Năm 2024 có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh cả nước bứt phá, tăng tốc phấn đấu hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, ngành Thống kê với chức năng, nhiệm vụ được giao đã thực hiện tốt công tác tổng hợp, biên soạn, phổ biến và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội phục vụ hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng và Nhà nước
Kết quả thực hiện một số nhiệm vụ chính của Ngành trong năm 2024
Thứ nhất, nâng cao chất lượng sản xuất, cung cấp và phổ biến thông tin thống kê, kịp thời phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước và nhu cầu của người dùng tin.
Năm 2024, Tổng cục Thống kê đã thực hiện 24 cuộc điều tra với 187 kỳ điều tra và hơn 8,3 triệu lượt trả lời của đơn vị cung cấp thông tin; trong đó tổ chức thành công Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số. Ngoài ra, để phục vụ tốt hơn công tác chỉ đạo điều hành của Lãnh đạo địa phương, có 21 Cục Thống kê đã thực hiện 49 cuộc điều tra đột xuất hoặc mở rộng mẫu điều tra thường xuyên bằng nguồn kinh phí của địa phương.
Trong năm, ngành Thống kê đã biên soạn và công bố hơn 8.000 báo cáo tình hình kinh tế - xã hội và các báo cáo chuyên đề như: Kịch bản tăng trưởng, lạm phát; tình hình thị trường lao động, việc làm; giá cả; xu hướng kinh doanh… phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Đảng, Chính phủ, cấp ủy và chính quyền các cấp. Toàn Ngành đã thực hiện tốt công tác phổ biến thông tin thống kê với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; đồng thời tích cực phối hợp và chia sẻ thông tin với các cơ quan có liên quan, cơ quan truyền thông nhằm tạo sự đồng thuận, thống nhất trong cung cấp và sử dụng số liệu thống kê.
Toàn Ngành đã xuất bản 171 xuất bản phẩm và hoàn thành nhiều báo cáo quan trọng như: Báo cáo kết quả kiểm kê, đánh giá thực chất tình hình các nguồn lực của nền kinh tế năm 2023 trình Bộ trưởng trình Thủ tướng Chính phủ; Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế báo cáo Ban Cán sự đảng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Ban Cán sự đảng Chính phủ; Báo cáo đánh giá tác động của cơn bão số 3 đến tình hình kinh tế - xã hội; Đánh giá tác động đến kinh tế vĩ mô đối với phương án xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam, phương án cải cách tiền lương, điều chỉnh giá điện, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục…
Bên cạnh đó, Tổng cục Thống kê đã cung cấp số liệu phục vụ xây dựng dự thảo Báo cáo đánh giá 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026-2030 của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội Đại hội Đảng lần thứ XIV; cung cấp hệ thống số liệu thống kê kinh tế - xã hội phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động thống kê; thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các đề án lớn của Ngành.
Năm 2024, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế tiếp tục được Tổng cục Thống kê đẩy mạnh, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho hoạt động thống kê, cụ thể:
- Đã xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành 02 văn bản quy phạm pháp luật: (1) Nghị định số 62/2024/NĐ-CP ngày 07/6/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều, phụ lục của Nghị định số 94/2016/NĐ-CP và Nghị định số 94/2022/NĐ-CP; (2) Thông tư số 20/2024/TT-BKHĐT ngày 13/11/2024 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định chế độ báo cáo thống kê ngành Thống kê;
- Đang trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định quy định bộ chỉ tiêu giám sát, đánh giá về nông nghiệp, nông dân và nông thôn;
- Đang tiếp tục hoàn thiện dự thảo để trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia và trình Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành 05 Thông tư gồm: Hướng dẫn quy trình biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP; hướng dẫn phân loại thống kê theo loại hình kinh tế; bộ chỉ tiêu thống kê phát triển bền vững của Việt Nam; bộ chỉ tiêu thống kê quốc gia về biển và hải đảo và bộ chỉ tiêu quốc gia đánh giá biển mạnh; chế độ báo cáo thống kê ngành Kế hoạch và Đầu tư.
