹ là không bị biến dạng hoặc biến dạng nhẹ, mức độ hại nặng làm cho lá sắn xoăn, cong queo, nhăn nhúm. Bệnh nặng làm giảm năng suất rất lớn. Bệnh khảm lá sắn đã gây hại nặng trên cây sắn tại Campuchia, lây lan sang Lào và Việt Nam.
Theo số liệu thống kê của Cục Bảo vệ thực vật, đến ngày 19/7/2019, diện tích sắn các tỉnh phía Nam gieo trồng là 69.518ha, trong đó diện tích bị nhiễm lá sắn là 32.692ha (nhiễm nặng 5.056ha). Bệnh được xác định gây hại nặng trên giống sắn HL-S11, hầu hết các diện tích bị nhiễm bệnh nặng đều phát bệnh từ khi cây mới mọc mầm. Nguyên nhân chính là giống sắn HL-S11 nhiễm bệnh nặng nhưng nông dân lại trồng nhiều, do giống này cho năng suất và tinh bột cao; không kiểm soát được hom giống có mầm bệnh được buôn bán, di chuyển từ vùng này sang vùng khác.
Hiện nay, diện tích sắn trên địa bàn tỉnh là 10.929ha, trong đó diện tích nhiễm 397ha, cụ thể: huyện Chơn Thành 220ha, huyện Đồng phú 70ha. Dự báo trong thời gian tới, diện tích nhiễm bệnh có thể tăng lên một cách nhanh chóng. Để chủ động phòng chống bệnh khảm lá sắn và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho sản xuất sắn trong toàn tỉnh, Sở NN&PTNT đề nghị đối với những huyện, thị đã phát hiện bệnh khảm lá sắn thành lập Ban chỉ đạo/tổ công tác phòng, chống bệnh khảm lá sắn ở cấp huyện, thị. Đồng thời, chỉ đạo Phòng NN&PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, UBND cấp xã và các cơ quan, tổ chức liên quan chủ động áp dụng các biện phòng chống bệnh khảm lá sắn theo hướng dẫn trong quy trình kỹ thuật phòng trừ bệnh khảm lá sắn mà Cục Bảo vệ thực vật đã ban hành số 1605/BVTV-TV ngày 21/7/2018.
Thông tin tuyên truyền, hướng dẫn nông dân, người sản xuất không trồng các giống sắn đã xác định nhiễm bệnh nặng, trong đó nghiêm cấm mua bán, trồng giống sắn HLS-11. Hướng dẫn nông dân thực hiện tiêu hủy triệt để diện tích sắn bị nhiễm bệnh; phun thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất Dinotefura, Pymetrozine có tên thương mại Brimgol 200WP, Sagometro 50WG, Ikuzu 20WP, Longanchess 750WP để trừ bọ phấn (rầy phấn trắng) xuất hiện nhằm diệt nguồn môi giới truyền bệnh. Những vùng bị nhiễm nặng cần phải tiêu hủy cây bị bệnh, nghiêm cấm vận chuyển thân, lá sắn ra khỏi vùng dịch; luân canh cây trồng khác để tránh thiệt hại.
Khuyến cáo các tổ chức, cá nhân trồng sắn chuyển cây trồng khác hoặc không trồng sắn ít nhất 1 vụ để cắt nguồn bệnh. Nghiêm cấm hành vi buôn bán, trao đổi các giống sắn đã bị nhiễm bệnh; chỉ đạo, tuyên truyền cho nông dân biết và không trồng giống sắn HLS-11, HLS-12, KM 419, KM 140, khuyến cáo sử dụng thay thế giống kháng nhiễm như giống KM 94.
Đối với các huyện, thị xã chưa phát hiện bệnh khảm lá sắn, Sở NN&PTNT đề nghị UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã tiến hành rà soát kỹ các diện tích trồng sắn để phát hiện, tiêu hủy nguồn bệnh kịp thời; ngăn chặn triệt để việc sử dụng cây sắn đã nhiễm bệnh làm giống; tăng cường kiểm soát không để tổ chức, cá nhân vận chuyển giống từ các địa phương đang có dịch bệnh về địa phương. Chỉ đạo Phòng NN&PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp và các cơ quan chuyên môn tăng cường rà soát, thống kê diện tích sắn nhiễm bệnh khảm lá. Hướng dẫn nông dân thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng trừ bệnh theo quy trình kỹ thuật của Cục Bảo vệ thực vật đã ban hành. Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về tác hại của bệnh và các biện pháp phòng chống cho người trồng sắn./.
