Chiến thắng Phước Long mở màn cho đại thắng mùa Xuân 1975

Sau Hiệp định Paris năm 1973, cục diện chiến tranh có sự chuyển biến mau lẹ theo hướng ngày càng có lợi cho cách mạng. Nắm bắt thời cơ, Đảng Lao động Việt Nam triệu tập Hội nghị Bộ Chính trị (họp từ ngày 30/9 - 08/10/1974) hạ quyết tâm chiến lược: “Động viên những nỗ lực lớn nhất của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ở cả hai miền, mở cuộc tổng tiến công và nổi dậy cuối cùng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, tiến tới thống nhất nước nhà”. Về mặt thời gian, Bộ Chính trị cơ bản thống nhất kế hoạch chiến lược giải phóng miền Nam trong 02 năm 1975 - 1976, chia làm hai bước: Bước 1 (1975), tranh thủ thời cơ, mở cuộc tiến công lớn và rộng khắp, tiếp tục “tạo thế, tạo lực”. Bước 2 (1976), thực hiện tổng công kích, tổng khởi nghĩa giành toàn thắng.

Chấp hành nghị quyết của Bộ Chính trị đề ra, ngay đầu mùa khô 1974 - 1975, quân, dân ta trên chiến trường miền Nam đẩy mạnh hoạt động đấu tranh quân sự. Tại miền Đông Nam Bộ, tháng 10/1974, Quân ủy và Bộ Chỉ huy Miền quyết định giao nhiệm vụ cho Quân đoàn 4, mở chiến dịch Đường 14 - Phước Long nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch; mở rộng vùng giải phóng, mở rộng đầu cầu tuyến hành lang chi viện chiến lược 559; tạo bàn đạp thuận lợi cho các binh đoàn chủ lực sẵn sàng tiến công Sài Gòn. Đồng chí Hoàng Cầm - Tư lệnh Quân đoàn 4 được chỉ định làm Tư lệnh chiến dịch.

Để chuẩn bị cho chiến dịch Đường 14 - Phước Long, Trung ương Cục và Quân ủy Miền giao nhiệm vụ cho quân và dân Phước Long diệt gọn chi khu “Bù Đốp lưu vong”, quân chủ lực phối hợp lực lượng địa phương tiêu diệt chi khu quân sự Đức Phong và yếu khu Bù Na nhằm chia cắt và cô lập Phước Long với các khu vực xung quanh, sau đó phối hợp với quân chủ lực tiến công giải phóng Phước Long. Chỉ sau vài ngày chiến đấu, từ ngày 13/12 - 17/12/1974, ta tiêu diệt hoàn toàn chi khu “Bù Đốp lưu vong”, chi khu Đức Phong và yếu khu Bù Na làm chủ tình hình một đoạn Đường 14 dài 80km, thu nhiều súng đạn, trong đó có gần 6.500 đạn pháo 105 ly, diệt và bức rút hơn 50 đồn bót, giải phóng vùng Đông Nam Phước Long rộng lớn với hơn 14.000 dân, phá tan tuyến phòng thủ phía Nam Phước Long của địch. 

Ngày 22/12/1974, ta làm chủ hoàn toàn trận địa và quét sạch các mảng đồn bót quanh khu Thác Mơ, Phước Quả, Phước Tín giải phóng hoàn toàn vùng Nam Bà Rá. Ngày 26/12/1974, đúng 5 giờ sáng, quân ta nổ súng tiến công chi khu quân sự Đồng Xoài. Đến 8 giờ 35 phút, ta làm chủ được chi khu và đến 15 giờ cùng ngày, ta làm chủ hoàn toàn khu vực Đồng Xoài khiến Phước Long bị bao vây cô lập hoàn toàn. Địch ở tỉnh lỵ Phước Long, núi Bà Rá và chi khu Phước Bình vào thế phòng thủ, phải tổ chức các đơn vị ngăn chặn trên 02 hướng đường 31 và đường 309, lập một hệ thống đồn, bót dày đặc ở Sơn Giang, Suối Dung, Nhơn Hòa, An Lương để phòng thủ. Mặc dù hệ thống phòng thủ của địch khá đông, nhưng tinh thần quân lính đang hoang mang, rệu rã nên khi ta cho bắn pháo vào thị xã phá hủy một số công sự và hệ thống thông tin liên lạc càng khiến địch hoang mang tột độ. 

Rạng sáng ngày 06/01/1975, các đơn vị bộ đội chủ lực phối hợp với lực lượng vũ trang địa phương nổ súng tiến công đồng loạt trên các hướng. Trước sự tấn công mãnh liệt của quân ta, tất cả các mục tiêu trong thị xã đều bị quân ta tiêu diệt hoàn toàn. Đến 09 giờ ngày 06/01/1975, lá cờ chiến thắng của quân ta tung bay trên nóc Dinh tỉnh trưởng và đến 19 giờ cùng ngày, thị xã Phước Long đã được hoàn toàn giải phóng. 

Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng Phước Long diễn ra tối 05/01/2025 và Giải vô địch quốc gia việt dã leo núi “Chinh phục đỉnh cao Bà Rá” lần thứ 30 là 02 sự kiện chính trị, văn hóa, thể thao mở đầu cho chuỗi các sự kiện trọng đại của tỉnh Bình Phước trong năm 2025. 

Giải quốc gia vô địch việt dã leo núi “Chinh phục đỉnh cao Bà Rá” thường niên lần thứ 30, năm 2025 khai mạc lúc 06 giờ 30 ngày 06/01/2025 tại khuôn viên Tượng đài Phước Long chiến thắng, phường Long Thủy, thị xã Phước Long, thu hút hơn 1.400 vận động viên trong tỉnh, ngoài tỉnh và quốc tế tham dự. Trong đó, hệ nước ngoài có 05 đoàn với 30 vận động viên; hệ tuyển 386 vận động viên; hệ phong trào 1.006 vận động viên đến từ 40 đoàn.  Kỷ niệm 50 năm giải phóng Phước Long còn có các hoạt động quan trọng khác như: Hội thảo khoa học “Ý nghĩa lịch sử và tầm vóc chiến lược của chiến thắng chiến dịch Đường 14 - Phước Long”; triển lãm hình ảnh, hiện vật kỷ niệm 50 năm Phước Long chiến thắng; trưng bày, quảng bá văn hóa, du lịch, ẩm thực đặc trưng các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ; giới thiệu tour du lịch kết nối Phước Long; các hoạt động tri ân Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình chính sách… Các sự kiện này có ý nghĩa sâu sắc nhiều mặt, vừa là dịp tri ân công lao cống hiến, hy sinh của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, vừa giáo dục truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, vừa tạo xung lực mới thúc đẩy mạnh mẽ ngay từ đầu năm cho tỉnh Bình Phước, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, vừa tạo khí thế, phát huy tinh thần đoàn kết trong Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Bình Phước hướng tới tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 để cùng với cả nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.