Thực hiện Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, Tổng cục Thống kê đã hoàn thành Báo cáo kết quả 03 năm thực hiện Kế hoạch và đánh giá kết quả mục tiêu của Chiến lược đến năm 2023 và khả năng thực hiện đến năm 2025 đối với các nhiệm vụ do Tổng cục Thống kê chủ trì; ban hành Tài liệu hướng dẫn theo dõi, đánh giá thực hiện Chiến lược; đồng thời xây dựng, tổ chức tập huấn và đưa vào sử dụng phần mềm theo dõi, đánh giá thực hiện Chiến lược áp dụng cho các bộ, ngành, địa phương nhằm theo dõi tiến độ, đánh giá kết quả thực hiện hằng năm tại các đơn vị.
Tiếp tục triển khai thực hiện 04 Đề án lớn của Ngành gồm: (1) Đề án ứng dụng và phát triển Công nghệ thông tin - truyền thông trong Hệ thống thống kê nhà nước; (2) Đề án khu vực kinh tế chưa được quan sát; (3) Đề án xây dựng Cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia; (4) Đề án tư liệu hóa và chuyển đổi số trong hệ thống thống kê quốc gia.
Ngoài ra, thực hiện Chương trình hành động của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, Tổng cục Thống kê đã dự thảo và đang trình Bộ trưởng để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án nghiên cứu, thống kê, biên soạn số liệu GDP loại hình kinh tế tập thể.
Thứ ba, đẩy mạnh công tác phối hợp, chia sẻ với bộ, ngành, địa phương.
Trong năm, Tổng cục Thống kê đã ký kết Quy chế phối hợp về công tác thống kê và chia sẻ thông tin thống kê với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ủy ban Dân tộc. Như vậy đến nay, Tổng cục Thống kê đã ký Quy chế phối hợp, chia sẻ thông tin với 13 bộ, ngành và cơ quan.
Thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, cơ quan, đặc biệt là công tác chia sẻ dữ liệu với Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan; Tích cực phối hợp với Bộ Công an để rà soát, sớm kết nối với các dữ liệu Bộ Công an hiện có phục vụ biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.
Cung cấp, chia sẻ dữ liệu, báo cáo theo yêu cầu của bộ, ngành, địa phương, đồng thời yêu cầu bộ, ngành, địa phương cung cấp số liệu phục vụ biên soạn báo cáo kinh tế - xã hội hằng tháng, quý, năm và ước tính GDP, GRDP các quý năm 2024.
Thứ tư, hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê ngày càng được tăng cường, mở rộng.
Trong năm 2024, hoạt động hợp tác quốc tế của ngành Thống kê tiếp tục được thúc đẩy thông qua hợp tác chặt chẽ với các Cơ quan Thống kê Hàn Quốc, Nhật Bản, Azerbaijan… và các tổ chức của Liên Hợp Quốc, ASEAN, các thể chế tài chính như IMF, WB, ADB nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ thống kê. Tổng cục Thống kê đã cử hơn 1.600 lượt công chức, viên chức tham gia các hội nghị, hội thảo, khóa đào tạo của các cơ quan thống kê quốc gia, các tổ chức quốc tế bằng hình thức trực tiếp, trực tuyến hoặc kết hợp cả trực tiếp và trực tuyến.
Tiếp tục thực hiện 05 dự án hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế và cơ quan thống kê nước ngoài đảm bảo tiến độ và hiệu quả. Ngoài ra, Tổng cục Thống kê đã phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng văn kiện, thực hiện thủ tục và tiếp nhận 06 dự án, phi dự án.
Thứ năm, công tác tuyên truyền và thanh tra thống kê ngày càng được đẩy mạnh.
Năm 2024, toàn Ngành đã tổ chức 749 cuộc tập huấn tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thống kê thông qua lồng ghép trong các cuộc tập huấn điều tra thống kê với hơn 39.000 lượt người tham dự. Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí ở trung ương sản xuất 25 tọa đàm, phóng sự, chuyên đề trên truyền hình, 32 bài viết trên báo in, báo điện tử.
Toàn Ngành thực hiện 774 cuộc thanh tra, kiểm tra; trong đó, có 06 cuộc kiểm tra sử dụng số liệu, thông tin thống kê nhà nước tại Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, 01 cuộc kiểm tra tình hình thực hiện Luật Thống kê và các văn bản hướng dẫn thi hành tại Bộ Y tế.
