Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ 2024 góp phần thực hiện hiệu quả Đề án 06

Thưa bà, Tổng cục Thống kê tổ chức Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 với mục tiêu cụ thể như thế nào?

Tổng điều tra và điều tra thống kê là một trong các nguồn thông tin chính phục vụ tính toán chỉ tiêu thống kê và biên soạn các báo cáo tình hình kinh tế - xã hội. Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ là một trong 45 cuộc điều tra, tổng điều tra thống kê quốc gia do Thủ tướng Chính phủ quy định tại Quyết định số 03 ngày 15/2/2023.

Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được thực hiện giữa chu kỳ của 2 cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở vào năm 2019 và năm 2029 nhằm cung cấp thông tin phục vụ đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021 - 2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2026 - 2030 và giám sát thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.

Thời gian qua, Bộ Công an cùng các bộ, ngành, địa phương đã triển khai quyết liệt Đề án 06 của Chính phủ về việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cấp CCCD gắn chíp, tài khoản định danh điện tử... Vậy, cuộc điều tra lần này của Tổng cục Thống kê có "chồng chéo" không, thưa bà?

Đề án 06 là Đề án của Chính phủ do Bộ Công an chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và địa phương tham gia, trong đó có nội dung thực hiện nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cũng như Tổng cục Thống kê.

Mục tiêu chính của Đề án nhằm ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hệ thống định danh và xác thực điện tử, thẻ CCCD gắn chíp điện tử để phục vụ 5 nhóm tiện ích: Thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến; phát triển kinh tế, xã hội; công dân số; hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư; chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp. 

Như vậy, với mục tiêu và nội dung thực hiện của Đề án 06 và điều tra thống kê thì Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 không gây “chồng chéo” mà ngược lại sẽ bổ trợ cho nhau trong quá trình triển khai, trong đó bổ sung thông tin giúp làm giàu dữ liệu dân cư đáp ứng nhóm tiện ích thứ 5 của Đề án 06.

Với nhiệm vụ về quản lý dân cư, Đề án 06 đã thực hiện rất tốt trong thời gian qua nhằm phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Trong khi đó, Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ nhằm cung cấp các thông tin chuyên sâu nhằm đánh giá tình hình về dân số và nhân khẩu học để đề xuất các chính sách phát triển kinh tế xã hội dựa trên gốc rễ của xã hội đó là dân số, chất lượng dân số. Một trong những khuyến nghị chính sách từ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là tận dụng tối đa nguồn lực dân số vàng cho phát triển kinh tế; các chính sách xã hội đảm bảo cân bằng giới tính cũng như các chính sách duy trì tỷ suất sinh...

Tổng điều tra dân số và nhà ở góp phần làm giàu dữ liệu dân cư đóng góp vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: VGP.

Tổng cục Thống kê có những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả điều tra, nhất là vấn đề bảo mật thông tin, tránh gây phiền hà cho người dân?

Theo quy định tại Điều 33 Luật Thống kê, các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm cung cấp thông tin cho cơ quan thống kê nhằm biên soạn các chỉ tiêu thống kê. Để giảm bớt gánh nặng của hộ dân cư trong việc cung cấp thông tin, Tổng cục Thống kê đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình điều tra, trong đó sử dụng phiếu hỏi điện tử nhằm giảm bớt thời gian kiểm tra thông tin phiếu trong quá trình thu thập thông tin tại hộ dân cư. Ngoài ra, đối với hộ dân cư người nước ngoài còn áp dụng phương pháp tự cung cấp thông tin giúp hộ linh hoạt thời gian để trả lời thông tin.

Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả điều tra, Tổng cục Thống kê thực hiện công tác tuyên truyền sâu rộng hơn để các hộ dân cư biết rõ hơn về mục đích điều tra, giúp hộ yên tâm cung cấp thông tin cho cơ quan thống kê.

Kết quả của cuộc Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 sẽ được công bố vào thời gian nào? Và đóng góp vai trò gì trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới, thưa bà?

Điều tra thống kê được thực hiện theo Phương án điều tra do cơ quan có thẩm quyền ban hành nhằm giới thiệu và hướng dẫn việc thực hiện theo đúng quy định, trong đó quy định thời gian, thời kỳ điều tra và thời gian công bố số liệu. Theo Phương án Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, kết quả cuộc điều tra sẽ được công bố vào tháng 12/2024.

Kết quả của cuộc điều tra cung cấp thông tin quan trọng giúp đánh giá tình hình phát triển dân số trong 5 năm qua, đánh giá một số thông tin chuyên sâu về nhân khẩu học giúp xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở trong thời gian tới. Đặc biệt kết quả của điều tra này giúp ngành Thống kê phối hợp với các cơ quan liên quan như Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế... nghiên cứu để cải tiến Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2029 theo hướng kết hợp giữa dữ liệu hành chính và điều tra thống kê.

Xin trân trọng cảm ơn bà!