Dự thảo quy định 6 loại di sản văn hoá hạn chế sử dụng, khai thác gồm:
1. Chứa nội dung thông tin nếu sử dụng rộng rãi có thể ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
a) Xuyên tạc chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân;
b) Gây ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, chính trị;
c) Phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế;
d) Chưa được phổ biến thuộc các đề án, dự án, chương trình, kế hoạch và đề tài nghiên cứu khoa học có liên quan đến biên giới, chủ quyền lãnh thổ quốc gia, quốc phòng và an ninh quốc gia; ảnh hưởng đến lợi ích của quốc gia, dân tộc.
đ) Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm dân tộc, anh hùng dân tộc, phỉ báng, phủ nhận chính quyền nhân dân;
e) Gây chiến tranh tâm lý, kích động chiến tranh nhằm chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
g) Gây chia rẽ giữa các tầng lớp nhân dân, giữa nhân dân với chính quyền nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân, với tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.
h) Gây hằn thù, kỳ thị, chia rẽ, ly khai dân tộc, xâm phạm quyền bình đẳng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam;
i) Kích động, chia rẽ đoàn kết dân tộc, tôn giáo; gây chia rẽ người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa người theo các tôn giáo khác nhau, chia rẽ các tín đồ tôn giáo với chính quyền nhân dân, với tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; xúc phạm niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo;
k) Hoạt động tổ chức tôn giáo trái phép; hoạt động tôn giáo của tổ chức, cá nhân có liên quan đến an ninh quốc gia;
l) Truyền bá mê tín; phân biệt đối xử, kỳ thị văn hóa, tạo ganh đua, mâu thuẫn, tranh chấp và xung đột văn hóa.
2. Có thể bị lợi dụng để tuyên truyền thông tin độc hại
b) Vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức hoặc danh dự và nhân phẩm của cá nhân; xúc phạm anh hùng dân tộc, danh nhân, nhân vật lịch sử;
b) Kích động bạo lực; tuyên truyền lối sống đồi trụy; miêu tả tỉ mỉ những hành động dâm ô, hành vi tội ác; không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam;
c) Cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan; gây hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội và sức khỏe của cộng đồng;
d) Thu lợi nhuận thông qua thương mại hóa quá mức có nguy cơ làm mất tính nguyên bản và giá trị của các di sản văn hóa;
3. Đang được yêu cầu nghiên cứu bổ sung hồ sơ, đính chính hồ sơ khoa học.
4. Có nguy cơ bị hư hại không thể phục hồi khi sử dụng, khai thác.
5. Có nguy cơ phát tán chất độc hại, nguy hiểm đến con người và các di sản văn hoá khác.
6. Sử dụng, khai thác nhằm chiếm đoạt quyền sở hữu di sản văn hóa của cá nhân, cộng đồng khác.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa
Dự thảo quy định, cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa bao gồm:
a) Dữ liệu về di sản văn hóa phi vật thể;
b) Dữ liệu về di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh;
c) Dữ liệu về bảo tàng;
d) Dữ liệu về di vật, hiện vật, cổ vật và bảo vật quốc gia;
đ) Dữ liệu về di sản tư liệu.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa phải đáp ứng các yêu cầu sau:
a) Bảo đảm tính toàn vẹn, tính xác thực của di sản văn hoá; nội dung, hình thức thể hiện, giá trị không thay đổi;
b) Bảo đảm tra cứu, truy cập, sử dụng thuận lợi, kết nối và chia sẻ trong lưu trữ, quản lý và khai thác;
c) Có dấu hiệu nhận biết đã được số hoá và thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân chủ sở hữu, quản lý di sản văn hoá;
d) Có chữ ký số của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xác thực dữ liệu được số hoá.
Phạm vi khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa
Cơ quan, đơn vị quản lý nhà nước được quyền khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa theo quy định của pháp luật về công nghệ thông tin, giao dịch điện tử, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, tiếp cận thông tin vì mục đích tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá, giáo dục di sản văn hóa và phù hợp với yêu cầu quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Tổ chức, cá nhân được quyền khai thác, sử dụng dữ liệu mở tại cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa và được khai thác bằng tài khoản được cấp hoặc bằng văn bản đối với các dữ liệu còn lại trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa theo quy định của pháp luật về công nghệ thông tin, giao dịch điện tử, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, tiếp cận thông tin và phù hợp với nhu cầu sử dụng của cá nhân, tổ chức.
Trường hợp di sản văn hóa thuộc sở hữu chung, sở hữu riêng không thuộc danh mục dữ liệu mở tại cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa, cơ quan, tổ chức và cá nhân có quyền trích xuất thông tin, dữ liệu do mình quản lý, sở hữu di sản văn hóa đó.
Căn cứ tình hình thực tế và yêu cầu các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân, việc khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa được thực hiện theo một hoặc kết hợp giữa các phương thức sau:
a) Thông qua tài khoản được cấp hoặc nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia;
b) Cổng thông tin điện tử của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;
c) Bằng văn bản theo quy định của pháp luật về tiếp cận thông tin;
d) Các nền tảng kết nối, tích hợp khác theo quy định của pháp luật.
Nguyên tắc sử dụng, khai thác di sản văn hóa
Dự thảo quy định việc sử dụng, khai thác di sản văn hóa phải bảo đảm 4 nguyên tắc:
1. Chỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học hoặc các nhiệm vụ chính trị do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
2. Phải có giấy giới thiệu, văn bản đề nghị của cơ quan nhà nước, tổ chức chủ quản, tổ chức chính trị nơi học tập, công tác, sinh hoạt hoặc được sự đồng ý bằng văn bản của người đứng đầu cơ quan quản lý di sản văn hoá theo quy chế khai thác di sản văn hoá hạn chế sử dụng của đơn vị.
3. Thực hiện các quy định về bảo mật trong quá trình khai thác di sản văn hoá, không sao chụp, phát tán, phổ biến di sản văn hoá lên không gian mạng và các phương tiện thông tin đại chúng khác.
4. Chỉ nghiên cứu tại phòng riêng biệt theo nội quy của đơn vị được giao quản lý di sản văn hoá.
Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý
tại đây./.