Trong năm 2024, bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai công việc còn tồn tại một số hạn chế nhất định như: công việc ngày càng nhiều, yêu cầu thời gian thực hiện gấp; sự phối hợp của một số bộ, ngành, địa phương chưa kịp thời, đầy đủ; công tác quản lý tài chính, tài sản của một số đơn vị dự toán trực thuộc chưa tuân thủ đúng hướng dẫn... Tuy nhiên, Tổng cục Thống kê đã nghiêm túc nhìn nhận những hạn chế, tồn tại để đề ra giải pháp phù hợp hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2025
Năm 2025 là năm “bứt phá” quan trọng để thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 05 năm giai đoạn 2021-2025, tình hình chính trị, kinh tế thế giới được dự báo tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường sẽ ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội nước ta, với chủ đề “Kỷ cương, đoàn kết, tinh - gọn - mạnh, nâng cao năng lực, hiệu quả công tác thống kê” , Ngành Thống kê tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, thực hiện sắp xếp, kiện toàn mô hình tổ chức của Tổng cục Thống kê.
Sau khi Trung ương quy định mô hình tổ chức của Tổng cục Thống kê trong tình hình mới, Đề án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Tổng cục Thống kê được phê duyệt, toàn Ngành cần nhanh chóng thực hiện sắp xếp các đơn vị thuộc Tổng cục cũng như lập kế hoạch, triển khai công tác về tinh giản biên chế theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền, đảm bảo cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức, nâng cao hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thứ hai, đảm bảo thông tin thống kê phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước và xây dựng văn kiện Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Các đơn vị trong toàn Ngành cần tăng cường bám sát, cập nhật diễn biến tình hình kinh tế - xã hội trong và ngoài nước để xây dựng báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và cả năm 2024, báo cáo tình hình kinh tế - xã hội hằng tháng, quý và năm 2025 bảo đảm chất lượng và thời gian; cập nhật kịch bản tăng trưởng, lạm phát theo yêu cầu của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước các cấp; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương để thu thập, tổng hợp và cung cấp kịp thời các thông tin kinh tế - xã hội, trong đó có nhiệm vụ tiếp tục rà soát, cung cấp thông tin phục vụ Tiểu ban Kinh tế - xã hội Đại hội Đảng lần thứ XIV và phục vụ việc xây dựng văn kiện Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động thống kê; triển khai hiệu quả các nhiệm vụ của Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền xem xét, ban hành 06 văn bản quy phạm pháp luật gồm: Nghị định thay thế Nghị định số 95/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thống kê; 04 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình điều tra thống kê quốc gia, Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, Hệ thống ngành kinh tế xanh quốc gia, Hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam; Thông tư của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định điều kiện, tiêu chuẩn người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thống kê; cấp trang phục, thẻ thanh tra chuyên ngành Thống kê.
Thực hiện và theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các hoạt động Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 của các bộ, ngành, địa phương đảm bảo đúng tiến độ và đạt được các mục tiêu của Chiến lược.
Thứ tư, đẩy mạnh chuyển đổi số; tăng cường kết nối, khai thác cơ sở dữ liệu hành chính trong hoạt động thống kê.
Tiếp tục chủ động kết nối, tăng cường khai thác cơ sở dữ liệu hành chính từ các bộ, ngành ở trung ương và sở, ban, ngành ở địa phương phục vụ công tác biên soạn số liệu báo cáo tình hình kinh tế - xã hội hàng tháng, quý và năm kịp thời bảo đảm chất lượng; tiếp tục triển khai các dự án công nghệ thông tin của Ngành đảm bảo tiến độ và hiệu quả.
Thứ năm, tổ chức thực hiện thành công Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 và chuẩn bị cho Tổng điều tra kinh tế năm 2026.
Tổ chức thu thập thông tin các cuộc điều tra năm 2025 theo phương án quy định bảo đảm kịp thời với chất lượng cao, trong đó tập trung tổ chức thành công Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025. Đồng thời, xây dựng Kế hoạch điều tra năm 2026 và Phương án điều tra năm 2026, trong đó đặc biệt làm tốt công tác chuẩn bị cho Tổng điều tra kinh tế.
(Nguồn: Trích phát biểu của Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương
tại Hội nghị triển khai kế hoạch công tác năm 2025
của Ngành Thống kê, Hà Nội, tháng 12/2024)
